Goran Gajić živi, radi i nastupa u Brizbejnu već šest godina, a za MONDO priča kako je biti muzičar u dalekoj Australiji, uticajima balkanske muzike na njegov bend Mzaza, prednostima i manama bavljenja muzikom u Australiji...
Ako ste poratnih godina u Banjaluci voljeli da obilizite kafane sa živim pop-rock svirkama, niste mogli a da da ne zapazite basistu koji je dugi niz godina svirao u brojnim muzičkim sastavima, kao što su Hipernoja, Vagabunda, Kreč, Kujundžije....
Od 2010. godine Goran Gajić preselio se u Australiju i tamo nastavio da se bavi muzikom, i to prilično uspješno. Njegov trenutni bend Mzaza snima albume i spotove, radi turneje širom Šestog kontinenta, a ovoga ljeta očekuje ih i jednomjesečna turneja po Evropi. Njihova muzika pod velikim je uticajem melodija i ritmova Balkana, Bliskog istoka, Španije...
U slobodno vrijeme između nastupa Goran studira džez kontrabasna Muzičkoj akademiji u Brizbejnu. Na početku razgovora za MONDO pitali smo ga kako se desilo da iz Banjaluke "potegne" tako daleko, čak do Brizbejna.
Australci su, kako ću se kasnije mnogo puta uvjeriti, mahom ljudi od riječi i ne prodaju šuplje priče.
"U Australiju sam došao 2010. godine, skoro neočekivano. U to vrijeme sam povremeno radio poslove veb-programiranja za jednu firmu iz Australije i nakon godinu dana ponudili su mi da mi sponzorišu radnu vizu. Sve je to izgledalo nestvarno u to vrijeme, ali Australci su, kako ću se kasnije mnogo puta uvjeriti, mahom ljudi od riječi i ne prodaju šuplje priče.
Tako se nađoh u Brizbejnu malo više od godinu dana nakon te prve ponude preko Skajpa. Za istu firmu radio sam sve do prošle godine, kada sam počeo da studiram džez kontrabas na muzičkoj akademiji u Brizbejnu.
Želja da studiram džez bila je i jedan od razloga što sam htio da napustim BiH. S druge strane, bilo mi je već poprilično dosadilo da udaram glavom u kojekakve zidove kod kuće. I bosanska glava ima svoje granice izdržljivosti", priča nam Goran.
Od samog dolaska u Brizbejn Goran je počeo da svira bas i akustičnu gitaru u lokalnim bendovima, a trenutno je najaktivniji u bendu Mzaza, sa kojim ima velike planove.
"Moj omiljeni bend je 'Umkancho', sa Nobleom Mashawom, mbira majstorom i multiinstrumentalistom iz Zimbabvea. Sviranje sa Afrikancima otvorilo mi je potpuno nove vidike kad je riječ o ritmu, ulozi bas gitare u muzici i muzici kao sastavnom dijelu života.
Trenutno sam naviše aktivan u bendu Mzaza. Od mog dolaska u bend krajem 2014. godine imali smo nekoliko mini-turneja po Australiji, a u julu idemo na jednomjesečnu turneju po Evropi. U ponedjeljak nas očekuje nastup kao predgrupa sa legendarnim Violent Femmes, što svim članovima benda mnogo znači."
Muzički stil grupe Mzaza najlakše se može opisati kao "fusion", a njihove pjesme su pod velikim su uticajem narodne muzike sa Balkana, ali i Bliskog istoka i Španije.
"Pjevačica Pauline Maudy piše tekstove na maternjem francuskom i na engleskom jeziku, a pored ova dva, pjeva na turskom i ladinu. Pauline s očeve strane vodi porijeklo od Sefarda iz Sjeverne Afrike, perkusionista Jordan porijeklom je Grk i zajedno sa violinistkinjom Gretom dijeli strast prema muzici Bliskog istoka i Balkana. Osim toga, svi slušaju i razne muzičke žanrove sa Zapada. Svi ovi uticaji i iskustva spajaju se u muzici Mzaze".
Ovaj perspektivni bend svira autorski materijal, ali i obrade. Zamolili smo Gorana da nam kaže koliko mu je u njegovom muzičkom razvoju pomoglo sviranje sa Kujundžijama (gipsy/garage/sevdah, Banjaluka).
"Na zadnjem albumu Mzaza snimili smo obradu Sergea Gainsbourga, koja bi trebalo da se pojavi na kompilaciji njegovih obrada koju objavljuje francuski Universal. Sve ladino pjesme takođe su obrade, a nekoliko pjesama nastalo je tako što smo instrumentalna bugarska kola spojili sa autorskom vokalnom melodijom i tekstom.
Sviranje sa Kujundžijama, kao i period kad sam svirao akustičnu gitaru u orkestru banjalučkom Kolu srpskih sestara, bili su značajni, ali ja mislim da je najviše uticaja imao sâm život na Balkanu, gdje je čovjek, htio - ne htio, okružen narodnom muzikom (iako to često nisu najkvalitetnija ostvarenja iste). Zato se mi, na primjer, ne nalazimo u čudu suočeni s neparnim ritmovima kao većina muzičara na Zapadu, koji znaju samo za 4/4 i 3/4. Ni osnove muzike koje sam stekao na časovima muzičkog kod nastanika Zdravka Ćosa ne mogu se zanemariti."
Goran kaže da u australijskoj sceni leži veliki potencijal za stvaranje nečeg novog u muzici, ali dodaje i da muziciranje u BiH ima svojih prednosti.
"Ono što se meni najviše dopada jeste nevjerovatna raznolikost muzike koja se može naći na muzičkoj sceni Australije. Za skoro svaki muzički instrument iz bilo kojeg dijela svijeta pronaći ćeš nekoga ko svira i podučava taj instrument.
Saradnja između muzičara na visokom je nivou, tako da ćeš samo u Brizbejnu, gradu za koji ja gotovo da nisam ni čuo prije dolaska u Australiju, često zajedno čuti instrumente iz potpuno različitih podneblja - sitar i japansku shakuhachi frulu ili džez gitaru, afričku koru i pjevača s Jamajke. Mislim da ovdje leži veliki potencijal za stvaranje nečeg novog u muzici. Tu je takođe i mnoštvo dobrih pop, rok, hiphop, rege bendova i elektronske muzike.
Velika prednost BiH je što dobri muzičari sa originalnom muzikom imaju za tržište cijelu Evropu.
S druge strane, mnogo je muzičara, a Australija otprilike ima stanovnika koliko i bivša Jugoslavija. Muzičari kojima je to jedina profesija, a koji nisu 'uhljebljeni' u orkestrima sa stalnom platom, često mnogo putuju ili im veći dio prihoda dolazi od privatnih časova ili rada u školama.
Mislim da je velika prednost BiH to što dobri muzičari sa originalnom muzikom imaju za tržište cijelu Evropu, dok se u Australiji, bar što se tiče nekomercijalnih bendova, to uglavnom svodi na četiri, pet gradova sa okolinom i festivale. S tim što je udaljenost između, recimo, Brizbejna i najbližeg velikog grada (Sidneja) 900 kilometara, tako da su i promocija benda i turneje u drugom gradu poseban poduhvat."
Na kraju razgovora zamolili smo Gorana da nam kaže neku svoju generalnu ocjenu života u Australiji. On nam je odgovorio kratko i jasno:
"Potaman!"
Pratite MONDO i na Facebooku, Twitteru ili Instagramu...