Bez obzira na to što živimo u 21. veku, i što je medicina napredovala, ovo pitanje i dalje muči mnoge pacijente koji moraju na operaciju. Evo kako im odgovaraju doktori...
"O anesteziji se sve više zna. Najčešće pitanje pacijenata pre 20, 30 godina, bilo je da li ću umreti u toku anestezije, danas je, da li postoji šansa se probudim tokom operacije. Ljudi putem interneta, i opšteg obrazovanja sve više znaju o anesteziji i njenim procedurama, pa uglavnom dolaze sa već pripremljenim pitanjima i predznanjem", kaže za "Večerenj novosti" potpukovnik docent dr Dragan Đorđević
Da li je strah od anestezije opravdan?
"Ako je to strah od nepoznatog onda jeste, ali se zato mi trudimo da pacijentu pre hirurške intervencije što bolje objasnimo šta je to anestezija, i koja će se tačno procedura izvoditi. Pre operacije upoznajemo se sa opštim stanjem pacijenta, sa lekovima koje on koristi i po potrebi tražimo nalaze i drugih specijalista. Tek nakon toga saopštavamo pacijentu detaljan plan anestezije i intervencije, kao i šta ga čeka posle."
Koji su najčešći neželjeni efekti anestezije?
"Svaki lek koji dajemo može da ima neželjena dejstva. Kada su u pitanju lekovi za opštu anesteziju, neki od njih su: obaranje krvnog pritiska, ubrzan rad srca, bronhospazam, pa i neke alergijske reakcije, ali su one zaista vrlo retke. Međutim, mi smo upoznati sa svim neželjenim efektima i odmah prepoznajemo sve komplikacije ukoliko se pojave. Jedna od komplikacija do koje može da dođe na operacionom stolu, a koja ne nastaje zbog lekova, su i poteškoće prilikom ubacivanja tubusa pacijentu, pa se ponekad dogodi i da pacijent povrati tokom uvoda u anesteziju."
Da li ti neželjeni efekti mogu da se preduprede nekim novim vrstama anestezije?
"Naravno, mnoge komplikacije se mogu izbeći preventivnim terapijskim merama. Ukoliko na primer pacijent zna da ima alergiju na neki anestetik koja se pojavila prilikom prethodne intervencije, mi i u tom slučaju njemu radimo antialergijsku pripremu koja traje sedam do 10 dana."
Šta ako morate da uradite hiruršku intervenciju i kad postoji veliki rizik da pacijent bude u totalnoj anesteziji?
"Ukoliko je stanje pacijenta životno ugrožavajuće operacija mora da se uradi u opštoj anesteziji, iako on spada u rizičnu grupu. Ova anestezija je u svakom slučaju najsigurnija i nema kontraindikacija, tako da u suštini ne postoje pacijenti koji ne smeju da je prime. Svaki pacijent ima pravo da izabere opštu, lokalnu ili regionalnu anesteziju, i mi poštujemo tu želju, osim ako je njegovo stanje i operacija takva da nema izbora."
Kod kojih osoba je povećan rizik od uvođenja u opštu anesteziju?
"Rizik ne možemo da isključimo, ali uz odgovarajuću preoperativnu procenu i pripremu, on je zaista sveden na minimum. Ipak, rizik postoji kod osoba koje imaju neurološka oboljenja kao što su multipla skleroza i Parkinsonova bolest, zatim kod onih sa oslabljenom srčanom funkcijom, kod pacijenata koji boluju od respiratornih bolesti kao što je bronhijalna astma, osoba sa demencijom i Alchajmerovom bolešću."
Da li se rizik po zdravlje povećava dužim boravkom u dubokoj komi?
"Ne, to ne dovodi do oštećenja opšteg zdravstvenog stanja. Imamo pacijente kod kojih tokom nekoliko dana moramo da izvodimo intervenciju i zbog koje je neophodno da ih više puta uvodimo u anesteziju. Oni se posle ovih procedura oporavljaju bez ikakvih posledica. Kod starijih pacijenata eventualno može da dođe do kratkotrajnog gubljenja pamćenja i orijentacije, ali ovi slučajevi su veoma retki."
Koliko osoba sme da provede vremena u dubokoj komi?
"Nema ograničenja, sve zavisi od kompleksnosti hirurške intervencije. Većina uobičajenih operacija traje do jednog sata, dok teži hirurški zahvati kao što su operacije na srcu, plućima, mozgu i operacije velikih krvnih sudova, obično traju od tri do šest sati. Ono što je važno je da nema opasnosti za organizam kada je u pitanju dužina anestezije. Danas imamo dobar monitoring uz pomoć kojeg pratimo sve vitalne funkcije pacijenta i dubinu anestezije, tako da nema razloga za brigu."