U BiH i Srbiji registrovano oko 30 portala koji nude gotove radove ili ih izrađuju po želji klijenata
Internet portali u BiH, Srbiji i Hrvatskoj nude usluge izrade seminarskih, diplomskih, magistarskih radova i doktorskih disertacija po cijeni od 10 do 500 evra.
Predstavnici portala kažu da za studente i postdiplomce pišu radove iz različitih oblasti, ali da odgovornost snose fakulteti koji dopuštaju da studenti steknu diplome, a da ne provjere koje zaista autor rada. Ipak, prodavači radova uglavnom kriju svoj identitet, predstavljajući se klijentima lažnim imenima ili pseudonimima, prenosi sarajevski "Dnevni avaz" istraživanje Centra za istraživačko novinarstvo (CIN).
Profesori rijetko razotkrivaju studente koji do diplome i akademske titule pokušavaju doći prevarom, a sankcije se razlikuju od fakulteta do fakulteta.
Novinari CIN-a otkrili su da je u Srbiji i BiH registrovano oko 30 portala koji nude gotove radove ili ih izrađuju po želji klijenata. Od toga njih 26 osnovano je 2007. godine u okviru grupe Seminarski i diplomski iz Srbije. Svi portali imaju dvije iste imejl adrese za komunikaciju s klijentima, a na poruke koje su novinari poslali na ove adrese odgovorila je jedna osoba koja je navela da nema potrebe da se obraćamo svim portalima, jer iza njih stoje isti ljudi.
Cijene nisu ujednačene i zavise od ponuđača, ali i od toga kupuje li se gotov ili rad koji treba tek napisati, koji je i skuplji. Najjeftiniji su eseji i gotovi seminarski radovi koji koštaju između 5 i 15 evra. Diplomski radovi koštaju od 25 do 200 evra, magistarski od 50 do 250 evra, dok je za doktorski rad potrebno izdvojiti i do 50 evra.
Pojedini portali povremeno imaju i akcije u kojima daju popuste na određene vrste radova, nudeći i usluge pisanja na engleskom, što je skuplje.
Prema državnim zakonima o visokom obrazovanju u BiH, Srbiji i Hrvatskoj, od studenata se očekuje da budu etični i da poštuju pravila studiranja koje je propisala visokoškolska ustanova. Pravilnici koje donose fakulteti preciznije uređuju obaveze studenata te navode i sankcije za prekršaje koje su različite od fakulteta do fakulteta, a sežu od izricanja opomena do isključenja sa studija.
Profesori pojedinih fakulteta u Sarajevu, Zagrebu i Beogradu, koje su kontaktirali novinari CIN-a znaju da postoje oglasi za prodaju akademskih radova, ali je većina kazala da nisu imali iskustvo sa studentima koji su koristili takve usluge.
(MONDO)
