Epopeja Tirketa, Moše... Prvo svjetsko prvenstvo na kojem je učestvovalo 13 reprezentacija. Jugoslavija pobijedila Brazil, Urugvaj svjetski prvak, u finalu savladao Argentinu 4:2.
Odluka o održavanju prvog Svjetskog prvenstva doneta je 26. maja 1928. godine, na kongresu FIFA u Amsterdamu. Godinu dana kasnije u Barseloni, odlučeno je da se organizacija turnira povjeri tadašnjem dvostrukom olimpijskom šampionu, Urugvaju, koji je ujedno trebalo da proslavi jedan vijek postojanja nezavisne države.
Na inauguralnom Mundijalu učestvovalo je samo 13 reprezentacija, od čega devet sa sjevernog i južnog američkog kontinenta i četiri iz Evrope. Četiri britanske reprezentacije nisu imale pravo nastupa pošto u to vrijeme uopšte nisu bile članice FIFA, a mnogi nacionalni savezi odbili su pozive iz protesta što se turnir ne održava u Evropi ili navodeći tronedeljno putovanje brodom kao hendikepirajući faktor u odnosu na američke selekcije.
Evropu su predstavljale Francuska, Belgija, Rumunija i Kraljevina Jugoslavija.
Svi mečevi igrani su na tri stadiona u Montevideu, Južnoamerikanci su, prema očekivanju, dominirali, mada se ni Evropljani nisu obrukali. Prvi gol svih vremena na svjetskim prvenstvima postigao je Francuz Lusijen Loran, u pobjedi "trikolora" nad Meksikom (4:1). Francuzi su u sljedećem kolu izgubili od Argentine (0:1), pošto je sudija odsvirao kraj već u 84. minutu, a onda shvatio grešku i pozvao natrag na teren fudbalere, od kojih su neki već bili pod tuševima!
Oba polufinala obilježila je dominacija timova iz Južne Amerike. Reprezentacija SAD, sa nekolicinom engleskih fudbalera u svojim redovima, poražena je od Argentine rezultatom 6:1, dok je domaćin istim rezultatom savladao Jugoslaviju, iako su plavi poveli sa 1:0.
Finale je odigrano 30. jula, pred oko 100.000 gledalaca na legendarnom stadionu Sentenario, na kom Urugvajci i danas organizuju internacionalne mečeve. Vjeruje se da je prvo poluvrijeme igrano loptom Argentinaca, a drugo urugvajskom, pošto dvije strane nisu mogle da se usaglase na drugi način. Argentina je poslije prvih 45 minuta vodila sa 2:1, ali u nastavku nije odoljela, tako da su pobjedom od 4:2 (Dorado 15, Sea 57, Iriarte 68, Kastro 89 - Peusele 20, Stabile 37) titulu osvojili domaći fudbaleri.
Iz ruku predsjednika FIFA Žila Rimea, pehar je primio kapiten Urugvaja Hoze Nazasi.
JUGOSLOVENI (SRBI) SA BRODA DO POLUFINALA
Jugoslovenski fudbaleri doputovali su u Montevideo brodom, posijle 18 dana plovidbe, a njihovi treninzi, koji su se svodili na trčkaranje po brodskoj palubi, postali su dio predanja koje su generacije navijača prenosile "sa koljena na koljeno".
Bez pravih priprema, Jugosloveni su na startu turnira načinili senzaciju, pobijedivši Brazil 2:1. Prvi gol za plave na šampionatima svijeta u tom susretu je postigao 18-godišnji Aleksandar Tirnanić. Izabranici Boška Simonovića potom su sa 4:0 deklasirali Boliviju i kao pobjednici grupe plasirali se u polufinale, gdje ih je čekao domaćin.
Pred krcatim tribinama Sentenarija, u karnevalskoj atmosferi, sudijske nepravde obilježile su meč Urugvaja i Jugoslavije. Naši su poveli golom Sekulića i najavili novo iznenađenje, međutim, Urugvajci su ubrzo izjednačili i nakon toga postigli još pet pogodaka za uvjerljiv trijumf. U čuvenoj akciji za vođtvo Urugvaja od 2:1, učestvovao je jedan policajac, koji je loptu iz gol-auta vratio u igru i omogućio Anselmu da savlada "El Grande" Milovana Jakšića.
Jugoslavija je na prvom Svjetskom prvenstvu podelila treće i četvrto mjesto sa selekcijom SAD i postala najbolje plasirani predstavnik Evrope.
Selektor: Boško Simonović zvani "Boža Dunster".
Igrači: Milovan Jakšić 3 (nastupa) / 0 (golova), Milutin Ivković 3/0, Dragan Mihailović 3/0, Milorad Arsenijević 3/0, Momčilo Djokić 3/0, Ljubiša Stefanović 3/0, Ivica Bek 3/3, Blagoje Marjanović 3/1, Aleksandar Tirnanić 3/1, Đorđe Vujadinović 3/1, Branislav Sekulić 2/1, Dragutin Najdanović 1/0.
REZULTATI JUGOSLAVIJE
PRVA FAZA:
Jugoslavija - Brazil 2:1 (Tirnanić 21, Bek 30 - Prežinjo 62)
Jugoslavija - Bolivija 4:0 (Bek 60, 67, Marjanović 65, Vujadinović 85)
Polufinale:
Jugoslavija - Urugvaj 1:6 (Sekulić 4 - Sea 18, 65, 81, Anselmo 21, 39, Iriarte 61)
POLUFINALE
Argentina - SAD 6:1
Urugvaj - Jugoslavija 6:1
FINALE
Urugvaj - Argentina 4:2
KONAČAN PLASMAN
1. Urugvaj, 2. Argentina, 3-4. Jugoslavija, SAD
Utakmica sa najviše golova: Argentina - Meksiko 6:3 (prva faza)
Ukupno golova na turniru: 70
Prosjek golova po utakmici: 3,89
Najbolji strijelac: Giljermo Stabile (Argentina) - 8
Najviše golova na utakmici: Giljermo Stabile (Argentina), Pedro Sea (Urugvaj) - 3
Najveća posjeta: 93.000 (Urugvaj - Jugoslavija, polufinale)
Ukupna posjeta: 447.500
Prosečna posjeta: 24.861
UČESNICI: Argentina, Brazil, Francuska, Belgija, Urugvaj, Paragvaj, Čile, Sjedinjene Američke Države, Rumunija, Meksiko, Jugoslavija, Bolivija, Peru.