U Republici Srpskoj tek svaki peti penzioner ostvario je penziju nakon punog radnog staža od 40 godina, rečeno je Srni u Fondu PIO Srpske.
Od ukupno 243.000 penzionera u Srpskoj, kojima Fond PIO redovno isplaćuje penzije, puni radni staž od 40 godina ostvarilo je samo 17.137 ili 7,08 odsto, što je simboličan procenat.
Kada se posmatra ukupan penzijski staž kao širi pojam, koji osim radnog staža obuhvata beneficirani i ratni staž, onda je broj korisnika sa punim penzijskim stažom od 40 godina 40.832 ili 16,8 odsto, što je, kako napominju iz Fonda PIO, i dalje izuzetno nizak procenat.
"Dodamo li ovom broju i korisnike srazmjerne penzije, odnosno korisnike prava koji su imali ostvaren staž osiguranja u dvije ili više zemalja, procenat korisnika sa punim penzijskim stažom od 40 godina iznosi 21,6 odsto ili 52.305 korisnika", navode u Fondu.
Iz Fonda kao primjer navode da se u NJemačkoj ovaj procenat kreće oko 60 odsto.
"Ovo nam govori da je u penzijskom sistemu Republike Srpske tek svaki peti korisnik prava penziju ostvario nakon 40 godina rada, dok su svi ostali u sistem ušli po raznim osnovama koje im je zakonska regulativa u određenom vremenskom periodu omogućavala", ističu iz Fonda.
Na ovakav izrazito nepovoljan podatak ogroman uticaj imao je odbrambeno-otadžbinski rat i nastojanja vlasti da u ratnom i poslijeratnom periodu, u nemogućnosti da im obezbijede posao, veliki broj pripadnika vojnih snaga Republike Srpske "zbrine" tako što im je omogućeno da uđu u penzijski sistem Srpske kao korisnici prava.
Iz Fonda navode da su određeni doprinos ovako niskom procentu učešću korisnika prava sa 40 godina penzijskog staža dali i tranzicija privrede i višegodišnja ekonomska kriza, usljed čega je došlo do smanjenja broja osiguranika.
"Dok na jednoj strani imamo da je svaki peti korisnik prava svoje pravo na penziju ostvario punim penzijskim stažom od 40 godina, na drugoj strani je njih četiri od pet ili 78,4 odsto ostvarilo pravo na penziju prije navršenih 40 godina penzijskog staža", saopštavaju u fondu.
To znači da su oni ostvarili pravo na penziju prije optimalnog roka od 40 godina, budući da prema Zakonu o PIO u Republici Srpskoj ne postoji institut prijevremene penzije.
"Prosječna starost korisnika lične starosne penzije na dan ostvarivanja prava na penziju u Republici Srpskoj iznosi 59,3 godina, što automatski govori da su u penziju odlazili u prosjeku šest godina ranije, jer je zakonom definisana starost od 65 godina, kao uslov za ostvarivanje prava", saopšteno je iz Fonda PIO Srpske.
Kod korisnika prava na invalidsku penziju, prosjek starosti iznosi 51,2 godine.
U ekonomski razvijenijim državama procenat korisnika prava sa punim penzijskim stažom kreće se od 40 do 60 odsto, pa i više.
U Fondu PIO Republike Srpske navode da je jedan od ciljeva za poboljšanje penzijskih parametara za naredni period povećanje broja korisnika sa punim stažom osiguranja, odnosno favorizovanje što dužeg rada.
"To je propisano i Zakonom o PIO, koji se primjenjuje od januara 2012. godine, a kojim je predviđeno da su uslovi za ostvarenje prava ispunjeni, ako osim penzijskog staža od 40 godina, kao maksimum ili 15 godina kao minimum, osiguranik treba da ispuni i drugi - starosni uslov za penziju, što do tada nije bilo propisano", kažu u Fondu PIO Srpske.
(Srna/MONDO, foto arhiva)