Kolaps njemačke vlade, koji je uslijedio samo nekoliko sati nakon što je američki predsjednik Donald Tramp izabran po drugi put na predsjedničkim izborima, izazvao je šok i nevjericu širom Evrope. Ali šta to znači za ostatak EU?
Nakon raspada njemačke vladine koalicije u srijedu, kancelar Olaf Šolc rekao je da će održati glasanje o povjerenju u januaru, što bi moglo da otvori put za nove izbore već u martu. Opoziciona stranka CDU, međutim, zahtijeva da Šolc održi glasanje već sljedeće nedjelje, što bi moglo da dovede do novih izbora krajem januara.
Koalicija se raspala zbog nepopravljivih razlika u pogledu budžeta za 2025. godinu, iako su njihove posljednje tri godine na funkciji bile uzdrmane stalnim međupartijskim sukobima. Razlike između političkih stranaka su takođe uvećane nizom kriza koje su jedna za drugom pogađale Evropu i Njemačku.
Kada je koalicija "Semafor" izabrana 2021. godine, Kovid je tek počeo. Rusija još nije započela svoju invaziju na Ukrajinu u punom obimu, a gasovod Severni tok 2 je uskoro trebalo da bude zatvoren, što je dovelo do povećanja cijena i troškova energije.
Socijaldemokrate (SPD), Zeleni i liberali (FDP) su se više puta sukobljavali, izazivajući velike medijske kritike u Njemačkoj.
Njemačka vlada je sada zaglibila u potpuni haos pošto je američki predsjednik Tramp izabran za drugi mandat, razvoj događaja koji će vjerovatno pokazati da Evropa treba da pojača svoju bezbjednost i odbranu dok SAD slijede politiku okrenutu ka unutra.
Da li je bilo samo pitanje vremena?
Stručnjakinja za politiku EU dr Tu Ngujen kaže za Euronews da je raspad morao da se desi.
"Na domaćem planu, raspad koalicije je bio neizbježan. Znaci su bili tu i prethodnih dana, a razlike i sukobi između tri koaliciona partnera su jednostavno bili preveliki da bi se prevazišli", smatra Ngujen i dodaje da je tajming nesrećan s obzirom da EU i Njemačkoj treba snažno vođstvo.
Ali dr Ngujen se nada da će situacija biti privremena i da će se ublažiti čim druga vlada dođe na vlast, iako kaže da EU treba da obezbijedi "zajednički evropski odgovor na izbore u SAD".
Jedna od najvećih zabrinutosti koju ima je da bi lideri kao što su Viktor Orban i Đorđa Meloni mogli da "guraju viziju Evropske unije koja je možda više proruska, ili manje zelena, ili čak po pitanju migracija jer će se osjećati osnaženo rezultatima američkih izbora".
To bi moglo doprinijeti da se Evropa još više podijeli.
"Bez funkcionalne vlade u Njemačkoj i sa veoma oslabljenim francuskim predsjednikom i francuskom vladom, jednostavno nedostaje liderstvo", kaže ona.
(EUpravo zato/euronews.com)
