Na današnji dan, prije tačno 17 godina, stotine hiljada ljudi srušile su režim Slobodana Miloševića. Evo kako je to izgledalo...
Tog 5. oktobra 2000. na velikim demonstracijama okončana je vladavina predsjednika Srbije i SRJ Slobodana Miloševića i taj dan se smatra prekretnicom u novijoj srpskoj istoriji, a dugo je bio i nezvanični "praznik demokratije".
Međutim, danas se gleda drugačije nego prije pet ili deset godina.
Nekadašnje oduševljenje i polet zamijenilo je, uglavnom, razočarenje građana u ono što (ni)je taj datum donio.
ČUVENI 5. OKTOBAR 2000.
Demonstracije su izbile pošto je Milošević odbio da prizna rezultate izbora za predsjednika SR Jugoslavije.
Na izborima 24. septembra 2000. Milošević je izgubio od kandidata DOS-a i lidera Demokratske stranke Srbije Vojislava Koštunice, a najava drugog izbornog kruga izazvala je masovni bunt i prevrat 5. oktobra 2000.
Demonstranti su 5. oktobra u Beogradu, na platou ispred tadašnje Savezne skupštine a danas Doma Narodne skupštine, stigli iz čitave Srbije u kolonama automobila, autobusa i kamiona dugačkim desetine kilometara, probijajući buldožerima policijske blokade na putevima.
Već u prijepodnevnim satima policija je upotrebila suzavac kako bi spriječila demonstrante da uđu u zgradu parlamenta, ali bezuspješno. Zgrada Savezne skupštine je demolirana i zapaljena, kao i zgrada RTS-a u Takovskoj ulici.
Policija je ubrzo prestala da pruža otpor i mahom se pridružila građanima.
PRISJETITE SE:
U večernjim satima 5. oktobra 2000. građanima se sa terase Skupštine Beograda obratio novi predsjednik SRJ Vojislav Koštunica, a narednog dana, 6. oktobra, Milošević je priznao izborni poraz i čestitao Koštunici.
U demonstracijama je poginula Jasmina Jovanović iz Miloševca kod Velike Plane, koja je pala pod točkove kamiona. Momčilo Stakić iz Krupnja preminuo je od posljedica srčanog udara. Povrijeđeno je 65 ljudi.
SLOBODANOV KRAJ
Slobodan Milošević je u aprilu 2001. uhapšen zbog finansijskih malverzacija, a dva mjeseca kasnije je izručen Haškom tribunalu gdje mu je suđeno za genocid u Bosni i Hercegovini, ratne zločine i zločine protiv čovječnosti u Hrvatskoj i na Kosovu.
Umro je 11. marta 2006. od infarkta, u svojoj ćeliji u pritvoru Haškog tribunala. Njegovi posmrtni ostaci dopremljeni su iz Haga u Beograd četiri dana poslije smrti, da bi njegovo tijelo 16. marta bilo izloženo u holu zgrade Muzeja "25. maj" u okviru muzejskog kompleksa na Dedinju.
Sahranjen je u dvorištu porodične kuće u Požarevcu, 18. marta 2006.
Socijalistička partija Srbije (SPS) čiji je Milošević bio neprikosnoveni lider deceniju, vratila se na vlast 2008. godine postavši dio vladajuće koalicije, čiju je okosnicu činila Demokratska stranka, sa kojom je, potom, potpisala deklaraciju o političkom pomirenju.
U koalicionoj vladi ovog puta je sa Srpskom naprednom strankom kao stožerom, a lider SPS Ivica Dačić je ministar spoljnih poslova Srbije i prvi potpredsjednik vlade.
Iako se nekada na 5. oktobar gledalo kao na "praznik demokratije", sada je to ipak drugačije nego što je bilo prije pet ili deset godina.
I sami akteri demokratskih petooktobarskih promjena složni su u ocjeni da Srbija danas ne izgleda onako kako su očekivali 5. oktobra 2000. godine.