Municija sa osiromašenim uranijumom prvi put je upotrijebljena krajem 20. vijeka protiv Iraka 1991. godine
Predsjednik Narodne skupštine RS Nenad Stevandić rekao je da je mnogo puta dokazano da NATO bombardovanje osiromašenim uranijumom izaziva karcinome i smrt ljudi, te da bi odgovorne zemlje, pojedinci ili njihovi nasljednici trebali kad-tad da plate za posljedice tih nehumanih postupaka na ovim prostorima.
Stevandić je na okruglom stolu o posljedicama /zlo/upotrebe osiromašenog uranijuma po građane u Srpskoj rekao novinarima da je zločinačko dejstvo takvog uranijuma tema koja se na mnogo mjesta u EU i BiH pokušava držati sakrivenom, ali da je uloga Narodne skupštine i drugih institucija Srpske da je učini vidljivom i javnom.
Prema njegovim riječima, uloga Skupštine kao najvišeg zakonodavnog tijela Srpske jeste da ovakvim naučnim skupovima skreće pažnju javnosti o ovoj temi, te da u tom smjeru utiče na one koji donose odluke.
"Ono što na ovom skupu napišu eminentni stručnjaci može da bude dio svjetskog procesa i potpuno je svejedno da li bi se u vezi s tim sudilo u SAD, Italiji, Srbiji, Srpskoj ili BiH. Potpuno smo sigurni u dokazni materijal na ovom planu", rekao je Stevandić, koji je otvorio ovaj naučni skup naglasivši da je to suština njegovog uvodnog obraćanja.
Na okruglom stolu, čiji je pokrovitelj Stevandić, učestvuju zdravstveni, pravni, vojni i drugi stručnjaci iz Srpske i Srbije, a organizator je Istraživački centar Banjaluka.
Municija sa osiromašenim uranijumom prvi put je upotrijebljena krajem 20. vijeka protiv Iraka 1991. godine, zatim u bombardovanju Srba u Republici Srpskoj 1994/95. godine, te prilikom NATO bombardovanja Srbije 1999. godine.
Iz Istraživačkog centra ranije je saopšteno da je ogroman broj stručnjaka danas saglasan da će, kada se upotrebljava osiromašeni uranijum, i učesnici u borbama na zemlji i njihove mete sasvim sigurno oboljeti od dugotrajne radijacijske bolesti što vodi prijevremenoj smrti.
Većina smatra da su upravo naknadni zdravstveni rizici veći od neposrednih, jer osiromašeni uranijum može da ugrozi ljude putem lanca ishrane, poslije dužeg ili kraćeg perioda kruženja u zemljištu, vodi, biljnom i životinjskom svijetu.
Posljedice bombardovanja osiromašenim uranijumom na ljudsko zdravlje prenose se putem potomstva na više od 60 generacija.
Pred italijanskim sudovima do sada je doneseno više stotina pravosnažnih presuda po tužbama i u korist italijanskih vojnika oboljelih ili preminulih od raka nakon što su u misijama na Kosovu i Metohiji i u Republici Srpskoj - BiH bili neposredno izloženi osiromašenom uranijumu.
Istraživački centar navodi da je prvi slučaj bio upravo povezan sa napadima na Vojsku Republike Srpske, kada su se italijanski vojnici vratili u Italiju i poslije šest mjeseci oboljeli od kancera, upravo kao posljedice boravka na teritoriji koja je bombardovana osiromašenim uranijumom.
"Istovremeno, stanovnici Hadžića, koji su doživjeli napade NATO snaga na položaje Vojske Republike Srpske, nisu imali pojma sa kakvom se opasnošću susreću te su čak municiju sa osiromašenim uranijem sakupljali i držali u kućama kao suvenire", navodi se u saopštenju.
U Srbiji su NATO snage tužili pojedini građani koji su oboljeli od kancera ili porodice onih koji su preminuli od te bolesti nakon što su neposredno bili izloženi dejstvu osiromašenog uranijuma koji je korišćen u NATO bombardovanju Srbije 1999. godine, dodali su iz Istraživačkog centra.
(Srna)