Japanski naučnici su stvorili funkcionalnu ljudsku jetru od matičnih ćelija dobijenih iz kože i krvi.
Japanski tim sa Univerziteta Jokohama Siti ističe da će možda biti potrebno i 10 godina prije nego što se jetra odgajana u laboratoriji bude presađivala pacijentima.
Istraživači širom svieta već više od deceniju proučavaju matične ćelije dobijene iz različitih izvora, zbog njihove sposobnosti da se transformišu u široku lepezu drugih vrsta ćelija.
Dvije su osnovne vrste matičnih ćelija - embrionske, dobijene od embriona, i reprogramirane "indukovane pluripotentne matične ćelije" (IPS), koje se često dobijaju iz kože i krvi.
U cijelom svijetu postoji velika nestašica donorskih organa za transplantaciju pa su naučnici i te kako svjesni nužnosti da se na drugi način obezbijede organi za presađivanje.
Japanski tim je koristio IPS matične ćelije za dobijanje tri različite vrste ćelija koje su prirodno kombinovane u strukturi jetre ljudskog embriona u razvoju - hepatičnih endodermnih ćelija, mezenhimalnih matičnih ćelija i endotelijalnih ćelija.
Te ćelije su potom pomiješane da bi se vidjelo da li će nastaviti da se razvijaju, što se i desilo - počele su da se formiraju trodimenzionalne strukture, koje se nazivaju "jetrenim začecima", tj. skupine jetrenih ćelija s potencijalom da se razviju u potpun organ.
Kada su ih transplantirali miševima, utvrđeno je da ovi začeci sazrijevaju i da su se ljudski krvni sudovi povezali sa krvnim sudovima domaćina (miša). Te rudimentirane jetre počele su da obavljaju mnoge funkcije koje uobičajeno obavlja ljudska jetra.
Po riječima Malkolma Alisona, stručnjaka za matične ćelije sa londonskog Univerziteta Kvin Meri, koji nije bio uključen u japansko istraživanje, ovim se otvara i mogućnost stvaranja mini jetara, dobijenih na bazi ćelija kože pacijenta kome taj organ otkazuje. Te mini jetre bi mu potom bile presađene kako bi pomogle funkcionisanje oboljelog organa.
Kris Mejson, stručnjak za regenerativnu medicinu sa Univerzitetskog koledža u Londonu, napominje da bi veliki značaj japanskog istraživanja mogao da bude i u tome da se ćelije jetre dobijene u laboratoriji i presađene miševima koriste za razvoj i poboljšanje lijekova.
Trenutno se za proučavanje metabolizma i toksičnosti potencijalnih novih lijekova koriste kadaverične ćelije jetre, do kojih je teško doći.
Vođa japanskog istraživanja Takanori Takebe ističe da je toliko ohrabren uspjehom ovog projekta da planira da pokuša stvaranje na isti način i drugih organa, kao što su pankreas i pluća.
(MONDO)