Prelaznim sporazumom do slobodne trgovine

Šefovi diplomatija Evropske unije u ponedjeljak su u Briselu odlučili da stave na snagu Prelazni trgovinski sporazum sa Srbijom koji Beograd jednostrano primjenjuje od 30. januara.

Tog dana u Srbiji su stupile na snagu izmjene Zakona o carinskoj tarifi.

Prelaznim trgovinskim sporazumom, koji je Srbija potpisala sa EU 29. aprila 2008. godine, predviđeno je da se u narednih šest godina postepeno uspostavi slobodna trgovina industrijskim i poljoprivrednim proizvodima.

Srbija je tada potpisala i Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju sa EU, ali su oba sporazuma zamrznuta do pune saradnje Beograda sa Haškim tribunalom.

Prema Prelaznom sporazumu, dinamika smanjenja carina u prvoj godini je spora, pošto će smanjenje biti u rasponu od pet do 20 odsto dosadašnjih carina.

U prvoj godini primene sporazuma carine na sirovine i repromaterijale su smanjene na 70 odsto onih iz prošle godine, dok su na proizvode više faze prerade carine smanjene na 80 odsto, odnosno 85 odsto od carinske stope u 2008, naveli su u kabinetu.

Ukinute su carine na žive životinje za uzgoj i priplod i na neke poljoprivredne proizvode koji se ne proizvode u Srbiji, kao što su tropsko voće, začini i neke vrste semenske robe, ali su carine na te proizvode do sada bile simbolično male.

Carinske stope na ostale poljoprivredne i prehrambene proizvode u prvoj godini su između 80 i 95 odsto od postojeće carine.

Izmjenama Zakona o carinskoj tarifi carinska stopa za uvoz automobila iz EU smanjena je sa 20 odsto na 12,5 odsto.

Veliki broj carina na hranu i poljoprivredne proizvode, oko 23 odsto, ostaće i nakon šeste godine primjene Sporazuma.

Prema Prelaznom trgovinskom sporazumu sa EU, u zavisnosti od grupa proizvoda carine će se smanjivati u naredne tri, pet ili šest godina.

Na industrijske proizvode carine će biti potpuno ukinute nakon šest godina, dok će na određene poljoprivredne proizvode ostati carine na nivou od 20 do 80 odsto od carina iz 2008. godine.

Domaća industrija će se, kako je ugovoreno, najduže štititi pri uvozu robe koja je na listi "najosetljivijih proizvoda", za koje bi u prvoj godini primene sporazuma carina iznosila 85 odsto sadašnje carinske stope.

U drugoj godini carina bi se svela na 70 odsto, naredne godine na 55 odsto, zatim na 40, pa 20 odsto, da bi šeste godine bila ukinuta.

Na spisku "najosjetljivijih proizvoda" su traktori manje snage, bicikli, električne mašine i oprema, motokultivatori, oružje, municija, namještaj i obuća.

U grupi tih proizvoda su i hartija i karton, keramički proizvodi, staklo, gvožđe, čelik, bakar, aluminijum i proizvodi od tih metala.

Za sljedeću kategoriju - "veoma osetljive" proizvode - carina bi se postepeno smanjivala četiri godine, i to prvo na 80 odsto, zatim na 60, 40 i 20 odsto, a pete godine bi bila ukinuta.

Na toj listi su sapun i razni proizvodi hemijske industrije, plastične mase, prirodna i vještačka krzna, kaučuk i drvo i proizvodi od njih, zatim proivodi od kamena, gipsa, cementa, betona i azbesta, alati, željeznički i tramvajski vagoni i igračke.

Za treću kategoriju - "osjetljive proizvode" - ukidanje carine je predviđeno u roku od tri godine, a prvo bi se smanjila na 70, a zatim na 40 odsto sadašnje carinske stope.

U toj grupi su so, mineralna goriva i ulja, šeširi i kape, vozila za snijeg, kao i merni, kontrolni, precizni, medicinski i hirurški instrumenti i aparati.

Sporazum o stabilizaciji i priduživanju (SSP) Srbije Evropskoj uniji i Prelazni trgovinski sporazum potpisani su 29. aprila 2008 u Briselu, a ratifikovani su u Skupštini Srbije 9. septembra prošle godine.

SSP ne može da stupi na snagu dok ga ne potvrdi Savjet ministara EU i Evropski parlament i ne bude ratifikovan u svim državama potpisnicama, članicama EU.

Srpski zvaničnici ranije su naveli da EU od 2000. godine praktično primjenjuje ono što je predviđeno tim sporazumom, jer je ukinula sve carine i kvote na uvoz robe iz Srbije.

(Beta/MONDO)