Drago Gverić za Mondo: Digitalna transformacija uključuje i pojedince

Treća po redu "Forward" konferencija o naučnotehnološkim dostignućima održaće se 9. i 10. decembra. Tim povodom razgovarali smo sa Dragom Gverićem, direktorom Inovacionog centra Banjaluka.

- Predstavite nam tematiku ovogodišnje Forward konferencije i ko su učesnici?

Prvi dan konferencije stavlja u fokus regionalnu perspektivu digitalne ekonomije prvenstveno zbog njenog uticaja na razvoj privrede čime postaje prilika za jačanje konkurentnosti. Od državnih institucija se očekuje brza reakcija, prelazak na digitalne servise u cilju podizanja učinkovitosti i modernizacije javnog sektora. Konferencija "Forward" će sa vama podijeliti aktuelne svjetske trendove kao i razloge zašto zemlje sa razvijenim ekonomijama i profitabilne kompanije stavljaju digitalnu transformaciju kao prioritetnu aktivnost.

Drugog dana konferencije fokus ćemo staviti na naučno tehnološke parkove koji predstavljaju jedan od generatora uspjeha ekonomija, kroz znanje i istraživanje koja iz njih proizilazi. Zahtjevi tržišta se konstantno mijenjaju, te je potrebno brzo reagovati i adaptirati se na promjene koje četvrta industrijska revolucija nosi sa sobom. S toga ćemo poseban akcenat staviti na ulogu digitalnih inovacionih habova i njihove uloge u društvu ali i već postojećim digitalnim rješenjima koje koristimo ili koja ćemo uuskoro početi koristiti.

- Da li su digitalne tehnologije dovoljno zastupljene u našoj ekonomiji/privredi i koje su mogućnosti za njihovu modernizaciju u skladu sa svjetskim trendovima?

U svakodnevnoj komunikaciji se sve češće spominje digitalna transformacija. Ona utiče na sve sektore privrede i mijenja naš život, rad i komunikacije. Digitalna transformacija danas više nije pitanja izbora - ona je neizbježna, neophodna i nezaobilazna.

Riječ "transformacija" opisuje proces u kojem prolazimo određenu promjenu i koji traje neko vrijeme. Digitalna transformacija odnosi se na proces koji započinje od trenutka kada organizacija krene razmišljati o uvođenju digitalnih tehnologija u svim područjima poslovanja i traje do trenutka njihove potpune integracije. Međutim, digitalna transformacija uključuje i pojedince: nije dovoljno samo uvesti digitalnu tehnologiju u poslovanje, važno je i edukovati zaposlene.

Od državnih institucija se očekuje brza reakcija, prelazak na digitalne servise u cilju podizanja učinkovitosti i modernizacije javnog sektora. Kroz panel diskusije potražićemo odgovore i podijeliti iskustva kako se pripremiti i započeti uspješnu digitalnu transformaciju. Konferencija "Forward" će sa vama podijeliti aktuelne svjetske trendove kao i razloge zašto zemlje sa razvijenim ekonomijama i profitabilne kompanije stavljaju digitalnu transformaciju kao prioritetnu aktivnost.

Izvor: Ministarstvo nauke i tehnologije

- Digitalizacija je postala stvarnost koja uveliko pomaže u svakodnevnom životu. Možemo li uskoro očekivati implemetiranje novih pametnih rješenja poput određenih servisa ili usluga?

Ministarstvo za naučno-tehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo Republike Srpske intenzivno radi na digitalizaciji usluga koje se pružaju privredi, organima uprave i građanima jer je digitalizacija društva nezaobilazan i nezaustavljiv proces. Već imamo uspješno realizovane projekte kao što je projekat "eBeba", koji omogućava roditeljima u Republici Srpskoj da cjelokupan proces prijave djeteta pokrenu i završe u porodilištu, nakon čega na adresu prebivališta dobijaju, besplatno, prve dokumente za svoje dijete. Digitalizacija rada Skupštine kao zakonodavnog organa, vec u 2019-oj godini je započeta prva faza digitalizacije rada Skupštine grada Banja Luka, u 2020 godini je završena i druga faza dok puna treća faza treba biti implementirana 2022. godine kada će rad same Skupštine biti digitalizovan i kao takav stavljen na raspolaganje predstavnicima javnog i privrednog sektora te građanima. Pored navedenih projekata tu je i niz manjih projekata koji su vec u upotrebi.

- Činjenica je da su zanimanja u oblasti informacionih i komunikacionih tehnologija među najtraženijima. Koliko je IKT sektor kao razvojna šansa Republike Srpske prepoznat u društvu - da li i koliko nedostaje ovih stručnjaka i kakve su mogućnosti za zapošljavanja?

S tim u vezi izvršena je analiza IKT sektora u Republici Srpskoj (2014. – 2019.g) koja je pružila uvid u trenutno stanje IKT sektora u Republici Srpskoj i pokazala osnovne trendove kretanja ovog dijela privrede. Analiza je dala uvid u obuhvat, obim, demografiju i strukturna obilježja, razvojne trendove i dinamiku razvoja kompletnog IKT sektora, kao i njegovih dijelova.

Rezultati analize su pokazali da svi parametri u IKT sektoru pokazuje tendenciju laganog rasta. Ukupan broj zaposlenih je premašio 7200 radnika, ukupni prihodi su na nivou od blizu milijardu maraka i sama dobit preduzeća je premašila iznos od 137 miliona KM Najveći broj preduzeća se nalazi u sektoru Računarsko programiranje, kojem treba posvetiti posebnu pažnju i čine ga mikro i mala preduzeća, što treba imati na umu prilikom dimenzionisanja potencijalnih mjera podrške sektoru.

- Da li su mladi u Srpskoj zainteresovani za inovacije u oblasti IKT i koliko im institucije pružaju podršku?

Mladi jesu zainteresovani za razvoj sopstvenih proizvoda i usluga. Od institucionalne podrške izdvojili bi Takmičenje za najbolju tehnološku inovaciju koje organizuje Ministarstvo za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo RS i Inovacioni centar Banjaluka u saradnji sa Ministarsvom prosvjete, nauke i tehnološkog razvoja Srbije.

Cilj ovog takmičenja je podsticanje inovativnosti i preduzetništva, promocija i pomoć u pokretanju poslova, a inovacija mora biti zasnovana na istraživanju i razvoju i mora biti tržišno primjenljiva. Od takmičara se očekuje da njihova inovacija bude potpuno nov ili značajno izmjenjen postojeći proizvod, usluga, proces ili softver.

Pored navedenog takmičenja implementirana su i takmičenja u formatu hakatona koji je kao fokus imao IKT u poljoprivredi, zatim 3D akademija koji se već treću godinu za redom organizuje za studente Univerziteta u Banjoj Luci i sl. Pored toga, prisutni su i različiti programi podrške finansirani od strane međunarodnih donatora. Vjerujemo da su mladi nosioci pozitivnih promena i pokretači u društvu.