Šta treba da jedu nemirna djeca

Kod djece koja redovno jedu hranu sa visokim sadržajem šećera ili rafinisanih ugljenih hidrata - kao što su bijeli pirinač i bijelo brašno, odnosno proizvodi od njih, može da dođe do pada glukoze (šećera) u krvi, što obično utiče na njihovo raspoloženje.

Te namirnice mogu da izazovu oslobađanje hormona stresa kao što su adrenalin i kortizol. Oni mališane čine uzvrpoljenim, nervoznim, uzrujanim - naročito ako su po prirodi nemirni, teško kontrolišu osjećanja ili imaju neki od poremećaja ponašanja.

Prehrambeni aditivi - naročito prezervativi, vještačke boje i zaslađivači, čine nervni sistem previše aktivnim. Aspartam (E 951) može da uzrokuje glavobolju, vrtoglavicu i zamagljen vid, dok saharin (E 954) loše utiče na hiperaktivnost kod djece. Monosodijum glutamat (MSG) ili "pojačivač ukusa" štetno djeluje na mozak, izaziva glavobolju, hiperaktivnost, hronični umor, nagle promjene krvnog pritiska, poremećaje endokrinog sistema, gojaznost, alergijske reakcije, remeti rad hormona.

Zato je važno da mališani izbjegavaju "fabrički" napravljenu hranu, ili da im se bar suzi njen izbor. Nasuprot njima, "prirodna" hrana djeluje umirujuće na nervni sistem, posebno namirnice koje imaju dosta kalcijuma (zeleno lisnato povrće, mliječni proizvodi), magnezijuma (banane) i cinka (orašasti plodovi i razne sjemenke). Ovi minerali "smiruju" nadbubrežne žlijezde, snižavaju krvni pritisak, ublažavaju napetost mišića i spriječavaju nesanicu - a sve to utiče na opadanje nivoa kortizola, hormona stresa, piše Yumama.

Hrana koja djeluje umirujuće:

Svježe povrće

Najbolje je prijesno, i to sitno isiječeno jer ga djeca tako radije jedu: štapići šargarepe i celera, trake paprike, cvjetići brokolija ili karfiola (blago blanširani, tek par minuta stavljeni u kipuću vodu). Djeci možete poslužiti i neki sos za povrće, kao što je humus (mješavina nauta - leblebija, maslinovog ulja, bijelog luka i susama), salsa (umak od paradajza, sa dodatkom bosiljka i origana), ili gvakamoli - namaz od avokada i soka od limuna, kockica paradajza (bez sjemenki), pola glavice sitno isječenog crnog luka i dva čena bijelog luka, malo soli i bibera.

Svježe, smrznuto ili sušeno voće

Poslužite voće isiječeno na zanimljiv način - na primjer, palmu od banane i kivija, uz dodatak kriški mandarine. Ili, zdrav voćni parfe - ređajte naizmenično slojeve voća, gušćeg nemasnog jogurta i žitarica (musli).

Orašasti plodovi i sjemenke

Vitamin B6, koji se nalazi u koštunjavom voću - smanjuje razdražljivost, depresiju i umor, i pozitivno djeluje na promjene raspoloženja. Odlične su i pečene sjemenke suncokreta i bundeve, kao i zrna soje - jer su puna proteina i dijetnih vlakana, koja potpomažu regulaciju glukoze u krvi (poželjno je da soja bude organski gajena).

Jogurt sa zanimljivim dodacima

Bogat je proteinima i kalcijumom, značajnim za izgradnju kostiju, zuba, krvotoka, nervnog i mišićnog sistema.

Kada kupujete bilo koje pahuljice, obavezno obratite pažnju: 1) moraju da sadrže najmanje tri grama vlakana po porciji, 2) da imaju najviše 13 grama šećera po obroku, 3) da imaju manje od 120 kalorija!

Poslužite "običan" jogurt, ili sa malo koncentrisanog voćnog soka (domaćeg sirupa od višnje, maline) ili izblendiranog voća - po potrebi dodajte malo meda ili ječmenog slada (malteksa). Napomena: djeca do navršene dvije godine moraju da konzumiraju punomasno mlijeko i mliječne proizvode.

