Nedaleko od sjeveroistočne obale Krita nalazi se Spinalonga, ostrvo koje je tokom prve polovine 20. vijeka služilo kao izolovana kolonija za oboljele od lepre.
Spinalonga je danas nenaseljeno ostrvo koje se nalazi samo nekoliko stotina metara od sjeveroistočne obale Krita. Nekada je zapravo bilo poluostrvo.
U prošlosti je ovo područje bilo pod upravom Venecije. Godine 1579. Mlečani su na ostacima stare akropole podigli tvrđavu, koja je služila kao utvrđenje za odbranu od Osmanlija sve do 1715. godine.
Upravo su Venecijanci prekinuli vezu sa kopnom, pretvarajući Spinalongu u ostrvo.
Ipak, Spinalonga je najpoznatija po svojoj mračnoj istoriji iz prve polovine 20. veka, kada je ostrvo postalo izolovana kolonija za oboljele od lepre (gube). Guba je tada bila smrtonosna i veoma zarazna bolest, a ljudi oboljeli bili su društveno marginalizovani i izloženi stigmi.
"Ostrvo prokletih"
Zbog toga je bilo poznato i kao "ostrvo prokletih". Između 1903. i 1957. godine, na Spinalongi su leprozni ljudi bili izolovani od ostatka društva.
Danas, kada posjetioci stignu brodom, prolaze kroz nizak, dugačak tunel poznat kao Danteova kapija, naziv koji podsjeća na pakao kroz koji su oboljeli morali da prođu, bez ikakve nade za povratak.
Mještani su, prestravljeni bolešću i pričama koje su kružile, ovo mjesto često zvali "ostrvo prokletih".
Ipak, nije tačno da su oboljeli bili napušteni ili ostavljeni na mislost i nemilost, da umru. Ljudi su stvarali društvenu strukturu i međusobno pomagali jedni drugima. Ostrvo je, uprkos tragediji i izolaciji, bilo mjesto gdje su pacijenti razvijali osjećaj zajedništva i pripadnosti.
Nade je ipak bilo
Uslovi života na ostrvu su bili, za tadašnje okolnosti, vrlo dobri. Uprava kolonije je nastojala da spriječi širenje bolesti, ali i da pacijentima obezbijedi osnovnu negu i medicinsku pomoć. Ostrvo je bilo pod nadzorom ljekara, a bolesni su primali tretmane koji su u to vrijeme bili dostupni, uključujući i eksperimentalne terapije. Bolesnicima su redovno dopremane namirnice, lijekovi, sveže voće i povrće. Zahvaljujući pomoći Engleza, na ostrvu je uvedena električna energija, čime je Spinalonga bila prva oblast u regionu sa strujom.
Organizovane su pozorišne predstave, a postojao je i bioskop koji je svakog nedeljnog dana zabavljao stanovnike.
Zanimljivo je da su se na ostrvo, ponekad, zbog siromaštva, skrivali i neki zdravi ljudi, tražeći tamo utočište.
Jedan od retkih snimaka iz 1935. godine pokazuje kako je tada izgledao život na Spinalongi.
Posljednji stanovnik ostrva, sveštenik, otišao je sa Spinalonge 1962. godine.
I dan-danas, najmanje jednom godišnje, na ovo mjesto se vraćaju izlečeni bolesnici, kako bi se prisjetili vremena provedenog na ostrvu, a neki od njih su i dalje živi.
Spinalonga je danas jedna od najposjećenijih turističkih atrakcija na Kritu, često uvrštena u obilaske Elounde i Agios Nikolaosa. Posjetioci mogu šetati venecijanskim zidinama, posjetiti ruševine kuća i crkava i upoznati se sa dirljivom pričom ostrva.
(M.A./EUpravo zato)
