Jedan gol u kvalifikacijama za Mundijal 1970. godine bio je povod za ratne sukobe dvije zemlje u centralnoj Americi.
Selekcije Salvadora i Hondurasa su igrale majstoricu 27. juna 1969. godine za plasman u dodatne kvalifikacije za Svjetsko u Meksiku naredne godine.
U regularnih 90 minuta utakmice koja je igrana na neutralnom terenu u Meksiko Sitiju bilo je 2:2, a u 101. minutu Salvador je postigao pogodak koji je doveo do erupcije oduševljenja na stadionu "Asteka".
Samo 17 dana kasnije, dvije zemlje su bile u ratu, prenosi dodatak uz Nedeljnik ("Istorija").
Vojna dejstva trajala su kratko - 100 sati ili četiri dana, pa je ovaj "fudbalski rat" proglašen za jedan od najkraćih na svijetu.
Naravno, sukob i neprijateljstva između dvije zemlje trajale su i traju decenijama poslije, a mirovni sporazum potpisan je 11 godina kasnije. Uzrok sigurno nije bio taj gol ali jeste neposredan povod.
Pravi uzroci su vezani za zemljišnu reformu u Hondurasu i imigraciju velikog dijela stanovništva Salvadora. Honduras po teritoriji zauzima mnogo veći prostor od susjeda, čak pet puta, ali je 1969. godine Salvador imao 40 % više stanovnika - 3.7 miliona prema 2.6 miliona.
Prirodno je bilo da su se porodice iz Salvadora selile u Honduras, gdje su tražile parče zemlje da se prehrane. Krajem 60-ih oko 300.000 Salvadoraca je bilo u Hondurasu, činili su oko 20 % stanovništva i postali su smetnja.
U Hondurasu je zemlja većinom bila u vlasništvu korporacija i velikih zemljoposjednika. Samo jedna je imala vlasništvo nad 10 % zemlje. Vlada je bila pod stalnim pritiskom da usvaja propise na štetu malih zemljoposjednika i imigranata iz Salvadora. Godine 1962. je usvojena reforma koja je u punoj mjeri stupila na snagu pet godina kasnije, a kojom je oduzimana zemlja imigrantima iz Salvadora bez obzira na njihov pravni status. To je bio preduslov da se stvore tenzije između dva naroda i dvije države.
Potom je u ljeto 1969. godine došao baraž - prvi meč je odigran u Tegusigalpi. Navijači Hondurasa su priredili vreli doček gostima ispred hotela zbog kojeg fudbaleri nisu mogli da spavaju. Došlo je i do ozbiljnih tuča navijača, a Honduras je pobijedio rezultatom 1:0 golom u posljednjem minutu.
A onda je došlo do najmračnije scene u pripremi rata. Salvadorski mediji objavili su priču o Ameliji Bolanjos, djevojci od 18 godina, koja je poslije bolnog poraza oduzela sebi život iz očevog pištolja. Državna televizija je prenosila njenu sahranu, kojoj su prisustvovali i ministri u vladi i reprezentativci.
Ubrzo dolazi revanš - navijači Salvadora gostima su pripremili još vreliji doček. Zastava Hondurasa je spaljena pred početak utakmice, a umjesto nje obješena neka prljava ponjava. Navijači Salvadora su na tribinama nosili slike preminule Amelije, a u takvoj atmosferi domaćin je slavio 3:0.
Selektor Hondurasa je poslije meča rekao da je "njegov tim imao sreću što je izgubio", a reakcija na sve to je da su navijači u prestonici Tegusigalpi išli po gradu i tražili da linčuju Salvadorce, želeći osvetu za poraz i tretman njihovih igrača.
Majstorica je zakazana u Meksiku, gdje je Salvador slavio pogotkom u produžecima.
Istog dana, Salvador je prekinuo diplomatske odnose sa Hondurasom uz obrazloženje da je 10 dana prije utakmice u Salvadoru, 11.700 Salvadoraca moralo da pobjegne iz Hondurasa, a navedeno je i da honduraska vlada nije učinila ništa da spriječi ubistva, maltretiranja, silovanja i masovna protjerivanja.
U kasno popodne 14. jula salvadorski avioni su napali aerodrom Tonkontin, što je onemogućilo bržu reakciju avijacije Hondurasa. Paralelno na kopnu izvršena je invazija u dva pravca. Avijacija Hondurasa je uzvratila dva dana kasnije i uspjela da obori tri salvadorska aviona. Na zemlji je salvadorska vojska napredovala i vlada Hondurasa se uplašila da bi mogao biti napadnut glavni grad.
Pozvali su Organizaciju američkih država da izvrši pritisak na Salvador, što je i učinjeno. Traženo je od Hondurasa da plati odštetu za nasilje i štetu nastalu u postfudbalskim nemirima i da garantuje bezbjednost onima koji ostanu da žive u Hondurasu.
Primirje je dogovoreno 18. jula, ali je Salvador izbjegao da povuče vojsku do 2. avgusta. Prijetnja sankcija od strane američkih država je bila ključna. Decenijama je trajao proces poravnanja sukoba, a međunarodni sud je odlučio da Salvador mora da vrati Hondurasu dio teritorije koju je tada zauzeo.
U ratu je stradalo oko 900 salvadorskih vojnika i civila i oko 2.000 sa honduraske strane.
Salvador je poslije još jednog kruga kvalifikacija izborio plasman na Svjetsko prvenstvo i u Meksiku doživio tri poraza uz gol-razliku 0:9.
(mondo.ba)