Ponuda o dodjeljivanju BiH statusa kandidata za učlanjenje u EU dobija se jednom i sa velikim očekivanjima, izjavio je evropski komesar za proširenje Oliver Varhelji.
On je na konferenciji za novinare nakon predstavljanja izvještaja za ovu godinu rekao da su sve oči uprte u "elitu u BiH", te da se očekuje da se nakon izbora održanih 2. oktobra brzo uspostave institucije i da se vlasti usredsrede na reforme koje narod u BiH zaslužuje. Varhelji je napomenuo da je Evropska komisija spremna da bude partner u tome.
Varhelji je naglasio da 14 prioriteta koje BiH mora da ispuni ostaju nepromijenjeni i da BiH mora da ih ispuni prije otvaranja pregovora o učlanjenju.
Komesar je naveo da EU godinama ulaže u zapadni Balkan, kako bi približila region bloku, te da je Unija u junu potvrdila privrženost pristupanju zapadnog Balkana bloku.
On je podsjetio da je dosta toga urađeno kako bi se zemlje zapadnog Balkana ubijedile da ubrzaju procese integracije u EU, kroz sprovođenje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju, Ekonomskog i investicionog plana za zapadni Balkan, te kroz prošireno učešće regiona u programima EU, ali i kroz inkluzivne okvire regionalne saradnje i jačanje regionalne ekonomske integracije, što može da ubrza ulazak regiona na jedinstveno tržište EU, koje Unija otvara regionu.
Varhelji je naglasio da se mora smanjiti zavisnost EU i regiona od ruskog gasa, te da će posebna usredsređenost biti na sprovođenju plana ulaganja u vrijednosti od 30 milijardi evra koji je pokrenut prošle godine, kao i na detaljnu provjeru njegovog sprovođenja.
Prema njegovim riječima, EU je već započela investiranje od 3,4 milijarde dolara u 24 projekta koji smanjuju socijalnu i ekonomsku prazninu između EU i regiona.
Varhelji je naveo da EU želi da pomogne partnerima na zapadnom Balkanu da ojačaju energetsku bezbjednost, te da ubrzava sve projekte o energetskoj nezavisnosti, efikasnosti i tranziciji.
On je podsjetio da je Komisija preporučila status za BiH, ali da se moraju ispuniti određeni uslovi.
Varhelji je istakao da je ponuda Komisije "evropska ponuda narodu BiH" i da vlasti treba da potnuno iskoriste tu mogućnost i sprovedu potrebne reforme.
U ranije objavljenom izvještaju Komisije, koji je Varhelji ponovio tokom konferencije za novinare, navodi se da BiH, kao prioritet, mora da usvoji dopune postojećeg Zakona o visokom sudskom i tužilačkom vijeću, te da usvoji novi zakon o visokom sudskom i tužilačkom vijeću i zakon o sudovima u BiH.
Prema objavljenom tekstu, od BiH se očekuje i to da usvoji zakon o sprečavanju sukoba interesa, da preduzme odlučne korake ka jačanju sprečavanja i borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala.
EU očekuje od BiH da odlučno unaprijedi rad sa ciljem osiguravanja efikasne koordinacije na svim nivoima, posebno u upravljanju granicama i kapacitetima za upravljanje migracijama, te obezbjeđivanju funkcionisanja sistema za azil.
Osim toga, od BiH se zahtijeva da osigura zabranu mučenja, prije svega uspostavljanjem preventivnog mehanizma na nivou BiH protiv torture i maltretiranja.
U tekstu se ističe da BiH treba da garantuje slobodu govora i medija, te zaštitu novinara, prije svega obezbjeđivanjem odgovarajućeg sudskog postupka u slučajevima prijetnji i nasilja nad novinarima i medijskim radnicima.
Od BiH se, prema tekstu saopštenja, očekuje i to da osigura rezultate u funkcionisanju na svim nivoima mehanizma koordinacije o pitanjima EU, uključujući razvoj i usaglašavanje programa za usvajanje pravne akvizicije EU.
(Srna)