Ljekari su otkrili koliko cigareta dnevno izaziva rak.
Prema podacima iz 2018. godine koje je predstavila Svjetska zdravstvena organizacija, više od dva miliona ljudi u svijetu preminulo je od raka pluća, a svake godine ta brojka raste. U ranim fazama ovu bolest je teško dijagnostikovati. Ali poznat je glavni uzrok - to je dugotrajno uživanje u cigaretama. Međutim, nisu samo zavisnici od duvana u opasnosti. I pasivni pušači mogu da obole od kancera.
Prema statistikama, skoro 70% karcinoma pluća se otkriva u III i IV stadijumu. Činjenica je da u ranim fazama ova bolest praktično nema simptoma. U plućima ima malo nervnih završetaka koji daju signal, pa se bol javlja tek kada je bolest poodmakla.
Najčešći simptomi raka pluća su slični onima kod bronhitisa i prehlade, pa ponekad pacijenti počnu da liječe pogrešnu bolest i gube vrijeme. Usljed ovog odsustva simptoma, pacijenti se rijetko odlučuju da preventivno urade tumor markere za rak pluća.
Ironično, pandemija kovida-19 je pomogla da se dijagnostikuju asimptomatski tumori u ranoj fazi. To je bilo zbog povećanja broja CT skeniranja urađenih kod osoba sa sumnjom na kovid.
Simptomi koji mogu da signaliziraju bolest
Postoji nekoliko znakova upozorenja:
- Uporni kašalj i bol u grudima koji se pogoršavaju dubokim disanjem i smijehom (više od 3-4 nedjelje);
- Neujednačeno disanje;
- Česte pneumonije i bronhitisi koji se ne mogu izliječiti ili se izliječe, ali se poslije kratkog vremena ponovo vraćaju;
- Kratak dah u mirovanju;
- Pojava kašlja sa krvlju ili ispljuvkom boje rđe;
- Neobjašnjivi gubitak težine i apetita;
- Umor, slabost.
Važno! Ovi simptomi ne ukazuju nužno na rak pluća i mogu da ukazuju na druge bolesti. Zapamtite da samo ljekar može da postavi tačnu dijagnozu na osnovu niza pregleda.
Ko je među pušačima u opasnosti od opasne dijagnoze?
Glavni uzrok raka pluća je pušenje. Čak 80% ljudi koji su preminuli od ovog maligniteta su bili pušači. Naučnici su otkrili i da postoji direktna veza između količine cigareta koje osoba popuši u toku dana i rizika od pojave odvog kancera.
Oni koji puše kutiju dnevno 30 godina ili dve kutije dnevno tokom 15 godina su u najvećem riziku od razvoja ovog oblika raka.
Takođe, osobe koje nikada nisu podlegle ovoj lošoj navici su u opasnosti. Na primjer, pasivno pušenje povećava rizik od raka pluća za 30%. Više od 7.300 ljudi svake godine u SAD umre od raka uzrokovanog pasivnim pušenjem.
Postoje i drugi faktori rizika kao što su:
- izlaganje radioaktivnom gasu radon;
- izloženost česticama azbesta;
- slučajevi raka pluća kod krvnih srodnika;
- starenje (preko 55. godine).
Većina ljudi sa dijagnozom raka pluća imaju 65 godina ili više. Nešto je manji broj onih kojima je bolest dijagnostikovana pre 45. godine.
MONDO