Vozači za kazne duguju skoro 150 miliona KM

Prema podacima Agencije za identifikacione dokumente, evidenciju i razmjenu podataka BiH (IDDEEA) dug vozača u Republici Srpskoj iznosi 40.119.494 KM, a u Federaciji BiH i Brčko distriktu čak 108.316.154 KM.

– Na listi dužnika nalazi se 206.758 građana – kaže za “Novosti” stručni saradnik u IDDEEA Branimir Gojković.

Vjeruje se da je sam dug, kao i broj dužnika daleko veći, jer se evidencija vodi tek od 1. januara 2007. godine. Po svemu sudeći ni najveći dio postojećeg duga nikada neće biti naplaćen, jer su građani godinama obilato iskorišćavali rupe u zakonu i sporost administracije.

Opšte je poznato da registracija vozila ili produženje vozačke dozvole nije moguće dok se ne plati kazna, zbog čega su mnogi prepisivali vozila na druga lica. Vozačke dozvole nisu ni produžavali, ne mareći za kazne, jer je prinudna naplata koju MUP prosljeđuje Poreskoj upravi, nemoguća ukoliko građani ne posjeduju imovinu ili redovna primanja, dok kazne nakon pet godina zastarjevaju, pišu "Večernje novosti".

U IDDEEA navode da je apsolutni rekorder po iznosu neplaćenih kazni u BiH vozač iz sarajevske opštine Centar, koji državi duguje nevjerovatnih 43.072 marke. U Srpskoj se izdvajaju tri dužnika. Prvi je nastanjen u opštini Han Pijesak i za saobraćajne prekršaje duguje 28.975 KM, a slijede ga vozači iz Modriče i Novog Grada koji nisu platili kazne u iznosu od 26.508, odnosno 26.100 KM.

Nepostojanje efikasnog mehanizma naplate kazni natjeralo je poslanike u RS da izglasaju novi Zakon o prekršajima, kojim je predviđeno da se neplaćene kazne mogu zamijeniti za kaznu zatvora do 90 dana i to po principu, 100 KM za dan zatvora. Milija Radović, direktor Agencije za bezbjednost saobraćaja RS, kaže da je to bio korak napred, ali smatra da to neće riješiti problem naplate kazni.

– Zakon se ne može primjeniti retroaktivno i niko zbog toga još nije otišao u zatvor. Treba da protekne tri godine da bi se sproveo postupak prinudne naplate i tek kad to ne uspije, onda se novčana kazna mijenja za zatvor – rekao je Radović za Novosti.

On kaže da je najbolje rješenje da se vozaču na licu mjesta oduzme vozilo.

– Takve mjere se koriste u zapadnim zemljama i pojedinim kantonima u FBiH, ali ne i u RS. Sudovi potom donose rješenja da se ta vozila prodaju ili unište, bez obzira na to da li je to vozilo vlasništvo onoga koji je počinio prekršaj, ili je vlasnik neko drugi. To postaje rizik vlasnika, koji štetu onda može da potražuje od vozača – ističe Radović, dodajući da sam iznos neplaćenih prekrašaja dovoljno govori o saobraćajnoj kulturi u BiH.

– Najviše novca duguje se za prekršaje: prekoračenje brzine, nevezivanje pojasa, vožnja neregistrovanog vozila, vožnja bez upaljenih kratkih svjetala, nepropisno parkiranje i vožnja bez važeće vozačke dozvole – kaže Gojković.

Prema podacima IDDEEA, u 2017. godini do 13. septembra za počinjene saobraćajne prekršaje u BiH naplaćeno je 13.589.922 KM.

– Naplativost je 37,83 odsto od ukupnog broja izrečenih kazni. U 2016. godini naplaćeno je 28.162.588 KM, a naplativost je iznosila 48,71 odsto – rekao je Branimir Gojković za "Novosti".