Preko zemalja jugoistočne Evrope, među kojima je i BiH, godišnje se preveze heroina u vrijednosti oko 20 milijardi dolara, navedeno je u svjetskom izvještaju o drogama 2019. Kancelarije UN za drogu i kriminal (UNODC).
"Balkanska i sjeverna ruta su glavni koridori za trgovinu heroinom koji povezuju Avganistan s ogromnim tržištem Rusije i zapadne Evrope. Balkanska ruta ide preko Irana, Turske, Grčke i Bugarske, preko jugoistočne Evrope do zapadne Evrope sa godišnjom tržišnom vrijednošću od oko 20 milijardi dolara", navodi se u ovom izvještaju.
Navedeno je i da je BiH jedna od zemalja u kojoj je najčešće zapljenjivan ekstazi, te da je u njoj zaplijenjeno manje od tone ove droge.
UNODC procjenjuje da globalno oko 35 miliona ljudi pati od poremećaja uzrokovanih upotrebom droga i njima je potrebna usluga liječenja. U Izvještaju se takođe procjenjuje da broj opioidnih korisnika dostiže 53 miliona, što je 56 odsto više u odnosu na prethodne procjene, prenose "Nezavisne novine".
Najrasprostranjenija droga na globalnom nivou i dalje je kanabis, a procjenjuje se da ga je 188 miliona ljudi koristilo u 2016. godini.
I prema riječima stručnjaka, BiH je u međunarodnom prometu narkotika ostala i dalje uglavnom tranzitna zemlja preko koje se odvija krijumčarenje opojnih droga ka većim potrošačkim centrima zapadnih zemalja.
"Pored ograničenosti narkotičkog tržišta u BiH, razlozi za prebacivanje opojnih droga dalje prema zapadu leže u dobiti koja je daleko veća pri preprodaji u zemljama Evropske unije", naveli su u Ministarstvu bezbjednosti BiH iznoseći podatke iz Državne strategije za suzbijanje zloupotrebe opojnih droga.
U BiH je, ističu u Ministarstvu, posljednjih godina povećana količina privremeno oduzete genetski modifikovane marihuana, tzv. skanka, pa je povećano i njeno krijumčarenje preko granica BiH. Naglasili su da organizovane kriminalne grupe međusobno sarađuju na području BiH, ali i izvan granica BiH, posebno s kriminalnim grupama koje djeluju na području zemalja nastalih raspadom bivše Jugoslavije.
"Proizvodi od kanabisa, heroin i sintetičke droge su i dalje najčešće opojne droge u BiH, u smislu njihovog krijumčarenja i njihove upotrebe.
Marihuana je pogodna za proizvodnju i na području Bosne i Hercegovine, a plantaže marihuane i umjetne laboratorije za proizvodnju marihuane su pronađeni u različitim krajevima BiH", navode u Ministarstvu.
Balkanska veza: Aplikacija za brzu dostavu droge?!
Naveli su da, kada su u pitanju sintetičke opojne droge ekstazi i amfetamin spid, uglavnom dolaze iz Holandije u zemlje istočne Evrope, a jedan manji dio, zavisno od potreba tržišta, završava i u BiH.
"Sintetičke droge se često koriste kao sredstvo plaćanja drugih vrsta opojnih droga i iz tog razloga dolaze na područje Balkana, gdje se vrši zamjena za druge vrste opojnih droga koje se vraćaju u EU", pojasnili su u Ministarstvu.
Jelena Niškanović, psiholog u Institutu za javno zdravstvo RS, istakla je nedavno da je prema procjenama Еvrоpskоg cеntrа zа prаćеnjе drоgа i zаvisnоsti о drоgаmа (EMCDDA) višе оd 92 miliоnа оdrаslih ljudi tоkоm živоtа prоbаlо nеku drоgu.
"Iskustvо upоtrеbе drоgа је učеstаliје mеđu muškаrcimа i оsоbаmа mlаđе živоtnе dоbi. Prоcјеnjuје sе dа је 18,9 miliоnа оsоbа оd 15 dо 34 gоdinе stаrоsti kоristilо drоgе tоkоm prоtеklih 12 mјеsеci, duplо višе оsоbа muškоg nеgо žеnskоg pоlа", istakla je Niškanovićeva.
Dodala je da epidеmiоlоškе studiје ukаzuјu dа је rеlаtivnо lаkа dоstupnоst kаnаbisа, zајеdnо s prоcјеnоm niskоg rizikа i štеtnоsti, učinilа nаvеdеnu drоgu, pоrеd duvаnа i аlkоhоlа, nајčеšćе kоrištеnоm psihоаktivnоm supstаncоm. "Prоcјеnjuје sе dа је 87,6 miliоnа оsоbа u Еvrоpi (stаrоsti оd 15 dо 64 gоdinе) bаr јеdnоm u živоtu prоbаlо kаnаbis", upozorila je Niškanovićeva.
MUP RS otkrio je u prvih pet mjeseci ove godine 406 slučajeva zloupotrebe droge i zaplijenjeno je više od 340 kilograma narkotika.
