Od 12. oktobra 2025. godine počinje primjena novog sistema upravljanja granicama Evropske unije – Entry/Exit System (EES), koji će zamijeniti dosadašnje pečatiranje pasoša na spoljnim granicama Šengenskog prostora.
Novi sistem donosi promjene i za građane Bosne i Hercegovine koji u EU putuju bez vize.
Šta je EES i kako funkcioniše
EES je digitalni sistem koji automatski bilježi svaki ulazak i izlazak državljana zemalja koje nisu članice EU ni Šengena. Sistem prikuplja osnovne podatke iz pasoša – ime, prezime, broj dokumenta, državljanstvo, datum i mjesto prelaska granice – kao i biometrijske podatke, odnosno fotografiju lica i otiske prstiju (za putnike starije od 12 godina).
Ovi podaci biće pohranjeni u zajedničku evropsku bazu i koristiće se pri svakom narednom prelasku granice, tako da više neće biti ručnog pečatiranja pasoša.
Prelazak na EES obavljaće se postepeno – od 12. oktobra 2025. do 9. aprila 2026. godine. Nakon toga, svi putnici iz zemalja van Šengena, uključujući BiH, moraće da prođu kroz digitalnu proceduru evidentiranja.
Važno je napomenuti da EES ne uvodi vize za građane BiH – bezvizni režim ostaje na snazi. Ipak, putnici će morati da daju biometrijske podatke prilikom ulaska u EU.
Kako će novi sistem uticati na građane BiH
Jedna od prednosti novog sistema je veća sigurnost i kontrola granica: EES će omogućiti praćenje prekoračenja boravka i sprječavanje zloupotreba putnih dokumenata.
Efikasniji sistem na duži rok - Nakon što se sistem stabilizuje, prelazak granice biće brži, jer će se podaci automatski provjeravati.
Mogući problemi u prvoj fazi
U prvim mjesecima očekuju se duža čekanja na granicama, dok se svi putnici i granične službe ne prilagode novom sistemu. Službenici će i dalje imati pravo da ispitaju svrhu putovanja, sredstva i plan boravka.
Svi putnici stariji od 12 godina moraće da daju otiske prstiju i fotografiju lica.
Evidencija o svakom prelasku granice čuvaće se tri godine, a lični podaci tri godine i jedan dan od posljednjeg izlaska iz Šengena.
Savjeti za putnike iz BiH
Provjerite pasoš – mora biti važeći i tehnički ispravan za prelazak u EU.
Pripremite se za biometriju – prilikom prvog ulaska u EU nakon uvođenja sistema, biće potrebno dati otiske prstiju i fotografiju lica.
Nosite dokaze o putovanju – karte, rezervacije i povratne aranžmane, jer graničari i dalje mogu tražiti dodatna objašnjenja.
Informišite se unaprijed – putem zvaničnog evropskog portala Travel to Europe moguće je registrovati neke podatke prije dolaska na granicu.
Planirajte dodatno vrijeme za prelazak – naročito u početku, na prelazima sa Hrvatskom i drugim državama EU.
Pratite obavještenja domaćih i evropskih institucija – moguće su izmjene i tehnička prilagođavanja tokom prelaznog perioda.
