Danas se navršava 125 godina od rođenja kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića, osnivača Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.
Liturgiju u Crkvi svetog Đorđa na Oplencu služiće episkop šumadijski Jovan, u prisustvu princa Aleksandra Drugog i princeze Katarine Karađorđević.
Kralj Aleksandar Prvi rođen je na Cetinju 16. decembra 1888. godine, kao drugi sin kralja Petra Prvog i knjeginje Zorke, djetinjstvo je proveo u Crnoj Gori, osnovnu školu završio u Ženevi, a školovao se i u vojnoj školi u Sankt Peterburgu i Beogradu, kada je njegov otac došao na prijesto 1903. godine.
U Prvom balkanskom ratu 1912. godine Aleksandar je bio komandant Prve armije i vodio bitke na Kumanovu i Bitolju, a potom i bitku na Bregalnici 1913. godine u Drugom balkanskom ratu.
U Prvom svjetskom ratu bio je vrhovni komandant srpske vojske u bitkama na Ceru i Kolubari 1914. godine, kada je srpska vojska porazila vojsku Austrougarske monarhije, a nakon okupacije 1915. godine, zajedno sa srpskom vojskom, povlačio se preko Albanije.
Kada se kralj Petar Prvi, zbog bolesti, 24. juna 1914. godine povukao sa prijestola, Aleksandar je postao regent, a pod njegovom vrhovnom komandom, srpska vojska je izvršila proboj Solunskog fronta i izvojevala veliku pobjedu na Kajmakčalanu.
Poslije vojničkih, došli su i državnički uspjesi, pa je 1. decembra 1918. godine potpisan akt ujedinjenja Hrvatske sa Srbijom i osnivanje Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (SHS), dok je Aleksandar krunisan za kralja 1921. godine.
Još kao regent Aleksandar je proveo agrarnu reformu kojom je ukinuo feudalne i polufeudalne odnose u poljoprivredi.
Zbog državne krize, kralj Aleksandar zaveo je diktaturu 6. januara 1929. godine i ukinuo Ustav, a iste godine 3. oktobra, Kraljevina SHS dobila je novo ime - Kraljevina Jugoslavija.
Tokom diktature, kralj Aleksandar je vršio i reorganizaciju državne uprave, stvarajući devet banovina i grad Beograd, a novi Ustav, takozvani Oktroisani ustav, proglasio je 1931. godine.
Zaslugom kralja Aleksandra 1921. godine stvorena je Mala Antanta (Kraljevina SHS, Rumunija i Čehoslovačka), savez sa Francuskom sklopljen je 1927. godine, a 1934. godine oformljen je Balkanski savez između Jugoslavije, Rumunije, Turske i Grčke.
Prilikom posjete Francuskoj, u koju je otputovao da bi učvrstio odbrambeni savez protiv nacističke Njemačke, na kralja Aleksandra izvršen je atentat u Marseju, 9. oktobra 1934. godine.
Kraljeva smrt duboko je potresla Jugoslaviju, a njegovo tijelo je do Oplenca, gdje je sahranjen, ispratilo, prema nekim zapisima, oko 100.000 ljudi.
(Srna, Foto: wikimedia)
