Prošlo je 13 godina otkako nas je napustio Rajko Mitić, jedna od najvećih legendi u istoriji jugoslovenskog fudbala i prva Zvezdina zvijezda, a tim povodom se prisejćamo njegovih izvanrednih uspjeha i jednog upečatljivog događaja.
Na današnji dan, 29. marta 2008. godine u Beogradu je preminuo Rajko Mitić, legendarni reprezentativac Jugoslavije i jedan od najvećih fudbalera u istoriji Crvene zvezde.
Prošlo je tačno 13 godina otkako nas je napustio Čika Rajko, prva Zvezdina zvijezda i čovjek kojeg su u jugoslovenskom fudbalu svi obožavali i poštovali.
Rajko Mitić je za svog veoma živopisnog života uspoo da ostvari mnogo toga. Bio je igrač predratnog BSK-a, potom je postao prvi kapiten novoosnovane Crvene zvezde sa kojom se naosvajao silnih trofeja, a kasnije je bio i kapiten i selektor reprezentacije Jugoslavije. I to vrlo uspješno.
Zvali su ga džentlmenom u kopačkama i za života je postao legenda jugoslovenskog fudbala. Ali jedna stvar iz Mitićeve biografije je posebno interesantna i o njoj se malo zna.
Bilo je to kada je kao kapiten povukao Crvenu zvezdu sa utakmice u Splitu u Prvoj ligi Jugoslavije poslije skandala koji se u državi tog doba brže-bolje zataškavao. Zbog tog poteza su i on i igrači Crvene zvezde bili žestoko kažnjeni...
RAJKO MITIĆ - SINONIM ZA CRVENU ZVEZDU
Ali krenimo redom. Mitić je fudbal počeo da igra u Košutnjaku, a 1938. godine postao je igrač BSK-a. Za prvi tim slavnog predratnog kluba je debitovao 1940. godine u prijateljskom meču protiv zemunskog Viteza, kada je u pobjedi 7:3 postigao čak pet golova.
Već tada je postalo jasno da ovaj mladić poseduje ogromni kvalitet i potencijal. Ipak, uslijedio je Drugi svjetski rat koji je samo malo odložio njegov razvoj u prvoklasnog fudbalera.
Kao borac inžinjerske brigade Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije (NOVJ) nastavio je da igra fudbal od 1944. godine, da bi po osnivanju Crvene zvezde 4. marta 1945. postao njen prvi kapiten.
Od tada je Rajko Mitić postao sinonim za Crvenu zvezdu i ne čudi da se krajem 2014. klub iz Ljutice Bogdana svom velikanu odužio nazivanjem stadiona njegovim imenom.
Za Zvezdu je nastupao od 1945. do 1958. godine, kada je već bio u 36. godini, i za to vrijeme je na 294 zvanične utakmice kao napadač postigao 109 golova. Računajući sve utakmice, na 572 meča je 262 puta bio strijelac.
Sa Zvezdom je osvojio čak devet trofeja - pet puta je bio prvak Jugoslavije (1951, 1953, 1956, 1957. i 1959. godine), a osvajao je i četiri Kupa Jugoslavije (1948, 1949, 1950. i 1958. godine).
USPJESI U DRESU JUGOSLAVIJE
I njegova reprezentativna karijera je bila izvanredna. Za nju je debitovao već 1946. godine, na prvi Dan pobjede 9. maja protiv Čehoslovačke u Pragu (2:0). Do 1957. je u dresu nacionalnog tima nastupio 59 puta i u 32 navrata tresao mreže rivala.
Bio je dvostruki olimpijski vicešampion, 1948. i 1952. godine, a upravo na tom drugom turniru u Tampereu je uz Branka Zebeca sa sedam golova bio najbolji strijelac Jugoslavije.
