Navršava se pola vijeka od ubistva predsjednika SAD Džona Kenedija, u atentatu koji je 22.novembra 1963. godine u Dalasu izvršio Li Harvi Osvald.
Prema rezultatima zvanične istrage, Kenedi je ubijen sa dva metka, jedan ga je pogodio u vrat, drugi u glavu, a treći metak, odnosno prvi hitac, po rezultatima istrage, pogodio je guvernera Teksasa Džona Konolija.
Kako je zvanično saopšteno, Kenedi je umro prije nego što je prebačen u bolnicu.
Atentat se dogodio tokom vožnje u otvorenom vozilu na ulicama Dalasa u koji se Kenedi zaputio u sklopu priprema za novu predsjedničku kampanju, odnosno izbore naredne 1964. godine.
Za atentat je ubrzo osumnjičen Li Hari Osvald (24), ekscentrična ličnost, koji je negirao krivicu, i prema nalazima Vorenove komisije, koju je formirao Kenedijev nasljednik Lindon Džonson, nije imao pomagača.
Osvald je ubijen samo dva dana poslije atentata dok je premještan u drugi zatvor. Ubio ga je Džek Rubi, vlasnik noćnog kluba, poznat po vezama sa organizovanim kriminalom, a ovaj je tokom suđenja u drugostepenom postupku preminuo od raka.
Međutim, i pored zaključaka Vorenove komisije, mnogi Amerikanci i dalje vjeruju u mnogobrojne teorije zavjere vezane za Kenedijevo ubistvo.
U ostalim verzijama objašnjenja atentata postoje, navodno, najmanje dva atentatora, pa su prema nekima, ubistvo izvršili agenti CIA (u tom smislu pominjan je čak i Lindon Džonson), zatim mafija zbog toga što je Džonov brat Robert pokrenuo istragu protiv njenih kumova.
Među teorijama zavjere su i da je iza ubistva stajala kubanska politička emigracija, KGB, Fidel Kastro, direktor Ef-Bi-Aja Edvard Huver...
Zamješateljstvu oko niza različitih i kontradiktornih teorija dobrano su pomogla raznorazna medijska tumačenja, kao i Holivud.
Za većinu Amerikanaca, prema anketama, Džon Kenedi je bio najpopularniji lider u drugoj polovini prošlog vijeka.
Džon Ficdžerald Kenedi bio je 35. predsjednik SAD, na mjestu šefa države nalazio se tri godine.
Rođen je u Bruklinu 29. maja 1917. godine, a diplomirao je na Univerzitetu Hardvard. Njegov otac bio je jedna od najuticijnijih ličnosti savezne države Masačusets i izvjesno vrijeme ambasador SAD u Londonu.
Tokom Drugog svjetskog rata učestvovao je kao marinac i u jednoj akciji je ranjen. Japanski razarači su potopili njegov torpedni čamac, pa je grupa marinaca među kojima je bio i Kenedi plivala kilometrima dok se nisu dočepali sigurnog mjesta. Dobio je najviša odlikovanja, među kojima i Crvenu značku za hrabrost, ali i tešku povredu kičme.
Kao već afirmisani novinar izabran je za predstavnika Demokratske stranke u Kongresu 1947. godine. Pet godina kasnije postao je senator iz Masačusetsa.
Na predsjedničkim izborima 1960. godne, protivkandidat mu je bio republikanac Ričard Nikson. Januara 1961. zamijenio je Dvajta Ajzenhauera na mjestu predsjednika SAD, kao najmlađi predsjednik te države u istoriji i prvi katoličke vjere.
Bio je izrazito popularan, tako je između ostalog predstavljan kao pacifista, borac protiv rasne diskriminacije, zatim naglašavana su ulaganja u ekspedicije u svemiru.
Naknadna istraživanja pokazala su da makar njegovo mirotvorstvo ima i drugu stranu medalje, podržavao je tajne nelegalne vojne operacije u inostranstvu.
Atentat na njega 22. novembra 1963. bio je jedinstven i po činjenici da se taj čin dogodio pred kamerama.
Kenedi je sa suprugom Žaklinom Džeki imao je četvoro djece, ali su dvoje umrli kao djeca. Njegova ćerka Karolina ovih dana je postala ambasador SAD u Japanu.
Kako je vrijeme prolazilo, osim brojnih zavjereničkih teorija o pozadini atentata, pojavilo se i niz svjedočanstava o njegovom neobuzdanom, vanbračnom životu. U tom smislu objavljeno je više knjiga i pojavili su se filmovi, a osim dive Merlin Monro, čija je sudbina bila tragična, uočljiva je i njegova afera sa Džudit Kembel Eksner, koja je bila poznata po vezama sa mafijaškim bosovima.
(Tanjug, Foto: Beta/AP, Byron Rollins)