Nacionalni Dan nauke ustanovljen na dan rođenja Nikole Tesle biće danas simbolično obilježen širom Srbije, a zahvaljujući brojnim poštovaocima lika i djela jednog od najvećih svjetskih umova i pronalazača ovaj datum će biti obilježen i u SAD, Kanadi i Africi.
Muzej Nikole Tesle, koji ove godine navršava sedam decenija postojanja, kako je za Tanjug najavila direktorka muzeja Ivona Jevtić, tradicionalno će i ovog 10. jula besplatno otvoriti vrata za sve posjetioce.
U Americi, gdje je živio šest decenija, 166. godina od Teslinog rođenja biće obilježena u Filadelfiji, jedinom američkom gradu koji je još 2012. godine 10. jul proglasio gradskim praznikom. Na Long Ajlendu u jedinoj Teslinoj preostaloj laboratoriji pretvorenoj u muzejski kompleks, taj važan datum biće proslavljen narednog vikenda nizom manifestacija u znaku Teslinog velikog doprinosa bežičnoj tehnologiji. Zahvaljujući inicijativi kanadskog poslanika Toma Rakočevića, Dan Nikole Tesle biće zvanično drugi put obilježen u čitavom Ontariju - provinciji sa 15 miliona stanovnika, a ne samo u Hamiltonu i na Nijagarinim vodopadima koji imaju veoma veliki značaj za Teslu, a gdje se, kako za Tanjug dodaje Rakočević, godinama ponosno okuplja srpska dijaspora.
Proslavu dana rođenja jednog od najuticajnijih svjetskih umova u Filadelfiji će organizovati Teslina naučna fondacija, koja skoro dvije decenije promoviše lik i djelo našeg velikog naučnika i nastoji da on postane dio američkog školskog programa a paralelno radi i na vanastvanim aktivnostima u okviru Nikola Tesla inovacionih klubova.
Osnivač Fondacije Nikola Lončar za Tanjug kaže da program za koji se zalažu postaje sve značajniji ne samo u SAD već i u Africi. „Tesla je dostignućima zadužio čovječanstvo, a ove godine 10. juli biće obilježen i u Ugandi gde se otvara prvi Tesla klub u Africi, a plan je da se slični klubovi osnuju i u Egiptu i Zambiji”, naveo je Lončar i dodao će na proslavi biti izvedena rapsodija „Tesla” koju je komponovala pijanistkinja Marina Arsenijević. Kako dodaje, skup će biti prilika i za snimanje filma „Teslin narod, tamo i ovdje”.
Teslin naučni centar Vordenklif na Long Ajlendu dan Teslinog rođenja svake godine obilježava posebnim programom. Tokom korone svečanost je iskorišćena za premijeru filma „Tesla” uz prisustvo holivudskih zvijezda Itana Houka, Majkla Almerejde i Kajla Meklahana. Ove godine to će biti i izložba uz prikaz rada Teslinog tornja, ali i donatorska večera kao podrška razvoju Teslinog centra u globalni naučni centar.
Ministarstvo prosvjete Srbije će u ponedjeljak zajedno sa Centrom za promociju nauke uručiti priznanja najzaslužnijim za doprinos u promociji nauke.
Tesla je rođen 10. jula 1856. godine u Smiljanu, u Lici, a umro je na Božić 1943. godine na Menhetnu u Hotelu "Njujorker" u kojem je živio posljednjih 10 godina. Njegovim imenom nazvana je jedinica za mjerenje visokog napona i jedinica jačine magnetnog polja, a njegova zaostavština upisana je u Uneskov registar. Od 1994. u Njujorku ugao 40. ulice i 6. avenije zove se Ugao Nikole Tesle.
Karijeru je počeo 1878. godine u Mariboru, kao pomoćni inženjer ali je te godine, zbog očeve smrti, da bi mu ispunio želju, upisao fakultet. Nakon studija u Pragu počeo je da radi u Budimpešti u Centralnom telefonskom uredu, a potom u Parizu u Edisonovom kontinentalnom društvu.
Dvije godine kasnije stigao je do samog Edisona, tada najznačajnije ličnosti na polju tehnike u Americi.
Prvi patent podnio je 1884. godine, a poslije odlaska iz Edisonove kompanije osniva „Tesla Elektrik Lajt end Manufakturing”. Zaslužan je za 700 patenata od kojih je više od 300 zaštićeno u 27 zemalja na pet kontinenata, a među onima koje nikada nije pokušao da zaštiti je i primjena visokofrekventnih struja u medicinske svrhe. Trebalo mu je više od četiri decenije da postane redovni član SANU, nakon što je prvi put odbijen 1892.
Gradonačelnik Njujorka Fjorelo la Gvardija, po kom je nazvan jedan od tri glavna njujorška aerodroma, na sahrani Tesle pročitao je govor, koji je napisao Luj Adamič, slovenački pisac, esejista i prevodilac. „Ovdje, u Njujorku, prošle srijede je u svojoj hotelskoj sobi preminuo jedan čovjek. Zvao se Nikola Tesla. Umro je siromašan, ali je bio jedan od najuspješnijih ljudi koji su ikad živjeli. Njegova dostignuća su ogromna, a kako vrijeme prolazi postaće sve veća. . . “
Lagvardija je pred opelo na radiju za Teslu rekao da je mogao postati najbogatiji čovjek u Americi, ali da to jednostavno nije želio. „Želio je uspjeh, koji je namijenio drugima. Volio je ljude, bio je naučnik - genije, pjesnik nauke. Novac ga nije zanimao i sve što je učinio, učinio je u skladu sa svojim prirodnim darom, koji mu je u rodnoj zemlji podarila majka”, rekao je jedan od najboljih gradonačelnika u istoriji Sjedinjenih Država.
Prijatelji Nikole Tesle bili su pisac Mark Tven i francuska glumica Sara Bernar. O njemu je snimljeno više filmova, a u „Prestižu” Teslin lik tumači Dejvid Bouvi.
(Politika)