U Republici Srpskoj u 2022. godini rođeno je 9.118 živorođene djece, od toga 4.648 dječaka i 4.470 djevojčica. U odnosu na 2021. godinu, broj živorođene djece u 2022. godini manji je za 156.
Prosječna starost majke pri rođenju prvog djeteta u Republici Srpskoj iznosila je 27,7 godina, odnosno 0,5 godina manje nego u 2021. godini. Višegodišnji podaci ukazuju da žene odlažu rađanje djece i da se starosna granica prilikom rađanja djece povećava.
Ukupna prosječna starost majke pri rođenju djeteta u EU-27, prema posljednjem raspoloživom podatku Evrostata (2021. godine) bila je 31,1, dok je u Republici Srpskoj prosječna starost u 2022. godini bila 29,5 godina.
Od ukupnog broja živorođene djece, oko 78,7% rodi se u starosti majke od 20 do 34 godine. Red rođenja djeteta zadržao se na sličnom nivou kao što je bio u 2021. godini. Oko 44,9% majki koje su rađale u 2022. godini rodile su prvo dijete, drugo dijete oko 36,2% majki, a treće i više djece oko 18,9% majki. Oko 61,5% majki koje rađaju prvo dijete, rađaju u starosnoj grupi 20-29 godina, oko 65,8% rađanja drugog djeteta je u starosnoj grupi 25-34, a oko 88,9% majki treće dijete rađaju u starosnoj grupi 25-39 godina.
Učešće živorođene vanbračne djece u ukupnom broju živorođene djece je smanjeno u odnosu na prethodnu godinu
U Republici Srpskoj učešće živorođene vanbračne djece u ukupnom broju živorođenih iznosilo je 15% i u odnosu na prethodnu godinu je smanjeno za 1,1%. Od ukupnog broja živorođene vanbračne djece, 91,6% njihovih roditelja živi zajedno.
Veći broj mrtvorođene djece
Ukupan broj mrtvorođene djece veći je za šest u odnosu na prethodnu godinu. Najveća vrijednost stope mrtvorođenih od 5,6‰ zabilježena je u 2001. godini, a u 2011. godini pala je na 3‰. U 2022. godini stopa mrtvorođenih iznosila je 2,6‰.
Manji broj umrlih
U 2022. godini u Republici Srpskoj je umrlo 16.263 lica, od toga 8.469 muškarca i 7.794 žene. U poređenju sa 2021. godinom, u Republici Srpskoj je umrlo 2 739 lica manje. Najviše umrlih bilo je u periodu januar-mart 2022. godine, oko 35,2%, a najmanji broj umrlih bio je u periodu oktobar-decembar 2022. godine, 20,2%.
Muškarci danas žive kraće od žena
Prosječna starost prilikom umiranja za muškarce u 2022. godini bila je 72,1 godinu, a za žene 77,8 godina. U odnosu na 2021. godinu, prosječna starost prilikom umiranja za muškarce u blagom je padu, dok je prosječna starost prilikom umiranja za žene u blagom porastu. Od ukupnog broja umrlih, svaka šesta osoba umre ispod 65 godina starosti.
Umrlo 40 djece do jedne godine starosti
U 2022. godini umrlo je 40 djece do jedne godine starosti i to 28 dječaka i 12 djevojčica. Oko 57,5% odojčadi umrlo je u prvih 10 dana poslije rođenja. U 2022. godini stopa umrle odojčadi bila je 4,4‰. Prema posljednjem raspoloživom podatku Evrostata (2021. godine) stopa umrle odojčadi u EU-27 bila je 3,2‰.
Bolesti krvotoka vodeći uzrok smrti
Vodeći uzrok smrti u Republici Srpskoj bile su bolesti krvotoka. Od ukupnog broja umrlih, oko 41% umrlo je od pomenutih bolesti. Žene umiru od bolesti krvotoka za oko 9% više od muškaraca. Sljedeći vodeći uzrok smrti je prema Međunarodnoj klasifikaciji bolesti, povreda i uzroka smrti, koja je obavezna za sve članice Svjetske zdravstvene organizacije, svrstan u grupu tumori (C00-D48). Od ukupnog broja umrlih lica u Republici Srpskoj, oko 16,2% ili 2 635 umrlih, je u navedenoj grupi. Smrtnost muškaraca u ovoj grupi bolesti je za oko 3,6% veća nego smrtnost žena.
Nasilne smrti
U Republici Srpskoj je tokom 2022. godine, u odnosu na prethodnu godinu, došlo do povećanja broja nasilnih smrti za oko 4%. Ukupan broj ubistava iznosio je 8, samoubistava 179, nesrećnih slučajeva 210, dok je u kategoriji ostalo, broj nasilnih smrti iznosio 68. U ukupnom broju nasilnih smrti, muškarci učestvuju sa 72,7%. Oko 86,6% samoubistava desilo se u starosti većoj od 45 godina.
Prirodni priraštaj
Od 2002. godine prirodni priraštaj Republike Srpske je negativan. Kontinuitet pada prirodnog priraštaja ukazuje na sve veći broj umrlih, a manji broj živorođenih. Stopa prirodnog priraštaja u 2022. godini iznosi -6,4‰.
(MONDO)
