Uprkos pooštravanju zakona, brojnim strategijama, smjernicama, protokolima i sličnom, gotovo svakodnevno javnost u Republici Srpskoj svjedoči brutalnom nasilju u porodici, posebno nad ženama.
Često zbog neefikasne, neadekvatne ili neažurne reakcije pojedinih karika u sistemu - od policije, preko tužilaštva do sudstva, oštre zakonom propisane mjere i kazne ostaju samo mrtvo slovo na papiru.
Kada se pogleda statistika o broju uhapšenih počinilaca nasilja u porodici, njihovom procesuiranju ka tužilaštvu ili sudu, kaznama, te broj izrečenih mjera udaljenja iz zajedničkog doma, približavanja žrtvi i slično, stiče se prilično jasan uvid zašto neprestano svjedočimo brutalnom nasilju koje ponekad za epilog ima i smrtni ishod.
Postotak uhapšenih, nakon prijave nasilja u porodici u Srpskoj, se kreće oko pet odsto. U trećini predmeta, koja uopšte dođu pred domaće sudove, izriču se uslovne presude, dok preko polovine budu samo novčane kazne.
Tako su brojke, koje bi trebalo da pokažu odlučnost sistema da toleranciju na nasilje svede na nulu, zapravo svedene na nivo statističke greške.
Prema podacima iz „Strategije suzbijanja nasilja u porodici od 2014 - 2019 godine“ u koju je Mondo imao uvid, Ministarstvo unutrašnjih poslova RS je u ovom šestogodišnjem periodu zaprimilo ukupno 6.713 prijava u vezi sa nasiljem u porodici, od čega 1.178 samo u 2019. godini. U čak oko polovine od tih slučajeva pokrenut je samo prekršajni postupak.
"U toku 2019. godine među učiniocima nasilja znatno je veći broj muškaraca i to 89 odsto. Učinioci nasilja u porodici najčešće su muškarci starosti između 31 i 50 godina. Nasilje u porodici se, i tokom 2019. godine, najčešće dešavalo u bračnoj zajednici," stoji u izvještaju.
Posljednji slučajevi nasilja nad ženama juče su šokirali domaću javnost. Podsjećamo, u Univerzitetsko - kliničkom centru RS u Banjaluci nakon 13 dana borbe za život, preminula je M.M. (33) koju je nevjenčani suprug 20. jula polio benzinom i zapalio u Mrčevcima kod Laktaša. Isti dan, u javnosti su se pojavile fotografije brutalno pretučene I.M. koju je nevjenčani suprug satima držao zatvorenu u jednom stanu u Prnjavoru i tukao. Lice joj je od udaraca, podliva i otečenosti, dovedeno do neprepoznatljivosti. Kako je saopšteno iz policije, osumnjičeni počinilac ovog djela P.M. je pušten na slobodu, a izrečena mu je mjera zabrane približavanja žrtvi.
Međutim, lani je uhapšeno tek oko tri odsto počinilaca, a prosjek hapšenja za posljednjih šest godina je oko šest odsto.
Nadalje, tek trećina od uhapšenih bude sprovedena nadležnom tužilaštvu, što znači da se ogromna većina, nakon eventualno prospavane noći u policiji, vraća u zajednički dom sa žrtvom. Konkretno prošle godine je bilo preko 1.200 počinilaca nasilja u porodici, a tužilaštvu je sprovedeno svega 13 osoba. U 45 slučajeva iz prošle godine utvrđeno je da počinilac posjeduje oružje, većinom ilegalno.
"Policija je u periodu od 2014-2019. godina od ukupno 6.817 učinilaca nasilja u porodici uhapsila njih 432 ili 6,3 odsto. U istom periodu, nadležnom tužilaštvu sprovedeno je njih 139. Tokom 2019. godine, od ukupno 1.223 učinilaca nasilja u porodici, uhapšeno je njih 39 ili 3,2 odsto. Nadležnom tužilaštvu sprovedeno je 13, a nadležnom sudu njih 26," stoji u spomenutom izvještaju.
U osnovnim sudovima u Srpskoj je u 2019. godini riješeno 270 predmeta nasilja u porodici, od čega je izrečeno 88 uslovnih kazni, a počinioci su u 117 slučajeva dobili samo novčanu kaznu.
Ono što posebno „zabrinjava“ nadležne organe u Republici Srpskoj, bar kada su u pitanju proklamovani stavovi iz strategije, je zanemariv broj hitnih mjera zaštite. Sudeći po konstantno malom broju izrečenih mjera, evidentno je da iz godine u godinu sve ostaje samo na „zabrinutosti“.
Konkretno, prošle godine izrečene su svega četiri mjere da se nasilnik udalji iz zajedničkog doma gdje živi sa žrtvom.
Osim ove, u zaštitne mjere se ubrajaju i zabrana približavanja žrtvi, zabrana uznemiravanja ili uhođenja, obavezan psihosocijalni tretman i obavezno liječenje od zavisnosti .
"U periodu 2014 - 2019, posebno je primjetan nedovoljan broj predloženih i sprovedenih hitnih mjera zaštite i zaštitnih mjera u odnosu na ukupan broj prijava nasilja u porodici. Na ukupno 6.713 prijave nasilja u porodici sprovedeno je 106 hitnih mjera zaštite, odnosno 376 zaštitnih mjera," stoji u izvještaju.
/Preuzimanje teksta, vijesti, fotografija i video snimaka dozvoljeno uz vidljivo navođenje izvora i linka ka Mondo portalu/
Pratite Mondo.ba na Facebooku, Instagramu i Twitteru. Aplikacija je dostupna za IOS i Android telefone.
