Proteinski prah, napici, čokoladice i šejkovi postali su jako popularni kod nas, ali iako se reklamiraju kao zdravi, puni su šećera i ne prolaze ispitivanja na zdravstvenu bezbjednost.
Na policama marketa, prodavnica zdrave hrane, ali i u drogerijama, sve češće u ponudi viđamo proteinske prahove, čokoladice i napitke koji se, uprkos visokoj cijeni, sve češće koriste u ishrani, a posebno su omiljeni kod sportista i onih koji izbjegavaju jaja ili meso. Prodavci ih svrstavaju u odjeljak zdrave hrane, a o njihovoj zdravstvenoj bezbjednosti za Mondo je govorila prof. dr Budimka Novaković.
“Proteini su gradivne materije, imaju važne funkcionalne uloge u čovjekom organizmu, rijetko su energetski izvor. Preporuke za unos proteina se zasnivaju na sigurnosnom dnevnom unosu proteina (SDU), a u našoj zemlji prosječno se unosi dva do tri puta više proteina nego što je SDU, uglavnom iz mesa, prerađevaina od mesa, jaja i punomasnih mlječnih proizvoda. Proteinski puder može biti porijeklom od jaja, mlijeka i biljaka, neki proteinski puderi sadrže proteine iz više izvora. Veganske opcije proteinskih pudera sadrže proteine graška i sjemenki (bundeve, suncokreta). Proteinski puderi sadrže i ne-proteinske sastojke: vitamine, minerale, zgušnjivače, dodate šećere, niskokalorijske zaslađivače i aditive koji daju ukus i tako postaju visoko prerađene namirnice koje nemaju mjesta u pravilnoj ishrani”, objašnjava profesorka Medicinskog fakulteta u Novom Sadu i dijetoterapeutkinja, naglašavajući da kao i svi ostali dodaci ishrani, proteinski puderi ne prolaze ispitivanja u pogledu uticaja na zdravlje čovjeka niti prolaze ispitivanja na zdravstevnu bezbjednost.
dovoljno proteina može da se obezbjedi iz raznovrsne ishrane
u našoj zemlji je previsok unos proteina
preporuke za unos proteinskog pudera ukazuju na stručnu površnost i mogu biti rizik za oštećenje zdravlja
Veliki unos proteina može da šteti organizmu
Prema riječima naše sagovornice, proteinski puder nije preporuka ni za jednu uzrasnu grupu, niti za bilo koje patofiziološko stanje, tj.bolest jer velik unos proteina može biti optrećenje za bubrege i biti rizik za povećanje azotnih materija u krvi (uree, kreatinina i mokraćne kiseline).
Proteinske čokoladice sve omiljenije, posebno kod mladih
Kada su u pitanju proteinski barovi i čokoladice, koji se isto tako reklamiraju kao zdrave namirnice, a uglavnom sadže dosta šećera, dr Novaković savjetuje potrošačima da prije kupovine pogledaju njihov sastav.
“Svakom potencijalnom korisniku proteinskih barova i ,,proteinskih čokolada’’
nutritivni savjet je da pogledaju nutritivne činjenice na pakovanju navedenih proizvoda.
Utvrdiće da su proteinski barovi i ,,proteinske čokolade’’ proizvodi sa velikom
energetskom vrijednošću u kojima masti i dodati šećeri imaju veliki procentualni udio, i
iznenađenje imaju i soli. Proteinski barovi i ,,proteinske čokolade’’ takođe pripadaju
grupi visoko prerađenih namirnica. Svu energiju koju potrošite tokom vježbanja
nadoknadićete sa proteinskim barom, možda će te malo i dodati energije!”, poručuje profesorka Novaković.
Proteinski napici su prepuni šećera
S druge strane, u gotovo svim marketima, po prihvatljivijim cijenama, prodaju se razni proteinski napici, odnosno mlijeka i jogurti sa visokim sadržajem proteina (uglavnom bez laktoze ili sa malim procentom mliječne masti), a koliko su oni korisni, dr Novaković kaže:
“Proteinski napici sa dodatim šećerima, vještačkim ukusima nisu nutritivna preporuka niti za jednu uzrasnu grupu. Izvorni kiselo-mlječni napici bez dodataka su pogodni za sve uzrasne grupe”, jasna je naša sagovornica koja ističe da proteinski napici osim proteina sadrže i dodate šećere, te imaju veliku energetsku vrijednost. Dr Novaković dodaje i da nije bitno da li oni sadrže laktozu jer za mali procenat ljudi koji su intolerantni na laktozu postoji obavještenje na pakovanju proteinskog napitka ,,sadrži laktozu.’’
Šta je sa jogurtima sa raznim žitaricama, sa voćem i muslijem ili instant kašama sa voćem ili čokoladom koji su pogodni za brzu konzumaciju, koliko je to zaista zdravo?
“Kiselo-mlječni proizvodi imaju nisku energetsku vrednost i nutritivno vrlo vredan sastav i nutritivna su preporuka su za sve uzrasne grupe. Dodavanje nečeg od navedenog, pretvara dragocjenu namirnicu u visoku prerađenu namirnicu i slatkiš i nema nutritivne preporuke za takve prehrambene proizvode”, jasna je dr Novaković.
(MONDO)