Iako se ime Nikole Tesle vezuje pre svega za dostignuća iz domena elektrotehnike, njegov nesvakidašnji opus sadrži i neke neočekivane komponente.
U drugoj deceniji 20. veka Tesla je, sa povremenim prekidima, radio na razvijanju više modela fontana.
U Galeriji nauke i tehnike SANU u sredu uveče otvorena je izložba "Teslina fontana – stvaranje prizora lepote", posvećena jednom od pronalazaka koji se značajno razlikuje od većine projekata kojima se genijalni naučnik bavio tokom života.
Autori izložbe, Bratislav Stojiljković, Mladen Vujović i Zoran Jovanović-Jus obuhvatili su najbitnije detalje iz arhivske građe o Teslinom radu na konstruisanju potpuno novog tipa fontane, kao i o njegovoj saradnji sa Luisom Tifanijem, njujorškim umetnikom, tvorcem posebne tehnike izrade vitraža.
Šira javnost do danas nije imala predstavu da je Tesla u jednom periodu bio strastveno posvećen projektovanju fontana. U njegovom muzeju u Beogradu sačuvana je obimna dokumentacija, koja sadrži skice i crteže, proračune protoka fluida i konstrukcije motora koji bi trebalo da pokreće fontanu.
Fontana bi, kako je sam Tesla pisao, trebalo da donosi "novu lepotu u fascinantnom prizoru velike mase vode u pokretu, pri čemu se stiče utisak velike snage". Njegova fontana omogućila bi, kao je istakao, "stvaranje lepih i upadljivih prizora korišćenjem osvetljenja i određenog broja kaskada", a sve to uz relativno mali utrošak energije.
Nažalost, Teslina saradnja sa Tifanijem na izradi fontana završena je bez realizacije zamišljenih projekata i očekivanog komercijalnog uspeha.
Jedina fontana koja se u potpunosti zasniva na originalnim Teslinim zamislima i nacrtima, izrađena je, prema patentu koji je veliki naučnik prijavio 28. oktobra 1913, u Beogradu 2006 godine.
Posle gotovo čitavog veka od prvih Teslinih zamisli, u jubilarnoj 150. godini od rođenja genija iz Smiljana, na uglu Krunske i Prote Mateje, svečano je puštena u rad fontana koju pokreće specijalna, Teslina pumpa.
(MONDO)