U Medačkom džepu stradalo 88 Srba

U napadu Hrvatske vojske 9. septembra 1993. godine na srpska podvelebitska sela - Medački džep, južno i jugoistočno od Gospića, koja su se već 18 mjeseci nalazila pod zaštitom UN, stradalo je 88 Srba - 46 vojnika, šest milicionera i 36 civila, od kojih 26 starijih od 60 godina, a među njima je i 17 žena.

U saopštenju iz Dokumentaciono-informacionog centra "Veritas" saopšteno je da je hrvatska strana po završenoj akciji predala srpskoj strani 52 leša i da u ovoj akciji ranjenika uopšte nije bilo.

"Upravo ta činjenica i rezultati pregleda tijela na srpskoj strani (razbijene lobanje, mnogobrojne prostrelne rane iz neposredne blizine) upućuju na zaključak da se radilo o sistematskom ubijanju zarobljenih i ranjenih", navodi se u saopštenju, povodom 16 godina od stradanja Srba iz sela Medačkog džepa.

Pripadnici UNPROFOR-a su, nakon što su u direktnoj borbi ušli u ovo područje, izvukli još 18 leševa, od kojih je većina bila izmasakrirana (odsječeni pojedini dijelovi tijela), ili su živi bacani u vatru, dva leša su izvukli pripadnici Srpske vojske Krajine /SVK/, a jedan leš je pronađen u aprilu 1994. godine, stoji u saopštenju.

Kako je u saopštenju istaknuto, u maju 2000. godine istražioci su pronašli i nove dokaze o zločinu u Medačkom džepu - 11 leševa skrivenih u septičkoj jami, u nekad srpskom dijelu Gospića, od kojih je šest identifikovano DNK-a metodom. Od 84 pronađena posmrtna ostatka, osam je ostalo neidentifikovano, dok se još traga za četvoricom. Sva tri sela su opljačkana a zatim sravnjena sa zemljom po sistemu “spržene zemlje”.

Prema saopštenju "Veritasa", od jula 2001. do aprila 2004. godine Tužilaštvo Haškog suda za zločine u akciji "Medački džep" podiglo je optužnice protiv trojice generala HV-a i to Rahima Ademija, Janka Bobetka i Mirka Norca, dok je istraga protiv četvrtog generala Petra Stipetića obustavljena pošto je, prema riječima glavnog tužioca, uspio dokazati "paralelnu liniju komandovanja". Bobetku zbog bolesti optužnica nije ni uručena, a od izručenja Hagu spasila ga je smrt u aprilu 2003. godine.

Do suđenja pred Haškim tribunalom ipak nije došlo, pošto je, u septembru 2005. godine, Vijeće tog suda za prosljeđivanje slučaj Ademi/Norac prebacilo u nadeležnost hrvatskog pravosuđa, koje je 22. novembra 2006. godine preko nadležnog tužilaštva, podiglo “domaću” optužnicu protiv njih.

Navedenom optužnicom, optuženi se terete da su - Rahim Ademi, “kao visoki oficir HV, s činom brigadira i na položaju vršioca dužnosti komandanta Zbornog područja Gospić”, a Mirko Norac “kao oficir HV s činom pukovnika i na položaju komandanta Sektora 1, posebne operativno taktičke, navodi se u saopštenju.

U junu 2007. godine započeo je glavni pretres u ovom predmetu pred Županijskim sudom u Zagrebu, koji je završio 31. maja. 2008. godine usmenim objavljivanjem nepravosnažne presude, dok je pismeni otpravak strankama uručen u septembru iste godine.

U toku glavnog pretresa čule su se i priče o likvidacijama ljudi koje po monstruoznosti načina izvršenja prevazilaze i maštu najizopačenijih umova (nabijanje jedne žene na kolac, odsijecanje glave, rezanje prsta na šnite i rasporivanje još jedne žene, bacanje živih žena u plamen, grupno gađanje noževima retardiranog mladića obješenog naglavačke o stablo, skrivanje masakriranih i oskrnavljenih leševa u septičku jamu....), a prikazani su i šokantni snimci izmasakriranih potpuno golih leševa poredanih u nizu od jedan do 51, nakon što su od hrvatske predati srpskoj strani, stoji u saopštenju.

Prvostepeni sud izrečenom presudom utvrđuje da su u Medačkom džepu u septembru 1993. godine počinjeni ratni zločini nad srpskim civilima i ratnim zarobljenicima, kako to proizilazi iz izvedenih dokaza, ali zanemaruje činjenice o odgovornosti optuženih, te jednog oslobađa a drugog isuviše blago kažnjava.

Iako je sud prihvatio da je optuženi Ademi, kao zamjenik komadanta Zbornog područja Gospić, imao sužena ovlašćenja zbog operativnog djelovanja izaslanika načelnika Glavnog štaba HV, admirala Davora Domazeta, u kom svojstvu je izdao sve relevantne naredbe za ovu akciju i aktivno učestvovao u pripremama akcije i povlačenju hrvatske vojske, ne smatra ga dijelom komandne strukture i oslobađa ga svih optužbi, što je svojevrsni presedan u dosadašnjoj sudskoj praksi, ne samo u Hrvatskoj, već i u svjetskoj.

Sud je Norca osudio za nesprečavanje, a time i za podržavanje i ohrabrivanje ubistava civila (čestiri) i pljačkanje imovine te ubijanje (jednog) i mučenje (jednog) ratnih zarobljenika, na minimalne kazne od po pet godina zatvora, odnosno na jedinstvenu kaznu od sedam godina.

Pri odlučivanju o kazni sud mu je kao olakšavajuće okolnosti uzeo to što on nije naredio zločine (već da je propustio da ih spriječi), te njegovu mladost u vrijeme izvršenja djela (26 godina) i dugi vremenski period od izvršenja djela.

Iako je nadležno tužilaštvo, početkom oktobra 2008. godine, uložilo žalbu protiv prvostepene presude s prijedlogom da Vrhovni sud, kao drugostepeni, dio presude u odluci o kazni preinači tako da utvrdi strožije kazne zatvora, a oslobađajući dio presude, zbog bitne povrede odredaba krivičnog postupka te pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja, ukine i predmet vrati prvostepenom sudu na ponovno suđenje, po istoj još nije odlučeno, navodi se u saopštenju.

(Srna)