Na listi 10 najozloglašenijih svjetskih terorista su, osim lidera Al Kaide, i odgovorni za napade u Alžiru, Keniji, Siriji...
10. Doku Umarov
Čečen Doku Umarov, lider islamističkih pobunjenika, predvodi grupu "Kavkaski emirat", pokušavajući da uvede islamsku vladavinu u najveći dio južne Rusije. Na američkoj listi terorista je od 2010, a neprijateljima - osim Rusije - smatra SAD, Izrael, Veliku Britaniju.
Američke vlasti još istražuju da li su s tom grupom bili povezani bostonski bombaši, braća koja su izvela napad na maratonu u aprilu. Ruske instuitucije i civili njihova su glavna meta, a u januaru 2011. izveli su napad na moskovskom aerodromu Demodedovo, ubivši 36 ljudi, kao i samoubilačke napade na moskovskoj metro stanici 2010, kad je ubijeno 40 ljudi.
Umarov je rođen na jugu Čečenije 1964. godine, a u borbi protiv Rusije je još od 1994, kad je tadašnji predsjednik Boris Jeljcin poslao trupe u čečenski region. Američka nagrada za informaciju o Umarovu - pet miliona dolara.
On bi najvjerovatnije bio prvi na nekoj ruskoj listi najzloglašenijih terorista, ali ga je Si-En-En (CNN) svrstao tek na deseto mjesto.
9. Abubakar Šekau
Šekau sa svojom grupom "Boko haram" djeluje u zapadnoj Africi, a napadaju crkve i druge hrišćanske mete, policiju i umjerene muslimane u Nigeriji. Samo prošlog mjeseca pripadnici grupe "Boko haram" upali su na koledž i na spavanju pobili 40 studenata.
Oni su tokom 2010. godine upozorili da su im meta zapadni interesi i za početak 2011, izveli prvi samoubilački bombaški napad, na kancelariju UN u Abudži, pri čemu su ubili 23 ljudi. Iako nisu povezani sa Al Kaidom, Šekau je javno izrazio simpatije prema njihovim ciljevima. Na američkoj listi terorista je od juna 2012. godine i Amerikanci ga smatraju prvim vođom organizacije, ali je ipak nejasno koliku kontrolu on ima nad svojim borcima.
Bilo je i izvještaja da je ubijen u napadu bezbjednosnih snaga u avgustu, ali nekoliko nedelja kasnije pojavio se video zapis koji je potvrdio da je još uvijek živ. Boko Haram, inače, znači: "Zapadnjačko obrazovanje je zabranjeno". Nagrada za informaciju o Šekau - sedam miliona dolara.
8. Siradžudin Hakani - Siraj
Svoje aktivnosti sa Bliskog istoka "preselio" je u granični region Avganistana i Pakistana, u kojem se za poziciju "gura" nekoliko grupa - čekajući da američke trupe napuste Avganistan. Hakanijeva mreža odgovorna je za seriju najsmrtonosnijih napada u Kabulu posljednjih godina - Serena hotel 2008. godine, šest mrtvih, Interkontinental u junu 2011, 12 mrtvih. Američki zvaničnici tvrde da je grupa odgovorna i za smrt više od 1.000 američkih vojnika u Avganistanu.
Hakani je sin osnivača grupe i ima četrdesetak godina. Zovu ga i Siraj. "Siraj je brutalni kriminalac i ubica", opisao ga je jednom prilikom jedan od američkih komandanata u Avganistanu. Hakanijeva mreža blisko je povezana i sa Al Kaidom i sa talibanima, a takođe se vjeruje da angažuju čečenske i turske džihadiste. Nagrada za informaciju o Hakaniju - pet miliona dolara.
7. Abu Bakr al Bagdadi - Dr Ibrahim
Bagdadi, poznat i kao doktor Ibrahim, sedmi je na listi i on je vođa "Islamske države Irak i Sirija", a zapadne službe priželjkuju produbljenje njegovog sukoba sa Al Džulanijem - jer smatraju da bi njihova bliža saradnja bila "scenario za noćnu moru". Mada, na terenu dvije grupe zasad sarađuju, boreći se protiv režima u Siriji.