Zdrave žitarice (cerealije)

Odličan izbor su zobene pahuljice, koje mogu da se koriste u kašama, supama, hljebu i poslasticama. U kombinaciji sa sjemenkama, sušenim voćem, klicama i mekinjama - energetski su jak doručak, lako svarljiv i blagotvoran.

Ideje za zdrav obrok:

- Sendvič od integralnog tosta sa krem sirom ili mesom (tanko isječena pileća ili ćureća prsa, tunjevina - ali ne u ulju, već u vodi, parče pečenog lososa)

- Hljeb ili pecivo od integralnog brašna i tvrdo kuvano jaje

- Povrće, salsa i sir u integralnoj tortilji

- Kuvani krompir sa brokolijem, bijelim lukom i maslinovim uljem

- Palačinke sa voćem i jogurtom

- Smuti (smoothie) od južnog ili drugog voća, jogurta i kašike pšeničnih klica (sve izblendirano)

- Kokice, ali domaće

Umirujuća večernja užina:

Ako je dijete zbog nečeg uznemireno ili razdražljivo, a želi užinu prije spavanja, ponudite mu jednu od umirujućih opcija:

- Integralne krekere premazane maslacem od kikirikija, posnim sirom, domaćim džemom ili pekmezom

- Zobene pahuljice sa kolutovima banane

- Šolju toplog mlijeka

- Mafine od cijelog zrna žitarica, uz dodatak posnog sira

- Zdrave "grickalice" od soje (obratite pažnju da proizvod ima sertifikat da je organski)

Ako dijete često ne može da zaspi, već isprekidano drijema i djeluje iziritirano, pridržavajte se sledećeg pravila: ništa slatko prije odlaska u krevet! Djeca ne smiju da konzumiraju slatkiše - posebno rafinisane, sladoled, napitke na bazi kole (koje i inače moraju da izbjegavaju) i voćne sokove sa puno šećera.

Zdrave opcije da se zadovolji mali sladokusac

Ukoliko hoćete da zadovoljite potrebu vašeg djeteta za nečim slatkim, neka vam prvi izbor bude svježe cijeđeni voćni sok. Međutim, ako ono želi nešto "konkretnije", napravite mu lagan "sladoled" - od smrznutog niskokaloričnog jogurta, sa prelivom od bobičastog voća. Takođe, domaći kolači i poslastice su bolja alternativa od kupovnih, odnosno rafinisanih slatkiša uopšte.

Kada je kod vašeg djeteta, posebno ako je uznemireno ili hiperaktivno, izražena žudnja da se zasladi, ponudite mu sledeće namirnice - koje, između ostalog, djeluju i smirujuće:

Breskve

Sadrže supstancu koja je prirodni sedativ - pomaže da se ublaži stres i anksioznost (osjećaj tjeskobe i uznemirenosti).

Pomorandže

Vitamin C i kalijum u njima djeluju relaksirajuće na mišiće. Osim toga, dajte djetetu pomorandžu da je sâmo oguli (vi mu malo pomozite). Ta aktivnost će da ga "uspori", a time i djelimično smiri.

Jabuke i banane

Dobri su izvori vitamina i minerala, koji vam mogu pomoći da smirite uzrujano dijete (napravite pire od jabuka).

Crna čokolada

Pomaže da se smanji nivo hormona stresa - epinefrina, norepinefrina i kortizola - koji djecu (ali i mame i tate) čini uznemirenim i nervoznim. Studije su otkrile da crna čokolada, pored toga što doprinosi zdravlju srca, smanjuje holesterol i krvni pritisak - podstiče i lučenje endorfina, hormona koji stvara osjećaj sreće i zadovoljstva, a sadrži i serotonin - hormon koji otklanja loše raspoloženje i služi kao antidepresant.

Sladoled

Iznenađenje... ali ne bilo koji, već sladoled od vanile, sa malim sadržajem šećera i masnoća. Važno je da stvarno bude napravljen od vanile (od štapića te začinske biljke), a ne od vještačke esencije (arome).

(MONDO)