Punih 19 godina navršilo se danas od ubistva premijera Srbije Zorana Đinđića.
Đinđić, koji je bio i lider demokratske stranke (DS), ubijen je snajperskim hicem na ulazu u zgradu Vlade u Nemanjinoj 11 u Beogradu, a politička pozadina atentata još nije otkrivena.
Na Đinđića je, prema sudskoj presudi, atentat izvršio bivši pripadnik srpske Jedinice za specijalne operacije Zvezdan Jovanović, koji je iz puške "hekler i koh" pucao sa prozora kancelarije na drugom spratu obližnje zgrade Zavoda za fotogrametriju u Ulici admirala Geprata.
Nakon ubistva isti dan je uvedeno vanredno stanje u zemlji, a u najvećoj policijskoj akciji pod operativnim nazivom "Sablja" privedeno je 11.665 lica povezanih sa organizovanim kriminalom.
Vlada i MUP Srbije su saopštili da iza atentata stoji "zemunski klan", odnosno nekadašnji komandant raspuštene Jedinice za specijalne operacije Milorad Ulemek Legija, te vođe tog klana Dušan Spasojević Šiptar i Mile Luković Kum.
Za učešće u ubistvu Đinđića na maksimalne kazne od po 40 godina zatvora osuđeni su Ulemek i Zvezdan Jovanović, koji su bili povezani sa "zemunskim klanom", dok su Spasojević i Luković ubijeni tokom akcije hapšenja.
Članovi klana braća Miloš i Aleksandar Simović osuđeni su na po 35 godina robije, Sretko Kalinić na 30 godina, koji kaznu izdržavaju u požarevačkoj "Zabeli". Branislav Bezarević osuđen je na tri decenije robije i služi kaznu u KPZ "Padinska skela".
Jedini koji je do sada odlužio kaznu je Saša Pejaković, koji je bio osuđen na osam godina robije, pa je 2013. godine pušten na slobodu.
Od drugog ispaljenog metka u atentatu teško je ranjen u stomak pripadnik obezbjeđenja premijera Milan Veruović, koji je tvrdio da je postojao i treći ispaljeni metak.
Zoran Đinđić rođen je 1. avgusta 1952. godine u Šamcu. Osnovne studije završio je vrlo brzo, za tri i po godine, a doktorirao je 1979. na Univerzitetu u Konstancu u Njemačkoj o temi "Problemi utemeljenja kritičke teorije društva".
Bio je prvi nekomunistički gradonačelnik Beograda poslije 1945. godine, kao i jedan od osnivača obnovljene DS u kojoj je bio predsjednik Izvršnog odbora, a od januara 1994. godine do ubistva i njen predsjednik.
Autor je mnogih naučnih radova iz oblasti filozofije i političke teorije i prevodilac više filozofskih djela, dobitnik je mnogih prestižnih nagrada, a aktivno se bavio i političkom publicistikom.
Đinđić je bio prvi premijer Srbije poslije pada režima Slobodana Miloševića 5. oktobra 2000. godine i dolaska na vlast Demokratske opozicije Srbije (DOS), a za vrijeme njegovog mandata pokrenut je proces demokratizacije društva i korjenitih ekonomskih i socijalnih reformi.
U vrijeme njegove Vlade uhapšeno je i izručeno Haškom tribunalu nekoliko optuženika, među kojima i bivši predsjednik Srbije i Jugoslavije Slobodan Milošević.
Đinđić je četiri mjeseca prije ubistva najbližim saradnicima predstavio dokument i njegovu strategiju za rješenje kosovskog pitanja.
Upravo taj dokument, koji ima pet tačaka i do detalja navodi poteze koje Srbija treba da povuče kako bi vratila pokrajinu, prema mišljenju nekih političara, bio je pravi razlog zbog kojeg je izvršen atentat na njega.
Prema Đinđiću, prvi konkretni zahtjev na kom treba da Srbija insistira jeste vraćanje kontingenta vojske i policije, što je predviđeno Rezolucijom UN 1244.
Đinđić je sahranjen je 15. marta 2003. godine u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.
(Srna)