U Iraku, grupa Al Bagdadija je preuzela odgovornost za seriju napada automobilima bombama 30. septembra, sa crnim bilansom od 50 mrtvih. Prema podacima UN, mjesečni broj civilnih žrtava u Iraku najviši je od 2008. godine.
Rođen u Samari, Al Bagdadi ima četrdesetak godina, najavljivao je osvetu za smrt Bin Ladena, a analitičari ocjenjuju da njegova grupa danas predstavlja veću prijetnju nego ikad, od ulaska SAD u Irak. Za informaciju koja bi dovela do njegovog lociranja nude 10 miliona dolara.
6. Abu Muhamed al Džulani
On je vođa Al nusra fronta, najopasnije pobunjeničke frakcije u Siriji. Grupa je formirana januara 2012, ima oko 10.000 boraca, od kojih su se mnogi ranije borili u Iraku. Njihov "specijalitet" su samoubilački bombaški napadi improvizovanim bombama.
Al Džulani se lično zavjetovao na vernost grupe Al Kaidi u aprilu, pa je dospio na američku listu, iako još nisu zabilježeni napadi Fronta na zapadnjačke mete. Endrju Parker, šef britanske obavještajne službe MI5 smatra da će se to promijeniti jer, kako kaže, "i Al nusra i druge sunitske grupe koje su povezane sa Al Kaidom imaju aspiraciju da napadaju zapadne zemlje".
O samom Al Džulaniju veoma se malo zna, čak je neizvjesno i koje je nacionalnosti, ali se vjeruje da se borio u Iraku. Izvori kažu da je na svim sastancima grupe njegovo lice uvijek pokriveno, čak i kad se sastaje sa ostalim vođama.
5. Moktar Belmoktar
Alžirac Moktar Belmoktar peti je na listi najtraženijih. Njegova baza je nepregledna pustinja Sahel, koja se proteže od Sahare do regiona Sudana. Prije godinu dana, on se vjerovatno ne bi ni našao na listi najtraženijih, ali je u međuvremenu osnovao elitnu jedinicu ilustrativnog naziva - "Oni koji se potpisuju krvlju".
Jedna od prvih njihovih akcija bio je napad na gasno postrojenje na jugu Alžira, u kojem je tokom trodnevne opsade poginulo 40 stranih radnika. U maju, izveli su napad na vojnu akademiju i francuski rudnik uranijuma u Nigeru, iako je radijus njihovog kretanja donekle ograničen poslije francuske intervencije u Maliju u januaru. Belmoktar je kombinacija džihadiste i običnog krijumčara i otmičara.
Poznat je i kao "Gospodin Malboro", pošto je čuven kao švercer cigareta. Vjeruje se i da je "zgrnuo" milione dolara otkupninama za zapadnjake otete u Maliju. Rođen 1972, Belmoktar je odrastao u siromaštvu na jugu Alžira. Putovao je u Avganistan 1991, kao tinejdžer, da bi se borio protiv tada komunističke vlade, a u Alžir se vratio kao prekaljeni ratnik sa nadimkom "Jednooki", zbog posljedica povrede u ratu.
Amerikanci za njega nude nagradu od pet miliona dolara.
4. Muhtar Abu Zubejr - Godan
Na četvrtom mjestu je Muhtar Abu Zubejr, lider somalijske grupe El šabab, koja je tradicionalno usmjerena na uvođenje vladavine islama u Somaliju, pa je privukla brojne Somalijce iz rasejanja, iz SAD i Evrope. Pod njegovim vođstvom, međutim, grupa se preorijentisala na napade izvan granica Somalije - na države istočne Afrike koje podržavaju vlast u Somaliji, posebno na Ugandu i Keniju, kao i borbu protiv zapadnih interesa na istoku Afrike.
Najpoznatiji teroristički napad ove grupe odigrao se u septembru u tržnom centru u Najrobiju, mada nije riječ ni o najvećem niti o najsmrtonosnijem napadu El šababa.
