Slovenija je prva evropska zemlja koja je uvela embargo na oružje za Izrael, uz pozive na prekid vatre i pomoć Gazi.
Slovenija je uvela embargo na izvoz, uvoz i tranzit oružja ka Izraelu, dvije nedjelje nakon što je proglasila izraelske ministre nepoželjnim osobama, objavila je državna agencija STA, pozivajući se na saopštenje vlade.
Mere je najavio premijer Robert Golob nakon sjednice vlade, navodeći da je Slovenija prva evropska zemlja koja se odlučila na ovakav potez.
Slovenija je priznala Palestinu u junu prošle godine i od tada više puta pozivala na prekid vatre u Gazi i povećanje isporuka humanitarne pomoći toj enklavi.
Izrael je oštro reagovao na nedavne najave Francuske, Velike Britanije i Kanade da bi mogle priznati palestinsku državu, ocijenivši da bi to predstavljalo "nagradu za Hamas" zbog napada na izraelsku teritoriju 7. oktobra 2023. godine.
Istog dana, specijalni izaslanik SAD Stiv Vitkof sastao se sa izraelskim premijerom Benjaminom Netanjahuom u pokušaju da oživi pregovore o primirju u Gazi i odgovori na rastuću humanitarnu krizu.
EU u pokušaju da Izraelu izrekne mere
Podsjetimo, Evropska komisija predložila je da se Izraelu ukine pristup grantovima iz istraživačkog programa vrednog 95 milijardi evra zbog kršenja ljudskih prava u Gazi. Ipak, ključne članice EU, Njemačka i Italija, zaustavile su inicijativu, tražeći više vremena za razmatranje, dok humanitarna kriza u Gazi postaje sve dublja.
Ukoliko bi prijedlog bio usvojen, Izrael bi izgubio pristup grantovima i investicijama u vrijednosti od oko 200 miliona evra iz Evropskog savjeta za inovacije (EIC), koji podržava takozvane disruptivne tehnologije.
Međutim, predstavnici Berlina i Rima insistirali su da još uvijek analiziraju prijedlog Komisije.
Za donošenje odluke potrebna je podrška država koje, poput Njemačke ili Italije, imaju veliku demografsku težinu u sistemu glasanja EU.
Protivljenje mjerama protiv Izraela izrazile su i Mađarska, Bugarska i Češka, dok su zemlje poput Holandije, Irske, Francuske, Luksemburga, Slovenije, Portugala, Malte i Španije podržale prijedlog Komisije, a neke od njih su zatražile i dodatne, oštrije sankcije, uključujući trgovinske.
Prijedlog Komisije uslijedio je nakon izvještaja EU u kojem se navodi da je Izrael prekršio obaveze iz Sporazuma o pridruživanju između EU i Izraela, posebno u pogledu poštovanja ljudskih prava.
(MONDO/Eupravo zato)
