Politička prava srpskog naroda u regionu manja su nego prošle godine.
U BiH traje pritisak s ciljem ukidanja Republike Srpske i lišavanja srpskog naroda prava konstitutivnog naroda, ocijenjeno je u ovogodišnjem izvještaju beogradskog Naprednog kluba o pravima Srba u regionu.
U ovom, drugom po redu izvještaju, koji analizira prava oko dva miliona Srba u osam država regiona, navodi se da se zvanična Srbija nije u potrebnoj i dovoljnoj mjeri posvetila odbrani političkih prava srpskog naroda.
Što se tiče političkih prava Srba u BiH, u izvještaju se ocjenjuje da je pripadnik diplomatije BiH osporio pred Sudom u Strazburu princip nacionalne ravnopravnosti srpskog naroda prilikom izbora za Predsjedništvo BiH.
Autori navode da je ugrožena imovina RS i to voljom međunarodnih protektora BiH te da se nastavlja kampanja pritisaka i uvreda legitimnih predstavnika srpskog naroda, kao i građana srpske nacionalnosti u pojedinim krajevima ove zemlje.
U izvještaju nevladine organizacije koju predvodi beogradski istoričar Čedomir Antić navodi se da je nastavljena "srbofobna kampanja" protiv predstavnika RS u pojedinim medijima SAD i članica EU.
Prema nalazima ovogodišnjeg izvještaja, objavljenog na sajtu Naprednog kluba, u Hrvatskoj, uprkos poboljšanju odnosa Beograda i Zagreba, nije počeo proces vraćanja stanarskih prava u slučaju, kako se procjenjuje, 50.000 vlasnika srpske nacionalnosti.
Provođenje Erdutskog sporazuma osporeno je kada je riječ o formiranju zajednice opština Istočne Slavonije, a srpskom narodu nije omogućeno zakonom dozvoljeno korišćenje njegovog jezika i pisma.
U Sloveniji i Makedoniji nisu riješena najvažnija pitanja političkih i ljudskih prava, tako da srpski narod nije dobio status nacionalne manjine u Sloveniji, a nije mu omogućena sloboda vjeroispovijesti u Makedoniji, ističu autori izvještaja.
Prava srpskog naroda su u ovim državama poboljšana pošto je u Sloveniji započelo rješavanje statusa oko 25 000 "izbrisanih" građana, a srpska zajednica je dobila izvjesna prava u oblasti informisanja.
U Makedoniji je u pojedinim opštinama (Kumanovu) dozvoljeno da srpski jezik postane službeni, a povećana su i budžetska izdvajanja za srpsku nacionalnu manjinu.
U izvještaju se navodi da je u Crnoj Gori stanje političkih prava srpskog naroda nepromijenjeno u odnosu na prošlu godinu, odnosno ta zajednica ima najmanja stvarna prava u ovoj republici.
U Albaniji i Mađarskoj stanje političkih prava je nepromijenjeno u odnosu na prošlu godinu, odnosno još nisu ispunjeni kapaciteti prava koje su ove države zakonski omogućile svojim manjinama.
U izvještaju se navodi da su jedino u Rumuniji zakonom predviđena politička i druga prava srpskog naroda u punoj mjeri ispunjena i poštovana.
Srbija ima ustavnu obavezu da, u skladu sa međunarodnim propisima, štiti lična i kolektivna prava ovog naroda, navodi se u izvještaju u kome se kao pozitivan pomak navodi donošenje Zakona o dijaspori i srpskom narodu u regionu i osnivanje ustanova koje bi ovim pitanjima trebalo da se bave.
Negativna je činjenica da i pored velikih riječi status srpskog naroda nije vidljiv, dovoljan i stalan segment srpske spoljne, regionalne niti politike prema dijaspori, dodaje se u izvještaju.
U izvještaju se navodi da Srbija finansira projekte, prije svega, retroljevičarskih, projugoslovenskih organizacija, čak nenaklonjenih očuvanju posebnosti srpskog naroda, dok su davanja za programe srpskog naroda dodatno smanjena u odnosu na prošlu godinu, a izdvajanja za slične potrebe nacionalnih manjina u Srbiji su značajno povećana.
Napredni klub je političko nevladino i nestranačko društvo koje se zalaže za modernizaciju i reformu srpske države, politike, privrede i kulture, a okuplja mladu konzervativnu inteligenciju.
Rad kluba je 2007. godine u Beogradu obnovio istoričar Čedomir Antić na osnovu tradicije intelektualnog kluba Srpske napredne stranke iz 1906. godine, okupljenog oko časopisa "Videlo".
(Srna)