Nastupio je i na dva svjetska prvenstva (1950. i 1954. godine) i to u vrijeme kada je Jugoslavija uvijek "pucala" visoko. Te 1950. u Brazilu Jugoslaviji je zamalo izmakao plasman u finalnu grupu turnira, kada je upisan poraz od odmaćina 2:0. Upravo taj meč protiv Brazila je Mitiću ostao u ružnom sjećanju jer na njemu nije ni nastupio.
Pred početak utakmice, Mitić je na izlaznom stepeništu u podzemnom hodniku naglo podigao glavu i tjemenom udario u gvozdeni poklopac koji je zatvarao izlazak na teren. Zbog velike rasjekotine na glavi i krvarenja je morao da zatraži ljekarsku pomoć, a kako u to vreme nije bilo izmjena, Jugoslavija je utakmicu počela sa 10 igrača. Mitić vodeći gol Brazila u 3. minutu meča nije ni vidio...
Posljednji meč za Jugoslaviju odigrao je 1957. protiv Rumunije (1:1), a već naredne godine dogodilo se čuveni događaj iz Splita koji su tadašnje vlasti željele da zataškaju.
MITIĆEVO POVLAČENJE ZVEZDE SA UTAKMICE
Početkom aprila 1958. godine, Crvena zvezda je igrala prvenstvu utakmicu na gostovanju protiv Splita. Tih godina, Zvezda je redovno gubila mečeve od klubova iz ovog grada, pa je tako bilo i ovom prilikom - ali na vrlo neobičan način za to vrijeme.
Histerična publika u Splitu je napravila sulud potez, kada je neko bacio kamen koji je pogodio legendarnog Boru Kostića u glavu.
Kostić je krvav pao na travu, a poslije određenog vremena se pridigao i to sa čalmom od zavoja na glavi.
"Zatim se desilo ono što niko nije očekivao. Zvezdin kapiten Rajko Mitić postrojio je igrače na centru, pozdravili su zabezeknutu publiku i – napustili teren. Utakmica je bila prekinuta. Disciplinski sud sastao se ekspresnom brzinom i kaznio sve igrače koji su napustili teren sa mjesec dana zabrane igranja, a Rajko je kažnjen sa tri mjeseca, pa su ga kasnije "pomilovali", tako da je i on dobio mjesec dana pauze. Ne mogu da se sjetim da li je i Split bio kažnjen, ali ako i jeste, kazna je bila simbolična", prisjećao se Milan T. Jovanović za "Politiku" 2019. godine.
Mitić nije želio da se njegova ekipa takmiči u takvom nesportskom ambijentu, povukavši potez koji je u ono vrijeme iziskivao naročitu hrabrost. Split je slavio 3:0 par-forfe, a Zvezda je sledeće prvenstvene i kup utakmice morala da igra sa rezervnim timom.
"Opisani događaj bio je brže-bolje zataškan, kao i još nekoliko sličnih koji su se kasnije dogodili u vrijeme tzv. Titove Jugoslavije i – opet u Splitu", zabilježio je Jovanović za "Politiku".
Rajko Mitić je po završetku karijere 1958. godine bio član stručnog štaba Crvene zvezde od 1960. do 1966. godine. Te godine postaje selektor Jugoslavije i na tom mjestu ostaje do 1970.
Upravo je sa Mitićem na mjestu selektora jugoslovenska reprezentacija ostvarila jedan od najvećih uspjeha u istoriji, kada je 1968. godine po drugi put postala vicešampion Evrope, posle poraza u ponovljenom meču finala protiv Italije.
Zanimljivo je da je tokom igračke karijere Rajko Mitić pisao komentare za list "Sport", a po završetku karijere je bio i kolumnista čuvenog sportskog časopisa "Tempo".
Za njega se govorilo da je bio vrlo elokventan, gospodskih manira i bez mrlje u svojim fudbalskim karijerama, a njegova statua danas krasi ulaz na stadion "Rajko Mitić".
Ipak je Čika Rajko sinonim za Crvenu zvezdu.
(MONDO)