Vlasnici zanatskih radnji, kladionica i butika u RS uglavnom ignorišu zakonsku dužnost plaćanja korišćenja muzike u svojim objektima.
Glavni razlozi za to su preveliki nameti države, strah da bi potpisivanjem ugovora sa Asocijacijom kompozitora muzičkih stvaralaca AMUS postali potencijalne žrtve prevare, kao i neinformisanost o zakonom propisanim obavezama.
Oni preduzetnici koji su upoznati da su Zakonom o autorskim i srodnim pravima regulisani načini naplate za emitovanje, izvođenje i druge načine korišćenja muzike, opravdanost odbijanja potpisivanja ugovora sa AMUS-om, kao ovlaštenom organizacijom, pronalaze u prevelikim državnim nametima.
Iznose mjesečne naknade koju su privrednici obavezni plaćati zaviseod toga o kojem objektu je riječ (ugostiteljskom objektu, frizerskim salonima, buticima i slično), a definiše se u ugovoru koji vlasnik potpisuje sa AMUS-om.
„Odbila sam da potpišem ugovor sa AMUS-om, uprkos upozorenjima iz te organizacije da tržišna inspekcija može i novčano da me kazni. Samostalnu radnju otvorila sam relativno skoro, a nameti koji mi je propisala država su ionako preveliki. Iznos koji bih trebala da plaćam na ime ovih troškova iznose oko 130 KM, na godišnjem nivou i pored postojećih troškova, nije mi još i to potrebno. Do sada zbog toga nisam imala poteškoća, ne znam šta će biti u budućnosti“, rekla nam je vlasnica jednog banjalučkog frizerskog salona.
Ipak, iz Udruženja radnika ugostiteljstva i turizma poručuju da, ukoliko želimo da živimo u uređenoj državi, te zakone moramo i poštovati.
„Ovo je zakonska regulativa koja se poštuje u cijelom svijetu, pa tako bi trebalo da bude i kod nas. Drugo je pitanje, da li se to može u našoj državi i koliko su nameti prema ugostiteljima, da li je realno da u državi u kojoj ne funkcioniše ništa i u kojoj se ne poštuju zakoni, baš ugostitelji treba da budu ti na kojima se trenira strogoća. Nažalost, Ministarstvo trgovine i turizma ne rade ništa kako bi poboljšalo stanje u turizmu i ugostiteljstvu, pa tako ni jedno udruženje ne može mnogo da uradi. Bilo bi dobro da je AMUS naš najveći problem“, kaže Željko Tatić iz ovog udruženja.
Odredbe Zakona o autorskim i srodnim pravima i Zakona o kolektivnom ostvarivanju autorskih i srodnih prava BiH, te rješenje Instituta za intelektualno vlasništvo iz 2012.-e godine kojim se AMUS-u izdaje ovlaštenje za obavljanje poslova kolektivnog ostvarivanja prava autora muzičkih djela predstavljaju polazni osnov za djelovanje ove institucije.
„Što se tiče aktivne legitimacije AMUS-a odnosno njegovog prava da obavlja i vrši kolektivno ostvarivanje i zaštitu autorskih muzičkih prava, te ubiru i naknadu od korištenja autorskih muzičkih djela od strane korisnika, njihova uloga i uostalom pravo, je neupitna činjenica jer se radi o organizaciji koja je zakonskim odredbama ovlaštena da obavlja kolektivnu zaštitu i ostvarivanje autorskih muzičkih prava.
Organizacija je ovlašćena da između ostalog obavlja i naplatu naknade za korištenje autorskih djela. Bilo kakvo javno saopštavanje autorskih muzičkih djela, podliježe obavezi plaćanja naknade. To znači da je bitno samo da u tom pogledu bude ispunjen uslov javnosti, odnosno da se muzika emituje u određenim objektima gdje je zastupljena javnost. Pod izrazima javan i javnost, se u skladu sa zakonskim propisima podrazumijeva veći broj osoba koje nisu međusobno povezane rodbinskom vezom ili drugim ličnim vezama", ističe advokat Ognjen Bogdanović i upozorava da korisnici koji emituju autorska muzička djela, to čine na zakonom propisan način, jer svako postupanje suprotno tome može da ima za posljedice podnošenja tužbe od strane AMUS-a, ali i novčanih kazni od strane tržišne inspekcije.
Optužbe autora iz Republike Srpske da u poslednje vrijeme u okviru Upravnog odbora AMUS-a vladaju nesuglasice, te da je položaj ovog entiteta zapostavljen unutar ove organizacije demantovao je Davor Stanišljević u emisiji „Ukrštenica“ na programu RTRS televizije.
On je istakao da prijem AMUS-a u Međunarodnu organizaciju najbolja potvrda kvaliteta poslovanja ove organizacije.
„Za šest godina postojanja AMUS je primljena u Međunarodnu organizaciju, a da bi se to ostvarilo neophodno je poslovanje po određenim standardima i kvalitet. Amus ima manje zaposlenih ljudi nego ZAMP (Služba zaštite autorskih muzičkih prava u Hrvatskoj) ali je jedina koja uz HDS ZAMP u regionu uspjela da stvari da dva puta godišnje plaća naknadu bosanskohercegovačkim autorima. AMUS već šest godina dobija besprijekorne ocijene od strane institucija koje je kontrolišu, zato nije u redu govoriti da AMUS funkcioniše amaterski i neprofesionalno“, kaže Stanišljević.
Iz Uprave za inspekcijske poslove Republike Srpske saopšteno je da su do sada u kontrolama koje su vršene na osnovu neovlaćenog korišćenja muzike u pomenutim objektima djelovali preventivno i obavještavali vlasnike o njihovim zakonskim obavezama.
(Nevena Stanojević za mondo.ba)
