Od 20. juna počinju da se primjenjuju nova pravila za telefone i tablete koji se prodaju u EU - šta treba da znate.
Svi proizvođači koji prodaju telefone i tablete na tržištu Evropske unije moraće da poštuju nova pravila od 20. juna 2025. godine. Ovu regulativu propisuje Evropska komisija, sa ciljem da se produži životni vijek uređaja koje svakodnevno koristimo.
Pravila obuhvataju obavezne karakteristike kao što su lakše popravke, izdržljivost baterije, otpornost kućišta, ali i dodavanje naljepnice na kojima će to biti jasno prikazano.
Na koje uređaje se odnose nova EU pravila
Prije svega, nova pravila se odnose na uređaje čija prodaja u Evropi će početi nakon 20. juna 2025. godina. Odnose se na četiri vrste uređaja:
- Bežične fiksne telefone - uređaji čija se baza povezuje na fiksnu telefonsku liniju,
- Klasične telefone - uređaji koji se ne povezuju na internet i nemaju mogućnost instalacije aplikacija,
- Pametne telefone - uređaji koji imaju integrisan ekran na dodir, dužine dijagonale između 4 i 7 inča,
- Tablete - uređaji čiji ekran je dijagonale između 7 i 17,4 inča, koji nemaju trajno povezanu tastatura i koji pokreću operativni sistem sličan pametnim telefonima, kao što su Android i iOS.
Postoje i neki izuzeci. Uređaji na koje se ne odnosi novi pravilnik su telefoni sa fleksibilnim ekranima koji se odmotavaju, pametni telefoni namenjeni komunikaciji visoke bezbjednosti i tableti koji pokreću operativni sistem namijenjen računarima, kao što je Windows.
Koja tačno pravila važe za proizvođače telefona i tableta
Kako bi mogli da svoje telefone i tablete prodaju na EU, odnosno EEA tržištu, proizvođači moraju da se strogo pridržavaju ključnih pravila ekodizajna:
- Izdržljivost baterije - baterija mora izdržati najmanje 800 ciklusa punjenja i pražnjenja uz zadržavanje najmanje 80% početnog kapaciteta.
- Otpornost uređaja - svi uređaji moraju ispunjavati određen nivo otpornosti na padove, ogrebotine, prašinu i vodu.
- Dugoročna softverska podrška - obavezno ažuriranje operativnog sistema najmanje pet godina nakon prestanka prodaje modela.
- Dostupnost rezervnih dijelova - proizvođači profesionalnim serviserima moraju obezbijediti rezervne dijelove u roku od 5 do 10 radnih dana, i to najmanje sedam godina nakon što model izađe iz prodaje.
- Otvoren pristup - profesionalni serviseri moraju imati nediskriminisan pristup poptrebnom softveru i firmveru
- Energetske naljepnice - obavezne naljepnice koje jasno prikazuju informacije o energetskoj efikasnosti, izdržljivosti baterije, otpornosti na padove i vodu, kao i ocenu popravljivosti uređaja.
Energetske nalepnice i oznake na njima
EPREL (European Product Registry for Energy Labelling) naljepnice, poznatije i kao energetske naljepnice, dolaziće uz sve telefone i tablete koji će početi da se prodaju na evropskom tržištu od 20. juna 2025. godine. Slične naljepnice već možete da vidite na uređajima kao što su frižideri i mašine za pranje veša.
Na energetskim nalepnicama će postojati sedam oznaka, a evo šta znači svaka od njih:
- Skala energetske efikasnosti (od A do G)
- Klasa energetske efikasnosti proizvoda
- Izdržljivost baterije po ciklusu punjenja (izraženo u satima i minutama)
- Klasa pouzdanosti uređaja pri slobodnom padu (od A do E)
- Klasa popravljivosti uređaja (od A do E)
- Izdržljivost baterije (broj ciklusa prije nego što kapacitet padne ispod 80%)
- Oznaka otpornosti na prodor vode i prašine (IP oznaka)
Proizvođaći, uvoznici i ovlašćeni predstavnici, koji posluju na evropskom tlu, moraju registrovati svoje uređaje putem namjenske EPREL platforme kojom upravlja Evropska komisija. Iako su proizvođači ti koji su odgovorni za tačnost informacija na naljepnicama, Komisija će provjeravati tačnost oznaka koje se odnose na otpornost od prodora vode i prašine, popravljivost i performanse baterije.