Astronomi skoro deceniju tragaju za planetom X, potencijalno devetom planetom Sunčevog sistema. Međutim, novo istraživanje predlaže i postojanje 10. planete - planete Y.
Astronomi vjeruju da su pronašli dokaze o postojanju ranije nepoznate devete planete koja se skriva u ne tako dalekim predelima Sunčevog sistema. Ovaj hipotetički svet, nazvan planeta Y, mogao bi da bude približno veličine Zemlje i da čak postoji zajedno sa planetom X, što bi potencijalno povećalo broj planeta u našem kosmičkom susjedstvu na deset, ako oba budu potvrđena.
Ipak, uprkos tvrdnjama istraživača da bi ovo novo teoretsko tijelo moglo biti otkriveno u naredne tri godine, za sada nema dokaza o njegovom postojanju, a neki stručnjaci su skeptični prema ovim nalazima.
Potraga za devetom planetom počela je nakon otkrića Neptuna 1846. godine i privremeno je završena 1930-ih, kada je otkriven Pluton, koji je kasnije, 2006. godine, "ražalovan" na status patuljaste planete. Potraga je ponovo započeta 2016. godine, kada su astronomi sa Kalteka Majk Braun i Konstantin Batigin iznijeli hipotezu o Devetoj planeti, prema kojoj neobične orbite oko desetak velikih objekata iza Neptuna mogu biti rezultat gravitacionog uticaja skrivene planete.
Ovo hipotetičko tijelo, poznato i kao planeta X, vjerovatno se nalazi negde u Kojperovom pojasu, ogromnom disku asteroida, kometa i patuljastih planeta (uključujući i Pluton) koji orbitiraju oko Sunca izvan osam poznatih planeta, ali je do sada izbjegao teleskope astronoma.
U novom istraživanju, druga grupa naučnika tvrdi da je pronašla dokaze o potpuno novom kandidatu za devetu planetu, koji su nazvali planetom Y. Ovaj hipotetički svijet, koji bi se takođe nalazio u Kojperovom pojasu, mogao bi biti i do dva puta bliži Zemlji od planete Iks i mnogo približniji veličini naše planete. Njegovo potencijalno postojanje, kako ističu istraživači, ne isključuje teoriju o planeti X.
Tim je do ovog zaključka došao analizom orbita 50 objekata iz Kojperovog pojasa (KBO) i otkrio da su nagnute oko 15 stepeni u odnosu na ravni položaj ostalih planeta Sunčevog sistema. Jedino objašnjenje za taj nagib, tvrde oni, moglo bi biti prisustvo skrivene planete.
"Pokušali smo da pronađemo objašnjenje koje ne uključuje planetu, ali ispostavilo se da je zapravo neophodno da tamo postoji planeta. Ovaj rad ne predstavlja otkriće planete, ali svakako predstavlja otkriće zagonetke čije je najvjerovatnije rješenje - planeta", rekao je za CNN Amir Siradž, astrofizičar sa Prinstona i glavni autor studije.
Na osnovu njihovih proračuna, tim smatra da je planeta Y vjerovatno stjenovito tijelo mase između Merkurove i Zemljine. To je znatno manje od pretpostavljene mase planete X, za koju se smatra da je gasni džin, i do 10 puta masivniji od Zemlje.
Istraživači takođe pretpostavljaju da se planeta Y nalazi na udaljenosti od Sunca između 100 i 200 puta većoj od udaljenosti Zemlje od Sunca. To nije mnogo dalje od Neptuna, koji orbitira 30 puta dalje od Sunca od Zemlje i znatno je bliže nego Planeta X, koja bi trebalo da bude na 400 puta većoj udaljenosti od Zemljine.
Na tim udaljenostima, obe planete bi reflektovale veoma malo svjetlosti, što ih čini teško uočljivim direktno. Ako postoji, planeta Y bi takođe bila nagnuta do 10 stepeni u odnosu na orbitalnu ravan osam poznatih planeta, još jedan faktor koji bi otežao njeno otkrivanje, navode istraživači.
Međutim, nisu svi saglasni sa novim prijedlogom.
Samanta Lor, astronom sa Univerziteta Regina u Saskačevanu i kritičarka hipoteze o planeti Iks, rekla je za CNN da rezultati "nisu konačni", uglavnom zbog malog broja analiziranih objekata u Kojperovom pojasu. Patrik Sofija Likavka, astronom sa Univerziteta Kindai u Japanu, koji se specijalizovao za KBO objekte, dodao je da je planeta Y "moguća", ali da su potrebna dodatna posmatranja kako bi se ta mogućnost potvrdila.
Da bi se u potpunosti dokazalo postojanje planete Y ili planete X, istraživači će morati ili da imaju veliku sreću i direktno posmatraju ta neuhvatljiva tijela, ili da pronađu mnogo više KBO objekata koji se uklapaju u uočene obrasce.
To možda neće potrajati dugo zahvaljujući novootvorenom opservatorijumu Vera C. Rubin u Čileu, koji je počeo da pretražuje noćno nebo najvećom digitalnom kamerom na svijetu. Mnogi stručnjaci vjeruju da će ovo istraživanje u narednim godinama otkriti na hiljade novih KBO objekata, što bi moglo pružiti podatke potrebne da se ove teorije potvrde.
"Mislim da će tokom prve dve do tri godine misije opservatorijuma sve postati jasno. Ako se Planeta Y nalazi u vidnom polju teleskopa, biće moguće direktno je pronaći", rekao je Siradž.
Međutim, ako istraživači u tom vremenskom okviru ne pronađu ono što traže, obe teorije bi mogle biti zauvijek odbačene.
Izvor: RTS