U glavnom gradu Ugande, Kampali, izveli su teroristički napad u kojem je ubijeno 70 ljudi, a analitičari ocjenjuju da je cilj opsade tržnog centra Vestgejt u Najrobiju, u kojoj je crni bilans bio 67, da uspostavi bliže veze El šababa sa Al kaidom. U presretnutoj poruci poslije napada, Abu Zubejr ističe da je napad organizovan "samo deset dana poslije godišnjice blagoslovenih operacija 11. septembra". Ovaj "šeik" je iz istočnog dijela Somalije, vjeruje se da ima 36 godina, a rijetke fotografije pokazuju da je veoma mršav. Javnosti voli da se obraća audio porukama, a bivši premijer Somalije opisao ga je jednom prilikom kao "najpametnijeg od svih lidera El šababa".
Amerikanci za informaciju o njemu nude nagradu od sedam miliona dolara.
3. Ibrahim al Asiri
Na trećem mjestu je mladi operativac Al Kaide, 31-godišnji Saudijac Ibrahim al Asiri, glavni čovjek te organizacije za eksplozive i bombe, kojeg američki agenti zovu "zli genije za minijaturne bombe".
Vjeruje se da je baš on napravio "bombu za donji veš" kojom je zamalo oboren američki avion iznad Detroita, na Božić 2009, kao i printer-bombu, koja je u upakovanom štampaču poslata iz Sane u Jemenu za SAD, ali je zahvaljujući "krtici" u redovima Al kaide presretnuta na putu za konačnu destinaciju. Ta bomba bila je tako dobro sakrivena da, uprkos dojavi, britanska policija nije mogla da je pronađe kad je otpakovala štampač.
Njegov zaštitni znak je eksploziv pentaeritritol-tetranitrat (PETN) - bijeli prah bez mirisa i metala, koji većina rendgena ne može da otkrije.
2. Nasir al Vuhajši
"Vicešampion" na listi terorista je "zamjenik generalnog direktora" Al Kaide, Nasir al Vuhajši. Po obavještajnim izvorima, Nasir ima tek 36 godina, ali "veoma uspješnu" profesionalnu biografiju.
Svojevremeno lični sekretar Bin Ladena u Avganistanu, vratio se u rodni Jemen i završio iza rešetaka - ali ne zadugo: zajedno sa još nekoliko boraca Al Kaide iskopao je svoj put iz zatvora 2006. Učestvovao je u organizovanju Al Kaide u Jemenu, isplanirao i sproveo prve napade na snage bezbjednosti i strane turiste. Takođe, predvodio je ambiciozan napad na američku ambasadu u toj zemlji.
Danas je "emir" jemenske "podružnice" te terorističke organizacije, koji smatraju najopasnijim i najaktivnijim ogrankom Al kaide trenutno u svijetu, a njega "brojem dva" u cijeloj terorističkoj organizaciji - pa nije ni čudo što jemenske i američke snage već prilično dugo (i bezuspješno) pokušavaju da ga "smaknu".
1. Ajman al Zavahri
Prvo mjesto zauzima lider Al Kaide, koji je poslije likvidacije Osame bin Ladena premjestio težište akcija te organizacije iz graničnog područja Avganistana i Pakistana na Arabijsko poluostrvo i zemlje Magreba.
Kako navodi CNN, Al Zavahri se - svjestan da su šanse da se organizuje "novi 11. septembar" minimalne - okrenuo manje ambicioznim i jeftinijim, mada takođe veoma brutalnim napadima na "mekše" mete, pa se fokusirao na uzimanje taoca, kako je preporučio u jednoj audio poruci, "građane država koje učestvuju u invaziji na muslimanske zemlje".
Egipatski doktor, koji ima 62 godine, nije harizmatičan kao njegov prethodnik, Osama, a analitičari kažu da je Al kaidu organizovao kao multinacionalnu kompaniju čiji je generalni direktor.
Kako ocjenjuje list "Ekonomist", Al Zavahri to uspješno radi, pošto je "franšiza" Al kaide zaživela na mnogo većoj teritoriji nego u Osamino vrijeme i u svakom trenutku može da aktivira značajno veći broj terorista nego što je to bilo u vrijeme osnivanja organizacije, prije 25 godina.
Američka vlada za "glavu" Al Zavahrija nudi 25 miliona dolara.
(MONDO/Tanjug)