Sigurno ste se makar jednom u životu zapitali zašto nokti na nogama sporije rastu od onih na rukama - evo i odgovora!
Sasvim sigurno ste primjetili da vam nokti na nogama, tačnije stopalima, rastu sporije nego oni na rukama. Nauka potvrđuje - istina je! Nokti na rukama rastu 2 do 3 puta brže od onih na nogama, a evo i zašto...
Postoji mnogo vrlo logičnih teorija koje daju odgovor na ovo pitanje, uključujući razlike u protoku krvi, korišćenju prstiju nogu i ruku, kao i povredama jednih i drugih.
Šta niste znali o noktima
Nokti na nogama su prilično slični onim na rukama u skoro svakom pogledu, osim kada je u pitanju njihov rast. Oni se sastoje od nokatne ploče, koju vidimo i možemo da dodirnemo i koja pokriva ležište nokta. Područje polumjeseca na dnu svakog nokta poznato je kao lunula, koja je djelimično prekrivena kutikulom.
Naši "novi" nokti rastu direktno iz epitelnih ćelija oblasti koja se zove germinalni matriks, ali te ćelije na kraju počinju da umiru, ostavljajući za sobom veoma važan protein. Vjerovali ili ne, taj protein je isti onaj koji čini ključni dio naše kose i kože - keratin! Različita debljina i tekstura keratina u tijelu (koža je mnogo mekša od nokta na nogama, zar ne?) zavisi od isprepletene strukture ćelija. Očigledno, nokti na našim prstima na rukama i nogama zapravo predstavljaju nevjerovatno guste mreže keratina!
Keratin koji je preostao se spaja sa mešavinom drugih proteina i masti uz pomoć ključnog enzima koji se nalazi u matriksu i koji se zove transglutaminaza. Proizvod te enzimske reakcije je nokat koji je očvrsnuo, savršen za kuckanje po stolu ili češanje. Očvrsli nokat se zatim istiskuje ispod kutikule sljedećim krugom rasta ćelija u matriksu. Ukratko, ovo je beskrajni ciklus rasta noktiju koji traje cijelog našeg života.
Na brzinu rasta noktiju, u prosjeku, može da utiče niz stvari, uključujući godine, intimna aktivnost, ishrana, vježbanje, profesija, pa čak i doba godine. Oni na rukama rastu otprilike 3,5-4 mm mjesečno, dok na nogama između 1,6-1,8 mm mjesečno, tako da razlika definitivno postoji! Međutim, rast bilo koje ćelije zahtjeva nekoliko ključnih stvari, kao što su hranljive materije, energija i cirkulacija. Kada je u pitanju različita stopa rasta između "izraslina" na nogama i rukama, ti faktori su najvjerovatnije objašnjenje...
Različiti tretman
Prema prstima na rukama i stopalima se drugačije ophodimo. Na primjer, na stopala oblačimo čarape i obuvamo cipele, što često može da smanji cirkulaciju i protok krvi. Ovo je dodatno otežano činjenicom da su stopala znatno dalje od srca nego ruke. Ova dva faktora sama po sebi znače da manji protok krvi stiže do stopala, što dovodi do manje kiseonika i manje hranljivih materija za proizvodnju novih ćelija. Po naučnima, ovo je jedno od najpopularnijih objašnjenja za sporiju brzinu rasta noktiju na nogama.
O tome svjedoče i istraživanja koja ukazuju na sezonske razlike u stopama rasta. Drugim rečima, kada su nam prsti na rukama i nogama hladniji (tokom zime), manje krvi dolazi u ta područja zbog suženja krvnih sudova, pa nokti daleko sporije rastu. U ljeto, kada je tijelo toplo, a stopala manje stežu čarape, cipele i čizme, stopa rasta se povećava.
Novija teorija o stopi rasta noktiju odnosi se na povrede. Tačnije... mikropovrede. Ako malo razmislimo, mi konstantno koristimo vrhove prstiju i nokte, bilo da kuckamo po tastaturi kompjutera ili po telefonu, ljuštimo povrće, pa čak i vježbamo... Svaki dodir na taster šalje sićušni signal "povrede" epitelnim ćelijama u matriksu da postaknu rast noktiju kako bi se nadoknadila učinjena "šteta".
Anatomija noktiju
Nokti na nogama, s druge strane, ne koriste se tako često. Čak i povrede prstiju na nogama (prilikom kojih stradaju i nokti) ne dešavaju se tako često, pa čak ni "njatrapavijim" ljudima da bi se stimulisala isporuka hranljivih materija i krvi u germinalni matriks.
Iako ova teorija nije 100 odsto potvrđena kao razlog za ove različite stope rasta, neki dokazi se ipak poklapaju. Ova ideja je podržana činjenicom da kako starimo, naši kapilari i krvni sudovi imaju tendenciju da se razgrađuju ili manje efikasno funkcionišu, što dovodi do smanjenog dotoka krvi u ekstremitete. Studije su u više navrata pokazale da se rast noktiju usporava kako starimo – često i do 30 odsto! Brojne istraživačke studije su takođe otkrile da je rast noktiju na dominantnoj ruci upadljivo brži nego na nedominantnoj ruci.
(MONDO)