Navršava se pet godina od nasilja Albanaca nad Srbima na Kosovu u kojem je poginulo 19 ljudi i zapaljene mnoge srpske kuće, crkve i manastiri.
Navršava se pet godina od provale albanskog nasilja na Kosovu i Metohiji, 17. marta 2004. godine, kada su se na meti našli Srbi, njihova imovina, spomenici kulture i svetinje Srpske pravoslavne crkve.
Bio je to drugi albanski pogrom nad Srbima počinjen u miru otkako je pokrajina pod protektoratom UN i zaštitom međunarodnih snaga, poslije izgona više od četvrt miliona Srba, Roma i drugih nealbanaca poslije NATO agresije i bombardovanja, u junu 1999. godine.
U nasilju kosovskih Albanaca od 17. do 19. marta 2004. godine poginulo je 19 osoba - osam Srba i 11 Albanaca.
Ranjene su i povrijeđene 954 osobe, među kojima 143 srpske nacionalnosti i desetine pripadnika međunarodnih snaga koji su se sukobili s Albancima, štiteći Srbe i njihovu imovinu od napada.
Iz domova je protjerano blizu 4.000 Srba, etnički je očišćeno šest gradova i devet sela, a porušeno je ili zapaljeno 935 kuća Srba i 10 društvenih objekata (škole, domovi zdravlja, pošte...).
Posebna meta Albanaca bili su duhovno naslijeđe i graditeljska baština srpskog naroda, pa je srušeno, zapaljeno ili teško oštećeno 35 vjerskih objekata, od čega 18 spomenika kulture.
Do temelja su srušeni manastir Devič, kod Srbice, i konaci manastira Sv. Arhangela kod Prizrena, izgorjele su crkve Bogorodice Ljeviške iz 14. i Sv. Đorđa iz 16. vijeka u samom gradu, a na njegovom svodu ispisana je prijeteća poruka "Smrt Srbima".
U crkvama su stradale vrijedne freske i stotine ikona, putira, odeždi i drugih crkvenih relikvija, kao i knjige krštenih, vjenčanih i umrlih.
Oskrnavljena su tri srpska groblja, a nisu pošteđene ni grobnice Sv. Joanikija Devičkog i cara Dušana u Sv. Arhangelima.
Povod za ovaj pogrom insceniran je kampanjom albanskih medija u kojoj su 16. marta lokalni Srbi optuženi za smrt tri albanska dečaka iz sela Čabra, kod Zubin Potoka, koji su se udavili u reci Ibar.
Čelnik lokalne podružnice za zaštitu ljudskih prava Bajram Haliti izjavio je da su Srbi natjerali osam albanskih dečaka preko nabujale rijeke.
Istraga UNMIK policije pokazala je da su ove optužbe lažne i da je jedan od preživjelih dečaka, koji je svjedočio pred kamerama, najverovatnije, bio instruiran.
Uprkos obećanjima o brzom povratku u domove, većina žrtava martovskog nasilja i dalje živi u kolektivnim centrima, kontejnerskim naseljima ili tuđim kućama u statusu "interno raseljenih".
Teror albanskih ekstremista formalno su osudili Savjet bezbjednosti UN i evropski zvaničnici
(Tanjug/MONDO)