Šta je borbeni dron "Evropa", koji je predstavila njemačka kompanija? Letjelica koja bi mogla da promijeni ratovanje

Kompanija je predstavila model pune veličine, nazvan "CA-1 Evropa", sa karakterističnim V-repom u svojim objektima u blizini Minhena.

Kompanija je predstavila model pune veličine, nazvan "CA-1 Evropa", sa karakterističnim V-repom u svojim objektima u blizini Minhena. Planira da izvrši svoj prvi probni let 2027. godine, a dron bi mogao biti spreman za vojnu upotrebu u naredne četiri godine.

Trka sa velikim igračima

Helsing je najnovija tehnološka kompanija koja pokušava da se učvrsti među glavnim proizvođačima oružja u konkurenciji sa velikim odbrambenim kompanijama. Ovo odražava rastuću ulogu vještačke inteligencije na bojnom polju i rastuću potrebu za brzinom i obimom.

"CA-1 Evropa" spada u kategoriju bespilotnih borbenih letjelica koje su jeftinije i zamjenljivije od lovačkih aviona, a vazduhoplovne snage sve više računaju na njih.

Najveći evropski startap u oblasti odbrane

"Vještačka inteligencija mijenja sve u mnogim oblastima života, uključujući i odbranu. A ono što ona u osnovi omogućava jeste autonomija", rekao je za Rojters suosnivač Gundbert Šerf.

Kompanija kaže da će dron kojim upravlja vještačka inteligencija moći da djeluje samostalno, u grupama sa drugim dronovima ili pod komandom borbenih aviona u takozvanoj formaciji "krilni čovjek".

Prošle godine, američko ratno vazduhoplovstvo je izabralo startap proizvođača dronova Anduril i Reaper, General Atomics, da razvije prvu flotu "Kolaborativnih borbenih aviona" (CCA), sposobnih za misije kao što su ometanje ili obmanjivanje protivnika. U junu je Airbus predstavio sopstveni koncept drona dizajniran da prati borbene avione kao što je Eurofighter Typhoon.

Helsing je najavio investicije od stotina miliona evra u saradnji sa neimenovanim evropskim kompanijama. Nisu željeli da otkriju koje oružje bi dron mogao da nosi ili koliko bi koštao, osim što su rekli da bi to bio "djelić" cijene konvencionalnog borbenog aviona.

Pomoć iz iskustva iz vazduhoplovne industrije

Dizajn je predstavljen u hangarima kompanije Grob, proizvođača lakih aviona koga je Helsing kupio u junu. Grob proizvodi lake vojne trenažne avione sa propelerima koje koristi oko 14 zemalja, a veličine su uporedive sa trenutnim konceptima "krilnih ljudi" i teže između tri i pet tona.

Iako startapovi ističu prednosti poput agilnosti u odnosu na tradicionalne proizvođače, postoje sumnje da li mogu dovoljno brzo i jeftino da savladaju složene procese proizvodnje aviona, a zatim da ih plasiraju na tržište u velikim serijama.

"Jedan od načina bio je da se kupi proizvođač sa iskustvom i možda inovativnim pristupom. Ali i dalje postoji veliki skok od onoga što Grob radi do potpuno razvijenog CCA sistema", rekao je Daglas Bari, viši saradnik za vojno-vazduhoplovnu industriju u IISS-u.

Brzi razvoj nakon invazije na Ukrajinu

Helsing je osnovan 2021. godine, uz podršku osnivača Spotify-a, Danijela Eka. U početku su razvijali softver zasnovan na vještačkoj inteligenciji za odbrambenu industriju, ali su prešli na razvoj dronova nakon ruske invazije na Ukrajinu.

Od tada su prikupili više od milijardu dolara od investitora, uključujući i Saab, što ih čini najvećim evropskim startapom u oblasti odbrane sa procjenjenom vrijednošću od 12 milijardi dolara, prema podacima Dealroom-a. Po kursu od 26. septembra 2025. godine, to iznosi oko 857 miliona evra prikupljenih investicija i približno 10,3 milijarde evra procijenjene vrijednosti.

Isporuke Ukrajini

Analitičari upozoravaju da kompanija još uvijek nije pokazala značajne rezultate na terenu. Do sada su isporučili 2.000 dronova HF-1 Ukrajini od ukupno 4.000 naručenih, od kojih su neki napravljeni od lokalnih komponenti.

U februaru je Helsing objavio da je započeo proizvodnju 6.000 sopstvenih borbenih dronova HX-2 za Ukrajinu. Na pitanje koliko ih je već isporučeno, Šerf je odgovorio da se HX-2 još uvek testira i da će biti predstavljen "u veoma bliskoj budućnosti".

(EUpravo zato/Index)