Holandija popustila, Srbiji kandidatura?

Šefovi diplomatije država Evropske unije odlučivaće u ponedjeljak, na sastanku Savjeta za opšte poslove u Luksemburgu, o proslijeđivanju aplikacije Srbije za članstvo u Uniji na razmatranje Evropskoj komisiji, što podržavaju sve članice EU, osim Holandije koja je pokazala određene rezerve.

Kako se u Briselu nezvanično saznaje, kompromis sa Holandijom je postignut, i njega je juče potvrdilo i belgijsko predsjedništvo EU čiji je predstavnik novinarima rekao da očekuje da u ponedjeljak bude donijeta pozitivna odluka o Srbiji.

"Zašto da još čekamo s proslijeđivanjem kandidature, već smo dugo čekali. Srbija se poslednjih mjeseci pozitivno ponaša u odnosu na kosovski problem, ona je prihvatila dijalog što je veliki korak koji želimo da podržimo", naveo je belgijski zvaničnik.

Da Holandija neće biti problem tvrdi i predsjednik Liberalno-demokratske partije (LDP) Čedomir Jovanović. On je izjavio danas da je razgovoru sa funkcionerima vodeće stranke u novoj holandskoj vladi Narodne partije za slobodu i demokratiju (VVD), dobio uvjeravanje da Holandija neće blokirati proslijeđivanje kandidature Srbije za članstvo u Evropskoj uniji (EU).

Da bi kandidatura Srbije konačno trebalo da bude proslijeđena na analizu Evropskoj komisiji, koja treba da Savjetu EU da mišljenje o tome treba li započeti pregovore sa Beogradom o članstvu, prvi put je javno rečeno na neformalnom sastanku šefova diplomatije EU u Briselu 10. septembra.

Veliki broj ministara jasno je tada ocijenio da- nakon što je Srbija usaglašavanjem rezolucije o mišljenju Međunarodnog suda pravde o legalnosti jednostrano proglašene nezavisnosti Kosova i Metohije sa EU- treba ubrzati evropske integracije Srbije.

Belgija, koja trenutno predsjedavajući EU, najavila je da će ovo pitanje staviti na dnevni red prvog narednog sastanka Savjeta za opšte poslove.

Dogovor i praktično konsenzus o ovom pitanju postignut je na samitu šefova država i vlada Unije 16. septembra kada su sve članice- osim Holandije koja je svoju rezervisanost u tom trenutku objasnila "tehničkim problemima" zbog činjenice da je tada njom upravljala vlada u ostavci- izrazile spremnost za proslijeđivanje aplikacije Komisiji.

Od tada je počela borba oko ovog pitanja unutar EU u kojoj su Komisija, veliki broj država članica, pa i SAD, vršile pritisak na Holandiju da odustane od svog protivljenja i priključi se ostalim partnerima u Uniji.

Holandski parlament je, da bi formirao stav o ovom pitanju i odlučio o smjernicama koje treba da da svojoj vladi u vezi sa nastupom na predstojećem sastanku u Luksemburgu, prvo organizovao razgovor u svom Odboru za evropske poslove na kojem su 6. oktobra glavni tužilac Haškog tribunala Serž Bramerc i evropski komesar za proširenje Štefan File iznijeli svoje mišljenje o ovom pitanju.

Dok je Bramerc parlamentarcima rekao da on ne može da ih savjetuje u vezi sa jednom ovakvom, političkom odlukom, ali da je mehanizam uslovljavanja veoma važan instrument u ostvarivanju pune saradnje Srbije sa Tribunalom, File se snažno založio za to da parlament omogući svojoj vladi da podrži proslijeđivanje aplikacije Srbije Komisiji.

Ovom odboru holandskog parlamenta nedjelju dana kasnije obratio se i tadašnji šef diplomatije Holandije Maksim Ferhagen koji je rekao da vlada i dalje smatra da približavanje Srbije EU treba usloviti punom saradnjom s Haškim sudom, ali dozvoljava mogućnost da kandidaturi Srbije bude dato zeleno svjetlo.

Nakon ovoga, parlament je usvojio rezoluciju u kojoj je zatraženo da rasprava o proslijeđivanju kandidature bude ostavljena za decembar, nakon što‚ Bramerc podnese novi izvještaj UN. Ali tada su, kako su u Briselu procijenili neki analitičari, "ostavljena otvorena i vrata za kompromis".

Naime, pošto je postojala mogućnost da se o ovom pitanju odluka donese ne konsenzusom, nego kvalifikovanom većinom i da Holandija ostane usamljena, u rezoluciji je navedena i mogućnost da se Hag prikloni volji većine, ali pod uslovom da u zaključcima sa sastanka bude jasno navedeno da saradnja Srbije sa Hagom mora biti uslov za svaku narednu etapu u evropskim integracijama.

(Tanjug)