Studija je obuhvatila 654 regiona u 32 zemlje, a utvrđeno je da je od 2022. do 2024. godine više od 181.000 smrtnih slučajeva bilo povezano sa toplotom.
Rekordno topli talas koji je prošle godine pogodio Evropu povezan je sa desetinama hiljada smrti, jer su ekstremne temperature pogodile "vrlo ranjive" dijelove kontinenta.
Novo istraživanje Instituta za globalno zdravlje, sa sjedištem u Barseloni, procjenjuje da je između 1. juna i 30. septembra 2024. godine u Evropi zabilježeno čak 62.775 smrtnih slučajeva povezanih sa vrućinom što je porast od 23,6% u poređenju sa prethodnim ljetom. Prema evropskoj Službi za klimatske promjene Kopernikus, ljeto 2024. je bilo najtoplije u istoriji mjerenja.
Studija je obuhvatila 654 regiona u 32 zemlje, a utvrđeno je da je od 2022. do 2024. godine više od 181.000 smrtnih slučajeva bilo povezano sa toplotom.
Međutim, stručnjaci upozoravaju da je broj vjerovatno i potcijenjen, jer se mnogi slučajevi ne prijavljuju, naročito kod starijih osoba kod kojih vrućina pogoršava postojeća zdravstvena stanja.
Zemlje koje su zabilježile najviše smrtnih slučajeva zbog vrućina
Italija je za četiri mjeseca imala najveći broj smrtnih slučajeva - više od 19.000, uz temperature i do 40°C u Rimu i Palermu. U toj zemlji postoji i veliki udio starijeg stanovništva. Kod starijih od 75 godina smrtnost je bila 323% viša nego kod ostalih, a kod žena 46,7% viša nego kod muškaraca.
Španija je imala 6.743 smrti, Njemačka 6.282, Grčka 5.980, a Rumunija 4.943.
U prvih deset su i Bugarska (3.414), Srbija (2.515), Francuska (2.451), Poljska (1.780) i Mađarska (1.443).
Po stopi smrtnosti u odnosu na broj stanovnika, Grčka je bila najpogođenija – 574 smrti na milion ljudi, zatim Bugarska (530) i Srbija (379). BiH je na šestom mjestu sa stopom smrtnosti od 266 smrti na milion ljudi.
Istraživači ističu da su ove stope "značajno više" u odnosu na vrijednosti iz 2022. i 2023. Primjera radi, Grčka je 2023. zabilježila 373 smrtna slučaja usljed toplote.
"Evropa se zagrijava dvostruko brže od svjetskog prosjeka, a Mediteran i jugoistočni regioni su posebno na udaru, i suočavaju se sa rastućim rizikom po zdravlje i uvećanjem broja smrtnih slučajeva", rekao je Tomaš Janoš, jedan od autora studije.
Istraživanje je sprovedeno nakon još jednog vrelog ljeta u Evropi koje je rezultiralo nizom šumskih požara dok su pojedine turističke atrakcije morale da budu zatvorene zbog visokih temperatura.
Montse Agilar (51), čistač ulica, preminuo je 28. juna u Barseloni jer je prethodno proveo sedam sati na otvorenom dok je u gradu na snazi bio alarm zbog visokih temperatura.
Da li klimatske promjene uzrokuju smrtne slučajeve?
Klimatske promjene su povećale temperature širom Evrope, naročito ovog ljeta, tako da naučnici smatraju da su samo u 2025. godini prouzrokovale dodatnih 16.500 smrtnih slučajeva.
Brza analiza istraživača sa Imperijal koledža u Londonu i Londonske škole za higijenu i tropsku medicinu pokazuje da su klimatske promjene odgovorne za 68% od 24.400 smrti tokom ljeta 2025. godine, jer su temperature povećane do 3,6°C.
Tokom samo jedne toplotne epizode krajem jula, u četiri zemlje Balkana i istočnog Mediterana zabilježeno je oko 950 smrti, uz temperature do 6°C iznad prosjeka.
Stručnjaci poručuju da je neophodno bolje prilagođavanje - izgradnja stanova koji mogu da izdrže vrućinu, dostupniji klima-uređaji (trenutno ih ima samo 20% evropskih domaćinstava, dok u SAD ima skoro 90%) i jača infrastruktura, posebno u južnoj Evropi.
(EUpravo zato/Euronews)
