Od 1. januara 2026. Hrvatska će po prvi put nakon osamostaljenja potpuno kontrolisati svoj vazdušni prostor, zahvaljujući uvođenju višenamjenskih borbenih aviona Rafale i završetku obuke pilota i tehničkog osoblja.
Hrvatska će od 1. januara 2026. godine po prvi put nakon osamostaljenja preuzeti potpunu i autonomnu kontrolu nad sopstvenim vazdušnim prostorom.
Ovu odluku zvanično je potvrdilo Ministarstvo odbrane Hrvatske, naglašavajući da je riječ o važnom strateškom iskoraku u jačanju nacionalne vojne samostalnosti i operativnih sposobnosti.
Do sada Hrvatska nije imala punu kontrolu nad svojim vazdušnim prostorom. Nadzor i zaštitu obavljale su susjedne zemlje u okviru NATO aranžmana, pri čemu su italijanski lovci Eurofighter Typhoon i mađarski avioni Gripen izvršavali zadatke vazdušnog patroliranja i presretanja.
Takav model bio je prelazno rješenje, uslovljeno dugogodišnjim nedostatkom savremenih borbenih aviona u sastavu hrvatskog ratnog vazduhoplovstva.
Promjena nastupa sa uvođenjem višenamjenskih borbenih aviona Rafal, koje će Hrvatska koristiti za sprovođenje misije zaštite vazdušnog prostora, poznate kao air policing. Ova misija biće realizovana u okviru integrisanog NATO sistema protivvazdušne i protivraketne odbrane, ali sa nacionalnim snagama kao nosiocima zadatka.
Hrvatska je odluku o nabavci 12 francuskih borbenih aviona Rafal donela 2021. godine, čime je započela najznačajnija modernizacija ratnog vazduhoplovstva u njenoj istoriji.
Proces isporuke završen je u aprilu ove godine, kada je posljednji avion stigao u Zagreb. Time su stvoreni tehnički i materijalni uslovi za potpunu transformaciju vazdušnih snaga.
Ključni naredni korak predstavlja završetak obuke hrvatskih pilota i tehničkog osoblja. Nakon što Rafali dostignu punu operativnu spremnost, planirano je da upravo oni preuzmu sve zadatke nadzora, kontrole i zaštite hrvatskog vazdušnog prostora.
Prema procjenama Ministarstva odbrane, taj proces će biti završen do kraja 2025., čime se otvara put za samostalno izvršavanje misije od početka 2026. godine.
Prelazak sa oslanjanja na savezničke snage na nacionalnu kontrolu ne predstavlja samo tehničku promjenu, već i politički i vojni signal.
Hrvatska time demonstrira viši nivo vojne zrelosti, jača svoju poziciju unutar NATO-a i smanjuje zavisnost od susjednih država u jednoj od najosetljivijih oblasti državnog suvereniteta.
Istovremeno, ovakav potez uklapa se u širi trend unutar Alijanse, gde se od članica očekuje da preuzmu veći dio odgovornosti za sopstvenu bezbjednost.
Za Hrvatsku, Rafali nisu samo novo oružje, već ključni alat za povratak pune kontrole nad sopstvenim nebom, što od 2026. godine postaje realnost.
