Petnaest godina od smrti prve dame džeza - Ele Džejn Ficdžerald navršava se u srijedu.
Rođena je 25. aprila 1917. godine u Njuportu u američkoj državi Virdžinija u siromašnoj crnačkoj porodici. Kao mala sanjala je da postane pjevačica i sa 16 godina učestvuje na konkursu amatera u Apolo tetru u Harlemu.
Pošto se ukočila od treme organizator joj predlaže da nešto otpjeva što ona i čini i osvaja prvu nagradu. Njen raspon od tri oktave i izvanredna čistoća glasa nisu mogli da ostanu neprimijećeni.
Godinu dana kasnije zapazio ju je Čarls Linkom koji je predstavlja šefu orkestra ''Čik Veb". Postaje vokalna solistkinja orkestra i sa njim snima brojne numere kao što su "If you Can't Sing It", "Love and kišes" i You'll have to sing it".
Ubrzo potom, 1939. godine, Ela Ficdžerald preuzima vođstvo nad orkestrom i snima preko 150 numera, uključujući i nezaboravnu ''A Task, a Task".
Solo karijeru započinje 1941. godine oprobavajući se svingu i bi-bopu. Postaje kraljica "skata". Poigrava se sa sambom, gospelom i mnogim muzičkim pravcima.
Godine 1955. počinje da snima za izdavačku kuću "Verv" koju je specijano za nju otvorio njen menadžer Norman Granc.
Zbog svojih izuzetnih glasovnih mogućnosti postaje miljenica mnogih kompozitora koji su pisali numere samo za nju, poput Džordža Geršvina, Kola Portera i Đuka Elingtona.
Sa orkestrom Đuka Elingtona kreće na turneju po Evropi i Sjevernoj Americi počinjući uvek koncert sa numerom "Take the 'A' Train".
U tom periodu Ela Ficdžerald sarađuje sa Oskarom Pitersonom, Kauntom Bezijem sa kojim je snimila pjesmu "On the Sunny Side of the Street", Rojom Eldridžom, Dizijem Gilespijem. Pjeva i u duetu sa Net King Kolom i Frenkom Sinatrom.
Sa legendom džeza Lujom Armstrongom ostvaruje izuzetnu saradnju i sa njim snima tri albuma 1956. i 1957. godine.
Oprobala se i u sedmoj umjetnosti. Udavala se dva puta. Prvi brak iz 1941. sa dilerom droge Benijem Kornegejom je poništen poslije dvije godine, a drugi put se udala 1947. godine za basistu Reja Brauna kada je usvojila djevojčicu Fransis.
Dugo je bolovala od dijabetesa zbog čega je oslijepila, a 1993. godine su joj amputirane obe noge. Preminula je na Berveli Hilsu 15. juna 1996. godine
Dobitnica je 13 Gremi nagrada uključujući i nagradu za životni djelo, Nacionalnu medalju umjetnosti Rolanda Regana, predsjedničku medalju slobode Džordža Buša.
(Tanjug)