Bebe, čak i one premalene za razgovor, mogu razumjeti mnoge riječi koje odrasli govore, jer ih njihov mozak obrađuje na sasvim zreo način.
Objedinjujući najnovije tehnologije magnetske rezonance (MR) i magnetoencefalografije (MEG), naučnici Univerziteta "Kalofornija" u San Dijegu dokazali su da djeca malo starija od godinu dana obrađuju riječi služeći se istim moždanim strukturama kao i odrasli,tvrde naučnici.
Istraživači su otkrili da djeca ne samo da obrađuju riječi u vidu zvukova, već mogu shvatiti i njihovo značenje.
U studiji, koju su proveli dr Erik Halgren - profesor radiologije, Džef Elman - profesor kognitivne nauke i Katarina E. Trevis sa Odsjeka za neurologiju i multimodalnu dijagnostiku, navodi se da novorođenčad koriste iste moždane mehanizme kao i odrasli u razotkrivanju značenja riječi, pomoću onoga što se do sada smatralo mentalnom "bazom podataka" značenja, odnosno bazom podataka koja se neprestano ažurira sve do "odraslog doba".
Mnogi su do sada smatrali da se novorođenčad koriste potpuno drugačijim mehanizmom za učenje riječi, da učenje kreće od najjednostavnijih sklopova i prerasta u proces kojim se koriste odrasli.
Utvrđivanje područja mozga odgovornog za učenje jezika do sada nije bilo moguće sasvim utvrditi zbog pomanjkanja dokaza koji bi ukazali na područje razvijenog mozga, u kome se cijeli proces odvija.
Iako se lezije u dva dijela mozga, poznate kao Bročino i Vernikeovo (frontotemporalno) područje, duže vrijeme povezuju s gubitkom jezičnih vještina kod odraslih, iste lezije u najranijem djetinjstvu ne utiču suviše na razvoj jezika.
Da bi objasnili ova razmimoilaženja, neki navode da su desna hemisfera i inferiorna frontalna regija u početku presudne za jezik, te uvriježena jezička područja u starijem dobu postaju dominantna tek sa širenjem jezičkog iskustva.
Nasuprot tome, ostale teorije upućuju na pretpostavku da plastičnost mozga novorođenčeta omogućuje drugim regijama preuzimanje zadataka povezanih s učenjem jezika, ako dođe do oštećenja lijeve frontotemporalne regije u najranijem dobu.
Kako bi utvrdili koristi li se novorođenčad istim funkcionalnim mrežama kao odrasli u tumačenju značenja riječi, istraživači su se koristili MEG-om, dijagnostikom koja mjeri sićušna magnetska polja koja šalju neuroni u mozgu - i MRI-jem u neinvazivnoj procjeni moždane aktivnosti 12 - 18 mjeseci stare novorođenčadi.
Tokom prvog eksperimenta djeca su slušala riječi popraćene zvukovima sličnih akustičnih osobina, ali ne i značenja - da bi bilo utvrđeno mogu li ih međusobno razlikovati. Tokom druge faze naučnici su ispitivali mogu li novorođenčad razumjeti značenje tih riječi.
U okviru ovoga eksperimenta, bebama su ponuđene slike poznatih predmeta, a zatim su čule riječi koje su odgovarale, odnosno nisu odgovarale nazivu. Tako je sliku lopte slijedila adekvatna izgovoren termin, a nakon toga čula se riječ pas.
Moždana aktivnost pokazala je da su djeca uspjela da ustanove neusklađenost riječi i slike, što je bilo vidljivo po amplitudi moždane aktivnosti. "Neusklađene", odnosno nepodudarne riječi, evocirale su karakterističan moždani odgovor smješten u lijevom frontotemporalnom području, zaduženom za obrađivanje značenja riječi u mozgu odraslih?!
Ispitivanja su ponovljena kod odraslih ne bi li se potvrdilo da iste nepodudarne kombinacije slike/riječi pokazane novorođenčadima izazivaju snažniju responzivnost u lijevom frontotemporalnom području.
(Srna)