Perseidi su vjerovatno najpoznatiji i jedan od najljepših meteorskih rojeva.
Svake vedre noći, ako odete negde daleko od svjetla grada i ako ste dovoljno strpljivi možete da vidite nekoliko meteora svakog sata.
Međutim, svake godine oko 10. avgusta "zvijezde padalice" postaju zanimljive. U periodu od 10. do 13. avgusta svake godine može se posmatrati jedan od najpoznatijih i najzanimljivijih meteorskih rojeva – Perseidi.
Meteori, ili zvijezde "padalice", kako su u narodu poznate, najčešće nastaju kad sitne čestice (meteoroidi), veličine zrna pijeska, uleću u atmosferu naše planete. Tokom prolaska kroz atmosferu ove čestice se zagrijavaju, sagorijevaju i sijaju "plamenom" različitih boja.
Svjetlo koje nastaje sagorijevanjem meteoroida naziva se meteor (zvijezda padalica).
Nekoliko hiljada tona različitih čestica i prašine uleti u našu atmosferu svake godine, ogromna većina ovih čestica sagori u atmosferi i ne stigne do površine Zemlje, ali neke od njih, one veće, "prežive" i padnu na površinu i tada se nazivaju meteoriti. Brzina kojom čestice uleću u atmosferu naše planete kreće se u intervalu od 30 do 70 km/s, a svetlosna pojava, meteor, nastaje na visini od 80 do 120 km.
Čestice uleću u atmosferu svakog dana i svake noći i najčešće ih i ne primijetimo. Tokom nekih noći u godini Sunčev sistem nam priprema posebnu zabavu, sa malim vatrometom. Te posebne noći su vrijeme kada je na nebu aktivan neki meteorski roj.
Svake godine, od 17. jula do 24. avgusta aktivan je meteorski roj Perseida. U ovom periodu može se vidjeti i nešto veći broj meteora koji prividno dolaze iz istog dijela neba, iz sazviježđa Persej, ali uvek tokom noći 11. ili 12. avgusta taj broj postane maksimalan i mnogo veći od uobičajenog. Tokom prethodnih godina vrijeme maksimuma aktivnosti Perseida "vidjelo" se i 80-100 meteora na sat!
Perseidi su vjerovatno najpoznatiji i jedan od najljepših meteorskih rojeva.
Prvi pisani trag o njima potiče iz daleke 36. godine naše ere, kada je u Kini zabilježeno nekoliko stotina meteora u periodu od samo nekoliko sati. U periodu od VIII do XI vijeka postoje nedvosmisleni pisani tragovi o ovom meteorskim roju iz Kine i Japana.
Tokom XVIII i IX veka astronomi su prikupili dosta podataka o ovom roju, ucrtavali su njihove putanje i bilježili sjaj i boju pojedinih meteora. "Izvor" roja Peresida odredio je Vilijam Dening, na osnovu 2.500 tragova meteora zabilježenih između 1869. i 1898. godine. On je izračunao da se "izvor" roja nalazi u sazviježđu Persej, po čemu je i roj dobio ime.
U približno istom periodu utvrđeno je i da čestice koje stvaraju ovaj roj potiču od komete 109 P/ Swift-Tuttle, koja je otkrivena 1862. godine. Ova kometa, sa periodom od 135 godina, posljednji put je viđena 1992. godine.
Meteori su za posmatranje relativno laka i jedna od najzanimljivijih astronomskih pojava. Za posmatranje je potrebno strpljenje, dobro mjesto i ništa drugo. Najbolje vrijeme za posmatranje Perseida je noć između 11. i 12. avgusta.
Ove godine su faza i pozicija Mjeseca su relativno (ne)povoljni za posmatrače. Najbolje vrijeme za posmatranje Persedida je poslije ponoći pa do jutra, jer što je radijant više na horizontu može se vidjeti više meteora. Nažalost, Mjesec izlazi oko 23:40 h i u najbolje vrijeme za posmatranje biće (visoko) iznad horizonta. Dobra stvar je to što će biti "osvijetljeno" samo 46 odsto diska Mjeseca.
Očekivana aktivnost u toku ovih noći je standardna za ovaj roj i iznosi oko 40-50 Perseida na sat, ali može da bude i veća (u zavisnosti od doba noći, vremenskih i svjetlosnih uslova).
Ako želite da posmatrate ove zvijezde padalice potrebno je samo da nađete neko mračno mjesto, što dalje od svjetla grada i udobno se smjestite.
Meteori će se pojavljivati svuda na nebu ali najbolje je gledati prema zenitu ili negdje prama sazvežđu Perseja, tj. u pravcu sjevera ili sjeveroistoka-istoka. Ako gledate u pravcu radijanta možete vidjeti veći broj meteora, ali ako gledate sa strane (najbolje suprotno od položaja Mjeseca) tragovi koje meteori ostavljaju na nebu biće mnogo duži.
Ako sačekate da se vaše oči priviknu na mrak i budete strpljivi vidjećete brojne meteore koji uleću u atmosferu brzinom oko 70 km/s i sagorijevaju iznad vaših glava na visini od oko 100 km.
Ako odlučite da krenete u ovaj (romantičan) lov na meteore, a nosite telefon možete da instalirate neku od aplikacija koja će vam pomoći u traženju meteora.
Izvor: Milan Milošević/ Svet nauke