Da li električni automobili mogu zadržati dobru efikasnost čak i tokom vrelih ljetnjih dana - evo šta treba da znate.
Ljubitelji električnih automobila znaju da efikasnost baterija u ovim vozilima opada tokom vremena. Glavni razlog za to je usporavanje hemijskih reakcija u pogonskoj bateriji.
Danas mnogi električni automobili imaju efikasne sisteme za grijanje baterije, pa je problem niskih temperatura djelimično riješen. A šta se dešava kada temperatura poraste? Da li to zapravo prija "zelenim" automobilima?
Da li električni automobili "vole" toplotu
Odmah da napomenemo - optimalna spoljašnja temperatura za najefikasniji rad baterije i cijelog pogonskog sistema EV-a je između 20 i 35 stepeni Celzijusa. Prema Američkom auto-moto savezu (AAA), bateriji najviše "prija" temperatura od 21 stepen. Dakle, ako živa u termometru skače ka 40, električnim automobilima je vjerovatno jednako neprijatno kao i nama.
Već smo pomenuli da niske temperature usporavaju hemijske reakcije u bateriji i smanjuju njenu efikasnost. S druge strane, na visokim temperaturama reakcije postaju intenzivnije. Ali ako je tako, zašto onda toplota šteti električnim automobilima? Problem je u tome što burne hemijske reakcije oslobađaju više energije, što ubrzava habanje baterije. Uz to, tokom vrelih ljetnjih dana klima uređaj obično radi punom snagom - što dodatno opterećuje bateriju.
Kako električni automobili podnose visoke temperature
Da bi održali stabilne hemijske reakcije i spriječili štetne posljedice visokih temperatura, električni automobili koriste sisteme za termalnu regulaciju. Oni mogu biti aktivni ili pasivni. Aktivni sistemi podrazumijevaju mrežu cijevi kroz koje cirkuliše rashladna tečnost, dok pasivni koriste toplotne cevi, kompozitne materijale i specijalne termalne paste. U praksi, najčešće se kombinuju obe metode.
Kod najsavremenijih baterija, rashladna tečnost ne prolazi samo kroz cijevi, već ulazi u specijalne ploče koje su sastavni dio same baterije. Iz tih ploča se šire tanke cievi između ćelija baterije, koje ih hlade i fizički odvajaju jednu od druge. Ovakvo rješenje koristi kineski gigant CATL u svojim baterijama.
Pored toga, od ključnog značaja je i sistem upravljanja energijom unutar baterije (BMS). Kada je ovaj sistem dobro optimizovan, negativni efekti visokih temperatura mogu se značajno ublažiti. Vrućina i dalje utiče na performanse i dugovječnost, samo u znatno manjoj mjeri.
Kako sačuvati zdravlje baterije električnih automobila tokom vrelih dana
Iako većina električnih automobila već prilično dobro podnosi visoke temperature, postoji nekoliko trikova koji mogu dodatno poboljšati efikasnost i produžiti vek baterije:
- Ne ostavljati vozilo na direktnom suncu - uvijek birati hladovinu ili, idealno, zatvorenu garažu.
- Izbjegavati nagla ubrzanja i kočenja jer izazivaju energetske udare, a baterija je već dodatno opterećena zbog vrućine.
- Puniti automobil noću, preko kućne AC stanice. Punjenje preko snažne DC stanice po velikoj vrućini može negativno uticati na dugovječnost baterije.
- Ako se već puni danju, preporuka je da se baterija ne puni do 100%, već do 80%.
Ukratko, električni automobili i vrućina ne moraju da budu u zavadi, ali pod jednim uslovom - da se s njima postupa pametno.
Da li ste vidjeli kako izgleda kineski "električni tenk"?
