Svjetske agencije izvjestile su da je u RS održan referendum o, kako kažu, spornom nacionalnom prazniku, a Rojters i AFP konstatuju da su se građani RS izjasnili da i ubuduće proslavljaju 9. januar kao Dan RS.
Britanska agencija ističe da je “velika većina” građana Srpske glasala da 9. januar ostane Dan RS.
Obe agencije prenose da je Komisija za sprovođenje referenduma saopštila da je na 71 odsto biračkih mjesta, 99,8 odsto građana glasalo da se 9. januar i ubuduće obilježava kao Dan RS.
Referendum je, navode svjetske agencije, održan uprkos odluci najvišeg suda Bosne i Hercegovine i zapadnom pritisku da se otkaže proces koji, kako ocjenjuju, rizikuje da raspiri etničke tenzije u toj balkanskoj zemlji.
Rojters prenosi da je policija saopštila da nisu prijavljeni incidenti tokom glasanja, a da je vlada RS poručila da će postupati u skladu sa odlukom suda o Danu RS i izmjeniti Zakon o praznicima, ali tek poslije glasanja.
Britanska agencija navela je da je današnji referendum prvi otkako je 1992. godine održano glasanje o otcjepljenju od tadašnje Jugoslavije, nakon čega je uslijedio trogodišnji etnički sukob u kojem je poginulo 100.000 ljudi.
Rojters podsjeća da je 9. januar datum kada su bosanski Srbi proglasili nezavisnost od Bosne 1992. i navodi da je “time ubrzan pogubni rat u zemlji koji je bio obilježen masovnim ubijanjem, kao najkrvaviji sukob u Evropi poslije Drugog svjetskog rata”.
Britanska agencija primjećuje da je, dok su SAD i EU pozvale RS da otkaže glasanje u strahu od nestabilnosti, Rusija podržala izjašnjavanje.
I AFP navodi da je Dan Republike vezan za rat vođen 1990-ih u podijeljenoj BiH i da ostaje sporan za druge etničke zajednice u toj zemlji.
Francuska agencija ističe da je referendum ideja predsjednika RS Milorada Dodika, za koga navodi da je pozdravio veliku izlaznost i “svečanu atmosferu”, ali i da je “ignorisao zabranu Ustavnog suda BiH, neodobravanje od strane SAD i EU i rezervisanost Srbije, svog velikog saveznika”.
Datum obilježavanja praznika, 9. januar, ima ogroman emocionalni odjek u podijeljenoj Bosni i “dira u sjećanja na nacionalistički žar, traume i krvoproliće”, navodi AFP.
AP smatra da RS održavanjem referenduma rizikuje da bude podvrgnuta zapadnim sankcijama i da njeni lideri budu krivično gonjeni.
Referendumsko glasanje, navodi američka agencija, podiže tenzije i jača strahove od novih sukoba, pošto Bošnjaci i Hrvati vide referendum kao pokušaj uzdizanja srpskog regiona iznad Ustavnog suda BiH.
Prema AP-u, takođe je i “test za ozbiljniji referendum koji lideri RS najavljuju za 2018. o nezavisnosti od Bosne”.
