Svepravoslavni sabor - poslije 12 vijekova

U poruci pročitanoj nakon zajedničke liturgije u crkvi na Fanaru, rezidenciji konstantinopoljskog patrijarha, koju je predvodio patrijarh srpski Irinej, saopšteno je da će Sabor sazvati vaseljenski patrijarh.

Za vrijeme službe mogle su se čuti molitve na grčkom, crkvenoslovenskom, gruzijskom, srpskom, arapskom, rumunskom i albanskom jeziku, a službi su prisustvovali, osim patrijaraha i sveštenstva, mnogobrojni vjernici, te bugarski carski princ Simeon Drugi i ambasador Rusije u Turskoj.

Učesnici skupa održanog u prethodna tri dana u Istanbulu donijeli su odluke o nizu pitanja vezanih za predstojeće održavanje svetog i velikog Sabora pravoslavne crkve, a utvrđen je i princip konsenzusa prilikom donošenja svih odluka kako za vrijeme Sabora, tako i u toku različitih faza njegove pripreme.

Svepravoslavnim Saborom će predsjedavati vaseljenski patrijarh, a predstavnici pravoslavnih autokefalnih crkava sjediće lijevo i desno od njega. Svaku autokefalnu crkvu na Saboru predstavljaće poglavar i najviše 24 arhijereja, a svaka autokefalna crkva imaće po jedan glas.

Donesena je odluka o formiranju specijalne Međupravoslavne komisije, koju će činiti jedan arhijerej i jedan savjetnik iz svake autokefalne crkve, koja će svoj rad početi u septembru ove godine, a završiti do Vaskrsa 2015. godine, objavljeno je na sajtu Ruske pravoslavne crkve.

Zadatak Komisije će biti da ispita niz dokumenata koji će biti pripremljeni za veliki Sabor, kao i po potrebi redakcija tekstova već donesenih dokumenata koji se tiču dnevnog reda velikog Sabora, kao što su pitanje kalendara, porodice, i značenje posta i njegovo poštovanje.

Odlučeno je da se u prvoj polovini 2015. godine sazove predsaborno svepravoslavno savjetovanje, sa tim da se zajedno sa svim ostalim razmotrenim dokumentima usvoji dokument o autonomiji u pravoslavnoj crkvi i načinu njenog proglašenja čiji nacrt je već sačinila Međupravoslavna pripremna komisija u decembru 2009. godine.

U slučaju da se postigne konsenzus i povodom tema autokefalnosti u pravoslavnoj crkvi i načinu njenog proglašenja, kao i temama diptiha, one će, takođe, biti predložene za razmatranje na predsabornom svepravoslavnom savjetovanju 2015. godine, a zatim i na svepravoslavnom Saboru naredne godine.

Poglavari pravoslavnih crkava su, takođe, donijeli odluku o promjeni geografskih granica episkopija osnovanih u Sjevernoj i Južnoj Americi.

U Kanadi treba da bude formirana posebna episkopija, a druge zemlje, osim SAD, biće uključene u episkopiju Južne Amerike, tako da će na američkom kontinentu delovati tri episkopije - Kanade, SAD i Latinske Amerike.

SVI EKUMENSKI SABORI

*Prvi vaseljenski sabor (Prvi nikejski sabor) - Nikeja 325. godine

- odbačeno arijanstvo i prihvaćen Nikejski simbol vere;

*Drugi vaseljenski sabor (Prvi konstantinopoljski sabor) - Konstantinopolj 381.

- revidiran Nikejski simbol vjere;

*Treći vaseljenski sabor - Efes 431.

- odbačeno nestorijanstvo, Djevica Marija proglašena Bogorodicom ili Majkom Božijom.

*Četvrti vaseljenski sabor - Helkedon 451. godine

- odbačeno Evtihijevo učenje o monofizitizmu, razgraničene dvije prirode Isusa Krista, usvojen Halkedonski simbol vjere;

*Peti vaseljenski sabor (Drugi konstantinopoljski sabor) - Konstantinopolj 553.

- osuđeni arijanstvo, netorijanstvo i monofizitizam kao jeresi;

*Šesti vaseljenski sabor (Treći konstantinopoljski sabor) - Konstantinopolj 680–681.godine

- odbačen monotelitizam;

*Sedmi vaseljenski sabor (Drugi nikejski sabor) - Nikeja 787 godine,

- vaspostavljeno Obožavanje ikona poslije okončanja prvog ikonoklazma;

*Osmih (ekumenskih) sabora ima dva:

Četvrti carigradski sabor (869.-870.)

– svrgava carigradskog patrijarha Focija. Ovaj sabor priznaje Katolička Crkva, a ne priznaje ga Pravoslavna Crkva.

Četvrti carigradski sabor, (879.-880.)

– vraća u službu Focija kao carigradskog patrijarha te osuđuje izmjene u Nicejsko-carigradskom vjerovanju. Osuda Filioque. Ovaj sabor Katolička Crkva ne priznaje, a priznaju ga Pravoslavne Crkve, premda ga se ne smatraju ekumenskim saborom.

*U nekim Pravoslavnim Crkvama među ekumenske sabore ubraja se i Deveti ekumenski sabor (Peti carigradski sabor) - od 1341. do 1351.

- prihvaćanje hezihazma prema nauku Gregorija Palame, te osuda prozapadnog filozofa Barlaama Kalabrijskog.

(Srna, foto: Foto: Ilustracija Guliver/Getty Images/Thinkstock)