Katolička crkva i mnoge pravoslavne crkve danas obilježavaju Božić, dan rođenja Isusa Hrista, najradosniji hrišćanski praznik.
U katoličkim crkvama širom BiH u ponoć su služene mise povodom jednog od najradosnijih praznika Božića.
U Sarajevskoj katedrali Srca Isusova misu je predvodio nadbiskup vrhbosanski kardinal Vinko Puljić koji je u obraćanju vjernicima poželio da Božije svjetlo zasija u srcima ljudi, porodicama i u svijetu.
"Živimo u vremenu beznađa, obavijeni mrakom nemilih ratova koji se vode iz interesnih razloga. Oni kojima su pamet popili i koje guraju da ubijaju nazivaju teroristima, a oni koji ih u to guraju su veći teroristi. Veliki koji prodaju male ljude. Ruši se Božiji zakon i to nazivaju demokratijom", rekao je Puljić.
On je upozorio da je izgubljeno poštovanje života, jer se nerođeno ubija, stari se eutanaziraju.
Kardinal Puljić pozvao je vjernike da slave Isusa, jer prosvjetljuje smisao života, vraća dostojanstvo čovjeku.
"Neka Božićna noć prosvijetli srca, odagna beznađe koje je zavladalo u ljudima. Ne dajmo da nam ispiju razum, osjećaj za pravdu, bogobojaznost", rekao je Puljić.
Kardinal Puljić će i danas u Sarajevskoj katedrali predvoditi slaviti Božićnu misu.
Božic danas, osim katolika, obilježavaju i pravoslavni Grci, Kiprani, Bugari, Rumuni, Česi, Poljaci, Slovaci i Albanci, kao i većina pravoslavnih u SAD.
Preostale četiri autokefalne pravoslavne crkve (Jerusalimska patrijaršija, kao i ruska, srpska i gruzijska pravoslavna crkva) rođenje Isusa Hrista proslaviće takođe 25. decembra ali po svom, (staro)Julijanskom kalendaru, ili 7. januara po Gregorijanskom i Novojuliljanskom, odnosno Milankovićevom kalendaru.
Katolička crkva u ponoć između Badnjeg dana (24. decembra) i Božića (25. decembra) služi svetu misu koja se zove ponoćka.
To je služba koju upražnjava samo rimokatolička crkva, jer se smatra da baš tada dolazi iz mraka Božje svjetlo.
BOŽIĆNI OBIČAJI
Svečana misa - ponoćka, privlači veliki broj vjernika rimokatoličke crkve i kod nas, a crkvene i stare narodne pjesme, koje se tada pevaju stvaraju atmosferu radosti.
Simboli proslave Božića kod rimokatolika su jasle u kojima je Hrist rođen, jelka kao vječno zeleno drvo i adventni vijenac.
Običaj da se u crkve postave jasle, sa figurama koje dočaravaju siromašne uslove staje u kojoj je Hrist rođen, potiče iz 13. vijeka. Takve jasle u svojim domovima danas imaju i vjernici.
U kućama vjernika rimokatoličke crkve vijenac-advent je ispleten od slame i borovih grančica, ukrašen purpurnim vrpcama i ima četiri crvene svijeće, zbog četiri nedjelje posta, koje se pale jedna po jedna, svake nedjelje uoči Božića.
Post uoči praznika je karakterističan i za katolike i za pravoslavne, ali teolozi kažu da katolici nisu toliko striktni u postu hrane kao pravoslavni, već da njihova crkva više apeluje na duhovnu dimenziju – duhovnu (samo)obnovu i pomoć svima koji su u nevolji.
O MILANKOVIĆEVOM KALENDARU
Među Srbima je i dalje malo poznata činjenica da i većina pravoslavnih crkava slavi Božić (ali ne i Uskrs) kada i Rimokatolička i protestantske, ali po svom kalendaru.
Kalendar koga se inače, pa tako i za proslavu Božića, drže te crkve se zove Novojulijanski, reformisani Julijanski ili, prema tvorcima Meletijin ili Milankovićev kalendar.
Naime u Carigradu (Konstantinopolju ili Istanbulu) maja 1923. godine održan je Svepravoslavni kongres na kome je kao član srpske delegacije učestvovao i srpski astronom Milutin Milanković koji je na zahtjev pravoslavnih predstavio svoj kalendar.
Opšte oduševljenje prisutnih patrijarha i izaslanika (osim iz Moskovske patrijaršije koja nije imala predstavnika jer se još nije bila oporavila od krvave revolucije 1917. godine), Milanković nije zaslužio samo time što je kalendar neuporedivo tačniji (za razliku od gregorijanskog kalendara koji na svakih 400 godina "ispušta" tri prestupne u odnosu na stari julijanski ovaj na svakih 900 godina ispušta sedam), već i zbog toga što njihovim usvajanjem dobijaju normalan kalendar a da ne moraju da prihvate kalendar katoličke crkve.
Pravoslavne crkve koje su reformisale kalendar su prihvatile od 1924. pa nadalje (bugarska crkva tek 1963.) Milankovićev ili tzv. Novojulijanski kalendar, a ne Gregorijanski.
Kalendar su do danas prihvatile 10 od 14 autokefalnih pravoslavnih crkava i to Carigradska (Vaseljenska) patrijaršija (po "prvenstvu časti" među pravoslavnim crkvama prva), Aleksandrijska patrijaršija (druga), Antiohijska patrijaršija (treća), Grčka pravoslavna crkva (11.), Kiparska crkva (10.), Bugarska pravoslavna crkva (osma), Rumunska pravoslavna crkva (sedma), kao i manje pravoslavne crkve Poljske (12.), Čeških zemalja i Slovačke (14), Albanska (13). Zanimljivo je da i većina parohija u SAD pravoslavnih crkava koje se drže starog kalendara, čak i Moskovske patrijaršije, primjenjuju novojulijanski kalendar.
Vjerni kalendaru koji se u Srbiji smatraju "svetim" i zovu "pravoslavnim" (iako ga je uveo rimski car Julije 45. godine pre Hrista i koji bi po tome mogao biti zvan i "varvarskim"), ostale su Jerusalemska patrijaršija (četvrta po "prvenstvu časti"), Moskovska patrijaršija (peta), Srpska pravoslavna crkva (šesta po diptihu Vaseljenske a sedma po onom Moskovske patrijaršije), Gruzijska pravoslavna crkva (deveta) a primjenjuje ga i manastirska zajednica Sveta gora.
Svaka crkva ima svoje, manje ili više dobre, razloge zašto je ostala pri starom ili prihvatila novo računanje vremena ali najpraktičniji svakako ima Jerusalimska patrijaršija. Naime većinu vjernika Jerusalimske patrijaršije čine pravoslani Arapi koji bi po novom kalendaru morali da se "guraju" na svetim mjestima u isto vrijeme kada Božić slave tamošnji katolici i protestanti.
Milankovićev i Gregorijanski kalendar će se prvi put razlikovati 2800. godine.