Na današnji dan u Berlinu pao zid, monarhija

Devetog novembra 1989, prije 21 godinu pao je Berlinski zid. Bio je to događaj koji je promijenio svijet. Godinu dana nakon toga, 3. oktobra 1990, Njemačka se ujedinila, a nestankom bivše Njemačke Demokratske Republike (NDR) nestao je cijeli socijalistički politički blok u Evropi. Konflikt između istoka i zapada Evrope bio je okončan.

Taj datum je i zbog drugih događaja važan za Nijemce. Na taj dan 1918. socijaldemokrata Filip Šajdeman proglasio je Republiku Njemačku. Monarhija kralja Wilhelma II bila je okončana.

„Radnici i vojnici. Budite svjesni istorijskog značaja ovog dana. Pred nama je veliki posao. Staro i trulo - monarhija - se srušila. Živjela Republika Njemačka“, izjavio je Šajdeman pred okupljenom masom u Berlinu.

Ali tu Republiku i demokratiju ugrožavale su i ekstremna ljevica i desnica. Devetog novembra 1923. u Munchen je umarširala velika grupa nacionalsocijalista. Njih je predvodio Adolf Hitler, koji je 10 godina kasnije preuzeo vlast i uveo cijeli svijet u katastrofu - Drugi svjetski rat.

Devetog novembra 1938, i prije nego što je počeo rat, širom Njemačke gorjele su sinagoge, a jevrejske radnje su pljačkane. Te noći ubijeno je oko 100 Jevreja, oko 26.000 ih je odvedeno u koncentracione logore.

Pogrom je cinično nazvan „kristalna noć“ i bio je generalna proba za holokaust koji je najavio Robert Lej, šef nacionalsocijalističkog Radničkog fronta: „Jevreji će pasti i moraju da padnu. Jevreji moraju biti uništeni. To je odraz naše svete vjere.“

Deveti novembar 1938. je sigurno jedan od najmračnijih dana njemačke istorije. To je veliki kontrast u odnosu na ono što se desilo 9. novembra 1989. kada je pao Berlinski zid, prenio je njemački državni radio "Dojče vele".

„Nevjerovatno!“ - bio je najčešći komentar ljudi u noći u kojoj je iznenada pao zid, ali i granica prema zapadu Njemačke.

Doduše, mjesecima prije toga bilježeni su protesti protiv starih kadrova tadašnjeg Politbiroa državne partije SIJED. Hiljade Nijemaca sa istoka već se domoglo zapadne Njemačke preko granica Mađarske ili preko zidova ambasada Njemačke u istočnim državama. Iz dana u dan rastao je pritisak na vlasti NDR-a da svojim građanima ukinu zabranu putovanja u inostranstvo.

Devetog novembra 1989. - Zid je pao! Kada je jedan državni funkcioner na jednoj međunarodnoj konferenciji za novinare izjavio kako će građani moći da prelaze granicu i potom dodao, danas neki kažu greškom, kako to pravilo važi odmah, desetine hiljada ljudi su krenule prema granici. Radost je bila bezgranična.

„Prvo su puštali jedno po jedno, a potom su jednostavno digli rampu. Prošli smo bez ikakve kontrole, bez isprava. Ja nemam ni ličnu kartu“, izjavio je te noći jedan stanovnik istočnog Berlina.

Povratka nije bilo. Građani su počeli sami da buše i ruše Berlinski zid. I tako su srušili cijeli jedan sistem.

(Tanjug)