Madrid pribjegao manje-više nasilnim mjerama da spriječi zakazani referendum o nezavisnosti u Kataloniji.
Španska Vlada je uvjerena da neće doći do referenduma o nezavisnosti Katalonije nakon nedavnih hapšenja i pljenidbi kako bi se glasanje spriječilo.
“Jasno je da do referenduma neće doći”, rekao je portparol španske Vlade Injigo Mendez de Vigo radiju “Onda sero” .
Španska policija juče je izvršila pretres u nekoliko objekata katalonske regionalne vlade, uhapsila 14 političara i zvaničnika i zaplijenila oko 10 miliona glasačkih listića, podsjeća DPA.
On je dodao da je Vlada spremna da pregovora o dodatnoj devoluciji, “ali u skladu sa zakonom i Ustavom”, dok katalonski lideri “imaju samo jednu opsesiju, referendum, što nije moguće”, prenose agencije.
Katalonski predsjednik Karles Puiđdemon najavio je nastavak realizacije planova o referendumu, rekavši da Katalonci neće odustati i optuživši Madrid za “totalitarni i antidemokratski pristup”.
Policijske akcije izazvale su proteste, pa se juče u Barseloni okupilo oko 40.000 ljudi. Stotine ljudi nastavili su da protestuju i tokom noći, a došlo je i do sukoba sa policijom.
Separatisti u Kataloniji pozivaju na “mobilizaciju“ građana nakon što je španska policija privela 14 zvaničnika regionalne Vlade.
Regionalne vlasti insistiraju da 1. oktobra održe referendum o nezavisnosti uprkos protivljenju Madrida i odluci Ustavnog suda.
U Evropskoj uniji raste zabrinutost zbog zaoštravanja situacije u Kataloniji, a grupe poslanika u Evropskom parlamentu (EP) su zatražile da Evropska komisije i druga tijela EU intervenišu i pomognu da se stvari ne otrgnu kontroli, jer je sinoć već došlo do sukoba policije i demonstranata u Barseloni.
Evropska komisija je danas na veliki broj pitanja novinara da li će EU posredovati u sukobu vlade u Madridu i regionalne vlade u Barseloni, ponovo naglasila da Unija „poštuje ustavni poredak Španije, kao što poštuje ustavne poretke svih članica EU”.
U institucijama i u velikoj većini vlada EU se stavlja do znanja da bi u hipotetičnom slučaju otcjepljenja od Španije, što se smatra teško izvodljivim na zakonit, i miran način, u skladu sa zakonima i vrijednostima EU, Katalonija odmah ostala izvan Evropske unije i morala bi da pokrene složene višegodišnje pregovore o članstvu, u kojima pravo veta uvijek ima i članica EU Španija, a to znači vlada u Madridu.
Zasad je, međutim, u institucijama EU preovladao stav da je referendum o otcjepljenju koji priprema katalonske regionalne vlada, „unutrašnje ustavno i pravno pitanje španske države”. Ali mnogi evro-poslanici i zvaničnici EU u Briselu su jasno stavili do znanja da su protiv nasilja i upozorili da neće dobiti podršku neustavni i nezakoniti pokušaji Katalonije da se otcijepi od Španije.
Ponovo je nedvosmisleno ukazano na izjavu predsjednika Evropske komisije Žan-Kloda Junkera da bi EU poštovala odluku građanja Katalonije ako bi se oni na referendumu izjasnili za nezavisnost, ali je podvukao da to mora biti u saglasnosti s Ustavom Španije i odlukama Španskog parlamenta, i da bi, u tom slučaju, Katalonija izašla iz sastava EU.
U krugovima EU još postoji nada da bi stanje moglo da se preokrene pregovorima centralnih vlasti u Madridu i regionalne separatističke vlade u Barseloni, što pokušavaju da izdejstvuju vođe socijalističke stranke PSOE.
''VEĆA OVLAŠĆENJA ZA POREZ I BUDŽET''
Diplomate u EU ukazuju na to da bi, recimo, važan zalog moglo biti davanje većih ovlašćenja Kataloniji za ubiranje poreza i budžet, što je već dobila pokrajina Baskija u kojoj se stanje smirilo posle dugogodišnjeg nasilja i terorizma, navodi agencija Beta.
Prilike u Kataloniji zasad prete daljim zaoštravanjem, separatističke stranke i ugledni pojedinci osuđuju poteze vlade u Madridu koja preko sudova i policije čini napore da spriječi referendum, a oglasio se i Fudbalski klub Barselona - moćan simbol katalonskog identiteta, koji je podvukao da se „sloboda odlučivanja i izražavanja mora poštovati”.
Potpredsjednik katalonske vlade Oriol Žunkeras je, ipak, upozorio da su se „izmijenili uslovi igre” pošto je po nalogu centralne vlade u Madridu, policija uhapsila 14 zvaničnika katalonske vlade zbog kršenja Ustava i zaplijenila deset miliona tajno štampanih glasačkih listića za referendum, što je zbunjujući podatak budući da Katalonija ima samo šest miliona građana.
Katalonski list „Periodiko” je u poruci javnosti predočio da se „u ovim tako kritičnim i zategnutim trenucima bez ikakve sumnje Katalonija i ostatak Španije nalaze na istorijskoj prekretnici”.
Katalonski dnevnik, zagovornik referenduma, dodaje da postoji velika zabrinutost zbog zaoštravanja sukoba španske države i regionalne vlasti. List naglašava da je to „politički sukob posijan pretjerivanjem i omalovažavanjem, uzajamnim provokacijama i naročito nesposobnošću političara da razmimoilaženja riješe demokratskim oruđem dijaloga pod okriljem zakona”.
Bivši predsjednik Evropskog parlamenta, katalonski socijalista Žozep Borelj se založio za smirivanje, politički dogovor i realizam, naglasivši da je težnja za nezavisnošću Katalonije utemeljena više na mitu nego na stvarnosti. On je naveo da polovina žitelja Katalonije govori kastiljanski ili drugi jezik, a oni nisu za otcjepljenje od Španije.
Borelj smatra da bi iznuđeni, protivustavni pokušaj otcjepljenja Katalonije predstavljao „najveću ustavnu krizu od pada Berlinskog zida... jer bi zbog takve promjene granica došlo do domino efekta” na čitavom evropskom kontinentu.